VnExpress dẫn thông tin từ CNN cho hay, trong đoạn video quay phòng giam của trùm ma túy Jose Adolfo Macias ở La Regional, một trong những nhà tù lớn nhất Ecuador, một binh sĩ Ecuador đã thốt lên: "Cuộc sống trong này còn thoải mái hơn ở nhà, chẳng khác nào một ông hoàng".
Căn phòng treo ảnh chân dung Macias (còn gọi là Fito) - ông trùm băng đảng ma túy Los Choneros đã vượt ngục hồi tháng 1/2024. Ngoài ra còn có một bức tranh tường vẽ khẩu hiệu "ăn tiền hay ăn đạn", dường như nhằm đe dọa giám thị nhà tù về việc nhận hối lộ hay muốn bị bắn.
Đặc biệt, buồng giam Macias có phòng tắm riêng, giường cỡ lớn và tủ lạnh, phía ngoài là sân cỏ để đầy chuồng nhốt gà chọi, thậm chí có cả một bể lớn nuôi cá để phục vụ nhu cầu về thực phẩm tươi của “ông trùm”.
Theo các chuyên gia, đoạn video nói trên cho thấy hệ thống nhà tù Ecuador đã trở thành “căn cứ địa” cho các nhóm tội phạm có số lượng thành viên đông đảo và sức ảnh hưởng khắp đất nước. Trong chưa đầy một thập kỷ, tội phạm có tổ chức đã biến đất nước yên bình này trở thành một trong những nơi nguy hiểm nhất Mỹ Latin.
Vài năm gần đây, các vụ thảm sát trong tù tại Ecuador xảy ra thường xuyên hơn, khiến hàng trăm người thiệt mạng. Trong vụ bạo loạn nhà tù cuối năm ngoái, các thành viên băng đảng đã bắt cóc hơn 130 quản giáo và nhân viên hành chính ở một số nhà tù.
"Các nhóm tội phạm nắm toàn quyền kiểm soát nhà tù. Đó là lý do Fito hưởng thụ cuộc sống đầy đủ tiện nghi, với TV, Internet, thực phẩm, rượu, phụ nữ…, mọi thứ ông ta muốn trong tù", ông Jean Paul Pinto - chuyên gia an ninh người Ecuador từng cố vấn cho lực lượng cảnh sát và tình báo của đất nước nêu ý kiến.
Các chuyên gia nhận định, đây cũng là lý do khiến Macias có thể trốn thoát khỏi nhà tù La Regional trong vụ vượt ngục khiến cả thế giới chú ý, đồng thời kích động làn sóng bạo lực khắp đất nước.
Báo Lao Động dẫn thông tin trên CNN cho biết, Macias là một trong những trùm xã hội đen khét tiếng nhất Ecuador, cũng là thành viên sáng lập duy nhất vẫn còn sống của băng đảng Los Choneros. Theo tổ chức tư vấn Insight Crime, năm 2011, Macias bị kết án “vì một loạt hành vi phạm tôi, bao gồm giết người và buôn bán ma túy” nhưng đã ra tù vào tháng 2/2013 và bị bắt lại vài tháng sau đó.
Có thông tin tiết lộ, Los Choneros và đối thủ chính là Los Lobos liên minh với các băng đảng ma túy Mexico trong cuộc chiến giành quyền thống trị hoạt động buôn bán ma túy ở Ecuador. Tuy nhiên, năm 2020, khi nội bộ Los Choneros khủng hoảng và Macias trở thành lãnh đạo băng này, Los Lobos đã chớp cơ hội cạnh tranh.
Cuộc mâu thuẫn nội bộ của Los Choneros năm đó, cũng như cuộc cạnh tranh địa bàn với Los Lobos trùng với thời điểm bùng nổ bạo lực trong nhà tù và tỷ lệ giết người tăng cao ở Ecuador.
Nhiều câu hỏi đã được đặt ra liên quan đến cuộc sống xa hoa của Macias trong tù, đặc biệt là vấn đề vì sao trùm ma túy này không bị giam trong một nhà tù an ninh nghiêm ngặt nhất.
Được biết, nhà tù La Regional - nơi Macias bị giam giữ trước cuộc vượt ngục mới nhất - là một trong 5 cơ sở tạo nên khu phức hợp nhà tù lớn ở thành phố cảng Guayaquil. Thành phố này nằm trên tuyến đường vận chuyển cocaine phổ biến và đã chứng kiến một số vụ bạo lực kinh hoàng giữa các băng nhóm đối thủ.
