Hệ lụy khó lường của ADIZ Trung Quốc

(ĐS&PL) - Việc Trung Quốc tuyên bố Khu vực xác định phòng không (ADIZ) trên Biển Hoa Đông có thể gây ra những hệ luỵ khó lường tại Đông Á.

V?ệc Trung Quốc tuyên bố Khu vực xác định phòng không (ADIZ) trên B?ển Hoa Đông có thể gây ra những hệ luỵ khó lường tạ? Đông Á.Ch?ến thuật mớ? trong ch?ến lược cũTheo học g?ả Alexander Ne?ll của V?ện Ngh?ên cứu Ch?ến lược Quốc tế (IISS), khu vực ADIZ mà Trung Quốc tuyên bố bao gồm cả quần đảo tranh chấp Senkaku/Đ?ều Ngư mà Nhật Bản tuyên bố chủ quyền từ trước, có thể dẫn đến những tính toán sa? lầm và làm leo thang căng thẳng trong khu vực.Hành động đơn phương th?ết lập khu vực ADIZ thể h?ện tham vọng của lãnh đạo nước này trong v?ệc muốn thay đổ? h?ện trạng khu vực. Đây cũng là hành động tăng cường quân sự rõ rệt nhất kể từ kh? ông Tập Cận Bình lên nắm quyền 1 năm trước.Mặc dù vậy, các nhà lãnh đạo Trung Quốc đã tránh né tất cả những chỉ trích l?ên quan đến v?ệc th?ết lập khu vực ADIZ của mình và đẩy trách nh?ệm sang phía Nhật Bản kh? cho rằng các khu ADIZ mà Nhật Bản công bố trước đây cũng xâm lấn vào các vùng lãnh thổ mà Trung Quốc đã tuyên bố chủ quyền.Hơn thế nữa, Trung Quốc còn cho rằng Mỹ cũng phả? chịu trách nh?ệm về v?ệc chính nước này đã g?úp Nhật Bản, Hàn Quốc và Đà? Loan th?ết lập các khu vực ADIZ tương tự tạ? các quốc g?a và vùng lãnh thổ này trong g?a? đoạn Mỹ thể h?ện va? trò quân sự của mình tạ? khu vực Đông Á trong suốt thờ? kỳ Ch?ến tranh Lạnh.V?ệc th?ết lập khu vực ADIZ của Trung Quốc nhắc ngườ? ta nhớ đến v?ệc v?ệc Quân độ? G?ả? phóng nhân dân Trung Hoa (PLA) th?ết lập tên lửa bao vây Đà? Loan năm 1996, kh? Chủ tịch Trung Quốc lúc bấy g?ờ, ông G?ang Trạch Dân, đã đơn phương ra lệnh th?ết lập các khu vực cấm vào trên không và trên b?ển trong g?a? đoạn nước này thử ngh?ệm hàng loạt các tên lửa tạ? Đà? Loan.Tuyên bố thành lập khu ADIZ h?ện nay của Trung Quốc càng khẳng định rõ ràng, rằng vấn đề các quần đảo tranh chấp Đ?ếu Ngư/Senkaku là vấn đề quan tâm hàng đầu đố? vớ? Trung Quốc. Nước này đã đặt v?ệc tranh chấp này lên ngang hàng vớ? những tranh chấp chủ yếu của họ trên khu vực B?ển Đông cũng như các vấn đề l?ên quan đến Đà? Loan.Bắc K?nh vẫn khăng khăng quan đ?ểm rằng họ đã tuyên bố chủ quyền quần đảo tranh chấp Đ?ếu Ngư/Senkaku từ thế kỷ 14 trong kh? Tokyo nó? rằng đó là những quần đảo không có cư dân s?nh sống cho đến kh? Nhật Bản ch?ếm đóng năm 1895.Tranh cã? g?ữa ha? nước nổ ra kể từ những năm 70 của thế kỷ trước nhưng gần đây lạ? càng leo thang mạnh mẽ hơn kh? Trung Quốc muốn phô bày sức mạnh của mình cũng như g?ành lạ? ảnh hưởng trong khu vực.Sách trắng Quốc phòng Trung Quốc đưa ra tháng 4 năm nay cũng đã thể h?ện rõ quan đ?ểm này kh? mổ tả Nhật Bản như một “nhân tố gây rố?” trong các tranh chấp b?ển đảo và v?ệc Mỹ tăng cường quân sự của mình tạ? châu Á đã tạo ra những căng thẳng trong khu vực.Những bước đ? đầy tham vọngV?ệc Mỹ đưa ha? máy bay B-52 bay qua khu vực ADIZ của Trung Quốc hôm 26/11 là câu trả lờ? thích đáng cho lờ? tuyên bố của Trung Quốc.Nhìn từ bên ngoà?, Trung Quốc đang không thể h?ện được thực quyền tạ? khu vực này kh? nước này rõ ràng là không thể bảo vệ được khu vực ADIZ của mình như những gì tuyên bố trước đó. ADIZ Trung Quốc chồng lấn lên ADIZ của Nhật Bản và Hàn Quốc.Tuy nh?ên, v?ệc th?ết lập khu vực ADIZ là một ch?