Hiếu Hòa Duệ Hoàng Hậu Nữu Hỗ Lộc thị được coi là vị Hoàng hậu biết nhìn xa trông rộng và khôn ngoan nhất nhà Thanh khi ủng hộ con của tiên Hoàng hậu lên ngôi dù có 2 con trai.
Vị Hoàng hậu này xuất thân đại tộc Nữu Hỗ Lộc Thị. Ban đầu, bà được Càn Long đế chỉ định làm Trắc Phúc tấn cho Gia Thân Vương, sau này là Gia Khánh Đế. Có thể nói, con đường làm chính cung của bà tương đối suôn sẻ do nhận được nhiều hậu thuẫn từ cha chồng là Hoàng đế Càn Long.
Khi Hoàng đế Gia Khánh lên ngôi, bà được sách phong Quý Phi, địa vị chỉ sau Hiếu Thục Duệ Hoàng hậu Hỉ Tháp Lạp thị. Sau này, Hiếu Thục Duệ Hoàng hậu Hỉ Tháp Lạp thị không may qua đời, bà liền được mật chỉ chỉ định làm Kế Hoàng Hậu.
Tuy nhiên, vì đang trong thời kỳ tang tóc, bà được phong lên làm Hoàng Quý Phi, đợi tới khi mãn tang Hiếu Thục Duệ Hoàng hậu Hỉ Tháp Lạp thị, bà sẽ chính thức trở thành Hoàng hậu.
Vào năm Gia Khánh thứ 6, Nữu Hỗ Lộc thị chính thức trở thành Hoàng hậu, được chiêu cáo thiên hạ. Khi ấy, bà mới 21 tuổi.
Kế Hoàng hậu có với vua Gia Khánh 2 người con trai. Vậy nhưng thay vì giống nhiều Hoàng hậu và phi tử, tìm cách hãm hại các hoàng tử để con mình được lên ngôi, bà lại rất tốt với những người con khác, nhất là đối với Hoàng trưởng tử Mân Ninh. Hiếu Hòa Duệ Hoàng hậu luôn dạy những đứa trẻ trong cung phải yêu thương, tương thân tương ái, đùm bọc lẫn nhau.
Chân dung Hiếu Hòa Duệ Hoàng hậu Nỗ Hữu Lộc thị, sau này là Cung từ Hoàng Thái hậu. |
Đến năm Gia Khánh thứ 25, Gia Khánh Hoàng đế băng hà tại Tị Thử Sơn Trang, Hoàng Thái Tử Mân Ninh kế vị, nhận được sự ủng hộ của các triều thần và cả Kế Hoàng hậu Nữu Hỗ Lộc thị.
Nhiều người khi biết chuyện bà ủng hộ con của tiên Hoàng hậu lên ngôi dù có hai người con trai đều cho rằng bà quá ngốc nghếch, nhưng họ sẽ phải gật gù khen ngợi tầm nhìn của bà khi biết nguyên do.
Được biết, Hoàng hậu mà Gia Khánh Đế hết mực thương yêu và sủng ái là Hiếu Thục Duệ Hoàng hậu Hỉ Tháp Lạp thị. Thậm chí, Hoàng đế Gia Khánh còn đặc biệt dành thời gian bồi dưỡng con trai của bà và ưu tiên cho vị trí Thái tử.
Hiếu Hòa Duệ Hoàng hậu có lẽ đã hiểu rõ tâm ý của Gia Khánh Đế, tự thấy bản thân khó lòng làm lung lay vị trí của mẹ con Hiếu Thục Duệ Hoàng hậu tron lòng ông. Do đó, thay vì cố gắng tranh ngôi báu, bà lại quan tâm và trực tiếp nuôi nấng con trai Mân Ninh của Hiếu Thục Duệ Hoàng hậu, sau đó ủng hộ Mân Ninh lên ngôi, trở thành Thanh Tuyên Tông Hoàng đế Đạo Quang.
Ít lâu sau khi lên ngôi, Hoàng đế Đạo Quang tôn Hiếu Hòa Duệ Hoàng hậu làm Hoàng Thái hậu. Cuối năm đó, ông tiếp tục dâng tôn hiệu Cung Từ Hoàng Thái hậu cho bà. Không chỉ vậy, ông còn thưc lòng xem bà là mẹ đẻ mà khoản đãi.
Vào năm Đạo Quang thứ 29, Cung Từ Thái hậu sau khi từ Kỷ Xuân viên về, cảm thấy không khỏe. Đạo Quang Đế nghe tin vội vàng đến Thọ Khang cung, hầu thuốc không lơ là nhưng Thái hậu băng hà sau đó không lâu, thọ 74 tuổi.
Vào thời điểm bà mất, hai con trai bà đã qua đời, chỉ còn Hoàng đế Đạo Quang là con nuôi ở bên chịu tang. Theo ghi nhận, ông đã đau khổ cùng cực, dù thân thể suy yếu vì tuổi già nhưng vẫn nhât quyết ở bên chịu tang Thái hậu.
Như vậy, có thể thấy, dù không mưu tính ngai vàng cho hai con trai, Hiếu Hòa Duệ Hoàng hậu vẫn trở thành một Thái Hậu uy nghiêm, được con nuôi là Hoàng đế Gia Khánh kính trọng và sống một đời nhàn nhã, yên bình cho tới khi qua đời.
Đinh Kim(T/h)