XEM THÊM: Căng thẳng Nga - Ukraine ngày 22/2: Ukraine có bao nhiêu xe tăng sau 2 năm xung đột?
Theo thông báo trừng phạt đối với Macias đầu tháng này, Bộ Tài chính Mỹ cho hay ông ta "có quyền sử dụng điện thoại di động và Internet để có thể tiếp tục chỉ đạo các hoạt động của băng đảng và đưa tin tức ra ngoài".
CNN dẫn một nguồn tin quân sự cho hay, Macias thích chọi gà khi ở trong tù. Phòng giam của Macias được mở rộng bằng 2 phòng giam thông thường và “ông trùm” này còn có thể đưa nhiều phụ nữ vào nhà tù thăm trong thời gian bị giam giữ.
Macias có cuộc sống trong cảnh tương đối xa hoa so với những tù nhân bình thường. Theo Ecuavisa - chi nhánh của CNN, Macias từng tổ chức sinh nhật rất hoành tráng, trong đó đó cảnh bắn pháo hoa và tiếng ca nhạc sôi động phát ra từ nhà tù. Hình ảnh của sự kiện cho thấy trùm ma túy Ecuador chụp ảnh với bánh sinh nhật.
Hồi tháng 12/2023, tân Tổng thống Ecuador Daniel Noboa nói đùa trong cuộc phỏng vấn với đài truyền hình quốc gia rằng buồng giam của Macias có nhiều ổ cắm điện "hơn cả phòng khách sạn Marriott". Khi được hỏi chính quyền có kế hoạch gì để ứng phó, ông Noboa trả lời: "Có, nhưng đừng nói với Fito", theo thông tin trên CNN.
Chính phủ Ecuador đã lên kế hoạch chuyển Macias đến một nhà tù khác có an ninh nghiêm ngặt hơn nhưng trùm ma túy dường như đã được báo trước và vượt ngục hồi tháng 1/2024. Trong thời gian này, vợ con của Macias xuất cảnh đến Argentina và sống trong một căn nhà mới mua tại thành phố Cordoba.
"Chúng tôi đặt giả thuyết ông ta đã mua nhà từ trước, đưa gia đình rời khỏi Ecuador và sau đó vượt ngục", Bộ trưởng An ninh Argentina Patricia Bullrich nói. Được biết, vợ con của Macias đã bị trục xuất sau hai tuần đến Argentina.
Hiện tại, vẫn chưa rõ cách thức vượt ngục của Macias. Ngay sau khi tin tức trùm ma túy này thoát khỏi nhà tù được công bố, bạo lực bùng lên khắp Ecuador, buộc Tổng thống Noboa ban bố tình trạng khẩn cấp vào ngày 8/1.
Các thành viên băng đảng bắt cảnh sát và nhân viên nhà tù làm con tin, các vụ nổ súng xảy ra ở nhiều thành phố. Bên cạnh đó, trường quay đài truyền hình bị tấn công, một công tố viên điều tra tội phạm bị sát hại. Fabricio Colón Pico - thủ lĩnh băng Los Lobos, vượt ngục cùng hàng chục tù nhân khác.
Tình hình nói trên buộc Tổng thống Noboa tuyên chiến với các băng đảng mà ông gọi là "những tổ chức ma túy khủng bố" nhận hỗ trợ từ các băng tội phạm nước ngoài. Ecuador đang thực thi chiến dịch trấn áp quy mô lớn, triển khai quân đội hỗ trợ lực lượng cảnh sát và bắt hơn 5.000 người.
Các chuyên gia đã đặt ra câu hỏi rằng, liệu triển khai lực lượng quân đội can thiệp có phải là giải pháp lâu dài hay không bởi nguyên nhân sâu xa dẫn đến tình trạng này ở Ecuador là tham nhũng có hệ thống, thể chế nhà nước yếu kém và vị trí địa lý nằm giữa những quốc gia sản xuất ma túy lớn nhất thế giới.
Sau vụ Macias vượt ngục, quân đội Ecuador triển khai binh sĩ thường xuyên canh gác bên ngoài nhà tù La Regional. Để đối phó tội phạm băng đảng, Tổng thống Noboa cam kết sẽ xây dựng thêm thật nhiều nhà tù.
Đinh Kim(T/h)
