Chủ nhật, ngày 3/1/2021, chỉ huy các đội đặc nhiệm tinh nhuệ của chính phủ Mỹ đã gặp nhau tại Quantico, Virginia, nhằm xem xét các mối đe dọa tiềm ẩn, các tình huống dự phòng và lên kế hoạch cho Phiên họp chung của Quốc hội vào ngày 6/1/2021. Nội dung của cuộc gặp này chưa từng được tiết lộ trước đó.
Theo đó, Quyền Tổng chưởng lý Jeffrey Rosen đã phê duyệt triển khai các kế hoạch dự phòng lâu dài, đối phó với những tình huống xấu nhất, như một cuộc tấn công nhằm vào Tổng thống Donald Trump hoặc Phó Tổng thống Mike Pence hay một cuộc tấn công khủng bố liên quan đến một vũ khí hủy diệt hàng loạt. Nhiệm vụ được đưa ra là những người trong danh sách kế nhiệm chức vụ Tổng thống Mỹ phải liên tục di chuyển và được bảo vệ.
Ông Rosen đã đơn phương quyết định triệu tập nhóm đặc nhiệm. Không có yêu cầu chính thức nào từ Cảnh sát Quốc hội Mỹ, Sở Mật vụ hoặc Sở Cảnh sát Thủ đô, song ban lãnh đạo Bộ Tư pháp và FBI đã lường trước được điều tồi tệ nhất và quyết định hành động độc lập, thiết lập lực lượng hoạt động đặc biệt ẩn nấp sau hậu trường.
"Tôi tin rằng Bộ Tư pháp đã chuẩn bị hợp lý cho các tình huống bất thường trước ngày 6/1/2021. Chúng ta không chắc chắn về số lượng người sẽ đến, họ là ai và mục đích của họ là gì", ông Rosen nói trong phiên điều trần với quốc hội Mỹ. "Các cơ quan và đơn vị dưới quyền tôi không thực hiện nhiệm vụ kiểm soát đám đông, họ tập trung đối phó những hành vi có nguy cơ rủi ro cao".
Các đơn vị dự phòng họp vào ngày 3/1 bao gồm: Đội giải cứu con tin của FBI, đội "Render Safe" của FBI, đội SWAT của FBI, Đội phản ứng đặc biệt từ Cục Rượu, Thuốc lá, Súng và Chất nổ (ATF) và Đơn vị Đặc nhiệm của cảnh sát tư pháp Mỹ.
Từ ngày 2-3/1/2021, toàn bộ đội đặc nhiệm này được tập kết tại Học viện FBI ở Quantico, cách tòa nhà quốc hội Mỹ khoảng 48 km về phía Nam và được đặt trong chế độ trực chiến. Nếu một vụ tấn công bằng vũ khí hủy diệt hàng loạt hay khủng bố xảy ra, họ sẽ lập tức lên trực thăng tới địa điểm xảy ra vụ việc.
Sáng ngày 6/1, hầu hết các lực lượng này đã tập trung gần trung tâm thành phố Washington, đặc biệt sau khi nhận được thông tin tình báo cho thấy có thể có mối đe dọa đối với tòa nhà trụ sở FBI hoặc Văn phòng hiện trường Washington của FBI.
Các đội chiến thuật của FBI đã đến Đồi Capitol sớm để hỗ trợ thu thập bằng chứng tại các địa điểm — bao gồm cả trụ sở quốc gia của đảng Cộng hòa và Dân chủ — nơi các thiết bị nổ được tìm thấy. Các đội SWAT của FBI và các tay súng bắn tỉa đã được triển khai để bảo vệ các tòa nhà văn phòng quốc hội gần đó. Các đặc vụ FBI khác đã cung cấp an ninh có chọn lọc xung quanh Điện Capitol và bảo vệ cho các thành viên và nhân viên quốc hội.
Đơn vị chiến thuật thuộc Đội Giải cứu Con tin của FBI là lực lượng đặc nhiệm liên bang đầu tiên tiến vào tòa nhà quốc hội Mỹ sau khi người biểu tình bắt đầu phá vỡ hàng rào an ninh, xông vào tòa nhà.
Một nhóm phối hợp với cảnh sát quốc hội và mật vụ bảo vệ cho phó tổng thống Pence. Theo kịch bản, Pence sẽ được hộ tống đến bãi đỗ xe ngầm để sơ tán, song ông từ chối rời khỏi tòa nhà và bám trụ lại tầng hầm.
Các "biệt đội tiêu diệt" này hoạt động bí mật theo lệnh của quyền Bộ trưởng Tư pháp Mỹ với kế hoạch không được thông báo cho quốc hội cũng như cảnh sát quốc hội.
Đây là lần đầu tiên thông tin về một biệt đội "sẵn sàng tiêu diệt" tham gia ứng phó bạo loạn Đồi Capitol được tiết lộ. Tuy nhiên, nó cũng đặt ra câu hỏi điều gì đã khiến các lãnh đạo Bộ Tư pháp Mỹ khi đó dự báo về sự kiện bất thường ngày 6/1/2021, điều mà nhiều cơ quan khác bỏ lỡ và không lập kế hoạch đối phó tương ứng.
Đám đông ủng hộ ông Trump đã xông vào Đồi Capitol trong lúc quốc hội Mỹ họp để chứng nhận chiến thắng của Joe Biden. Vụ bạo loạn ngay trong nhà quốc hội khiến 5 người chết và gây thiệt hại hàng triệu USD, trật tự chỉ được vãn hồi sau khi Lầu Năm Góc triển khai vệ binh quốc gia ứng phó. Phe Dân chủ tại Hạ viện sau đó tìm cách luận tội ông Trump, nhưng ông được Thượng viện tha bổng.
Mộc Miên (Theo Newsweek)