ến thuật quan trọng để có thể tạo được lợ? thế đáng kể cho Trung Quốc.Theo họ, Mỹ không thể cứ mã? cho máy bay ch?ến đấu bay qua khu vực này và nó? rằng đó là “một phần kế hoạch d?ễn tập quân sự” của mình. Nếu làm như vậy, t?ếng nó? của Mỹ sẽ dần mất đ? trọng lượng của mình và vô hình trung sẽ bị co? là đang gây hấn vớ? Trung Quốc.Hơn thế nữa, phản ứng mạnh mẽ nhất của phía Nhật l?ên quan đến khu ADIZ của Trung Quốc cho đến g?ờ vẫn chỉ dừng lạ? ở v?ệc tuyên bố khu vực này bao trùm cả quần đảo tranh chấp Đ?ếu Ngư/Senkaku mà Nhật Bản có quyền quản lý. Chính vì vậy, Trung Quốc h? vọng rằng mình có thể áp đặt sức mạnh của mình lên các nước nhỏ hơn.Trong đàm phán vớ? các nước khác, các nhà chính trị và ngoạ? g?ao của Trung Quốc thường đưa ra rất nh?ều yêu sách mà họ muốn phía đố? tác phả? thực h?ện để đổ? lấy v?ệc có thể thâm nhập vào thị trường Trung Quốc đầy t?ềm năng và đang tăng trưởng mạnh mẽ.H?ện nay, Trung Quốc sẽ yêu cầu các nước khác buộc các hãng hàng không của mình phả? tuân thủ những quy định của nhà chức trách Trung Quốc kh? bay qua khu vực ADIZ, cũng tức là đã chính thức xác nhận không phận các khu vực này thuộc quyền quản lý của Trung Quốc.Áp lực này của Trung Quốc lên các hãng hàng không tư nhân còn rõ rệt hơn rất nh?ều bở? nếu không làm như vậy, họ sẽ mất đ? cơ hộ? đón tớ? hàng chục tr?ệu lượt khách Trung Quốc đ? du lịch nước ngoà? hàng năm.Ch?ến thuật này của Bắc K?nh tỏ ra cực kỳ hữu h?ệu đố? vớ? một ví dụ đ?ển hình là Đà? Loan. Kể từ tháng này, Gamb?a sẽ chất dứt quan hệ ngoạ? g?ao vớ? vùng lãnh thổ này của Trung Quốc sau những hành động tương tự của Vat?can, Burk?na Faso, Sao Tome và Pr?nc?ple, Swaz?land và gần 20 quốc g?a tạ? khu vực Mỹ Lat?n và Thá? Bình Dương.Trong những tranh chấp lãnh thổ của mình, Trung Quốc có một lợ? thế rất lớn là v?ệc họ muốn thay đổ? h?ện trạng trong kh? các nước khác chỉ muốn g?ữ nguyên như ban đầu.Đ?ều này có nghĩa là trong kh? các nước khác phả? vắt óc suy nghĩ để đố? phó vớ? nh?ều khả năng hành động của Trung Quốc thì nước này chỉ cần tính toán một bước t?ến có lợ? nhất cho mình.Mỹ-Nhật có cản nổ? Trung Quốc?Trong vấn đề quần đảo tranh chấp Senkaku/Đ?ếu Ngư, Trung Quốc có thể sẽ duy trì căng thẳng thông qua sự h?ện d?ện thường trực của quân độ? nước này tạ? đây.G?ớ? hạn cuố? cùng mà Trung Quốc có thể làm là th?ết lập quân đồn trú trên quần đảo tranh chấp này. V?ệc này khó có thể xảy ra bở? nó sẽ tạo sự thù địch ghê gớm vớ? Mỹ và Nhật.Tuy nh?ên, Trung Quốc trong thờ? g?an gần đây cũng đã t?ến hành nh?ều hành động quân sự gây leo thang căng thẳng trong khu vực.Tháng 1/2013, Bộ Quốc phòng Nhật Bản tố cáo hả? quân của Quân độ? G?ả? phóng nhân dân Trung Hoa đã hướng radar dẫn đường tấn công của mình về phía một tàu hả? quân của Nhật Bản ở cách không xa khu vực quẩn đào tranh chấp. Phía Trung Quốc dĩ nh?ên đã mạnh mẽ bác bỏ cáo buộc này.Sau đó không lâu, Trung Quốc l?ên tục đ?ều máy bay không ngườ? lá? bay vào khu vực tranh chấp buộc Nhật Bản phả? đ?ều máy bay ch?ến đấu can th?ệp.Không chỉ thực h?ện bằng hành động, Trung Quốc còn cố phô trương thanh thế của mình bằng v?ệc g?ớ? th?ệu ch?ếc máy bay tàng hình không ngườ? lá? đầu t?ên của mình ngay sau kh? nước này thử ngh?ệm thành công máy bay ch?ến đấu tàng hình J-31.Cả ha? loạ? máy bay này dù đang trong g?a? đoạn phát tr?ển nhưng cũng đã cho thấy Trung Quốc đang thành công trong v?ệc h?ện đạ? hóa quân độ? của mình.Mặc dù Trung Quốc còn xa mớ? có thể đạt đến mức s?êu cường về sức mạnh quân sự như Mỹ, nh?ều chuyên g?a quốc phòng của Mỹ cũng đã phả? thừa nhận rằng Trung Quốc g?ờ đã có khả năng tập trung đủ lực lượng quân sự để bao “sân sau” của mình. Thậm chí, một và? nhà phân tích còn cho rằng, Quân độ? G?ả? phóng nhân dân Trung Hoa hoàn toàn có thể đố? chọ? vớ? Mỹ trong khu vực.Trước tình hình đó, cả Mỹ và Nhật đã nhanh chóng có những bước đ? nhằm thể h?ện quan đ?ểm của mình cũng như ngăn chặn bước t?ến của Trung Quốc.Thủ tướng Nhật Bản Sh?nzo Abe đã chỉ trích tuyên bố th?ết lập khu ADIZ của Trung Quốc là “không có h?ệu lực” và buộc ha? hãng hàng không của Nhật Bản là Japan A?rl?nes và ANA rút lạ? v?ệc xuất trình cho Trung Quốc kế hoạch bay của mình tạ? khu vực ADIZ của Trung Quốc. Tuy nh?ên, mọ? ánh mắt g?ờ đang đổ dồn về phía Mỹ bở? s?êu cường này được trông đợ? sẽ đóng va? trò quan trọng trong v?ệc k?ềm chế tham vọng của Trung Quốc.Trên thực tế, tuyên bố của Trung Quốc về v?ệc thành lập khu ADIZ đang là l?ều thuốc thử mạnh cho Tổng thống Mỹ Barack Obama không chỉ bở? những cam kết trước đó của Wash?ngton rằng Mỹ sẽ bảo vệ lãnh thổ của đồng m?nh thân cận Nhật Bản (bao gồm cả quần đảo tranh chấp Senkaku/Đ?ếu Ngư) mà còn bở? tuyên bố của Trung Quốc đánh thẳng vào chính sách ngoạ? g?ao hướng về châu Á gần đây của Mỹ. Ngày 26/11 Mỹ đ?ều ha? máy bay B-52 không ngườ? lá? bay qua khu vực này mà không hề thông báo cho phía Trung Quốc.Lờ? đáp trả của Mỹ là rất rõ ràng. Ngày 26/11 Mỹ đ?ều ha? máy bay B-52 không ngườ? lá? bay qua khu vực này mà không hề thông báo cho phía Trung Quốc.Lầu Năm Góc tuyên bố rằng ha? ch?ếc máy bay này đang thực h?ện một ch?ến dịch tập trận đã được lên kế hoạch từ trước. Tuy nh?ên, thông đ?ệp mà Bộ Quốc phòng Mỹ gử? đ? là không thể nhầm lẫn được đăc b?ệt là kh? nó d?ễn ra chỉ và? ngay sau kh? Bộ trưởng Chuck Hagel tuyên bố Bắc K?nh “đang cố tình gây bất ổn nhằm thay đổ? h?ện trạng trong khu vực” và ông Hagel cũng nó? rõ rằng các ch?ến dịch quân sự của Mỹ vẫn sẽ được t?ến hành như trước đây.Hơn thế nữa, Mỹ còn thể h?ện sự ủng hộ đồng m?nh Nhật Bản của mình bằng v?ệc đ?ều Hạm độ? số 7 của Mỹ đến Nhật Bản và thực h?ện nh?ều cuộc d?ễn tập quân sự tạ? khu vực ADIZ của Trung Quốc, một hành động mà nh?ều ngườ? cho rằng thể h?ện rõ phản ứng mạnh mẽ của Mỹ trước Trung Quốc.Wash?ngton đang đ? đúng hướng. Trung Quốc đã không thể thể h?ện được sức nặng trong tuyên bố của mình. Thay vì thế, Bắc K?nh mớ? chỉ bóng g?ó đưa ra những lờ? đe dọa đao to búa lớn nhưng không nh?ều ý nghĩa.V?ệc tạo ra khu vực ADIZ thể h?ện sự tự t?n của Trung Quốc trong v?ệc k?ểm soát và g?ám sát không phận mở rộng trong khu vực b?ển Hoa Đông. Tuy nh?ên, những phản ứng của Mỹ thông qua v?ệc tăng cường các kế hoạch tập trận trong khu vực một cách thường xuyên và l?ên tục hơn có thể buộc Quân độ? G?ả? phóng nhân dân Trung Hoa phả? có những b?ện pháp đáp trả.Senkaku/Đ?ếu Ngư có thể chỉ là và? hòn đảo cằn cỗ?, cách xa đất l?ền hàng trăm km và không có ngườ? ở nhưng vị trí ch?ến lược của nó cùng vớ? t?ềm năng to lớn về dầu mỏ mà nó đem lạ? có thể là yếu tố then chốt dẫn đến sự thay đổ? về địa-chính trị lớn nhất trong khu vực trong thế kỷ 21. Theo VOV.VN

Link nguồn Copy link