Chiều 2/10, Hội đồng Nobel tại Viện Karolinska (Stockholm, Thụy Điển) công bố hai nhà khoa học người Mỹ Katalin Karikó và Drew Weissman giành giải Nobel Y Sinh 2023. Theo Hội đồng Nobel, hai nhà khoa học này đã có những khám phá có ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển vaccine mRNA hiệu quả chống lại COVID-19 ngay từ năm 2020.
Những phát hiện mang tính đột phá này đã thay đổi căn bản hiểu biết của chúng ta về cách mRNA tương tác với hệ thống miễn dịch, góp phần vào tốc độ phát triển vaccine chưa từng có trong thời điểm xảy ra một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với sức khỏe con người trong thời hiện đại.
Hai nhà khoa học sẽ nhận được giải thưởng, bao gồm bằng chứng nhận, huy chương vàng và tấm séc trị giá 11 triệu SEK (Krona Thụy Điển, tương đương khoảng 1 triệu USD), từ Vua Carl XVI Gustaf tại buổi lễ tổ chức vào 10/12.
Bà Katalin Karikó là một giáo sư, tiến sĩ trong lĩnh vực hóa sinh và sinh học phân tử, trong khi ông Drew Weissma là một bác sĩ, nhà nghiên cứu y học nổi tiếng. Sau cuộc gặp tình cờ vào 25 năm trước, bà Katalin đã hợp tác chặt chẽ với ông Weissman.
Cả hai công bố kết quả nghiên cứu trong một báo cáo khoa học vào năm 2005. Thời điểm đó, nghiên cứu của họ nhận được ít sự chú ý nhưng về sau nó lại đặt nền tảng cho các bước phát triển quan trọng trong cuộc chiến chống đại dịch COVID-19.
Với công trình nghiên cứu về vaccine mRNA, bà Katalin và ông Weissman đã giành nhiều giải thưởng khác nhau. “Đôi khi, một khám phá tác động đến nhiều lĩnh vực khoa học - và đó chính là công nghệ mRNA", Giáo sư Anthony S. Fauci - cựu Giám đốc Viện Dị ứng và Bệnh Truyền nhiễm Quốc gia Mỹ nhận xét.
XEM THÊM: Ông Trump nói sẽ đến tòa để “đấu tranh cho tên tuổi và danh tiếng của mình”
Được biết, sau Nobel Y Sinh, các giải Nobel Vật lý, Hóa học, Văn học, Hòa bình và Kinh tế lần lượt được công bố từ ngày 3-9/10. Lễ trao giải Nobel Y sinh, Vật lý, Hóa học, Văn học, Kinh tế sẽ diễn ra tại thủ đô Stockholm, riêng giải Nobel Hòa bình trao tại thủ đô Oslo của Na Uy.
Trước khi Giải Nobel gọi tên TS. Karikó và GS. Weissman, Giải thưởng VinFuture năm 2021 là một trong số ít giải thưởng khoa học công nghệ quy mô toàn cầu đầu tiên tôn vinh công trình nghiên cứu của TS. Karikó và GS. Weissman. Viêc VinFuture vinh danh TS. Karikó và GS. Weissman trước Nobel 2 năm đã thể hiện tầm vóc và tầm nhìn của Hội đồng Giải thưởng VinFuture.
Mặc dù đã được vinh danh bởi nhiều giải thưởng quốc tế lớn, Giải thưởng VinFuture vẫn có vị trí đặc biệt đối với TS. Karikó. Trong một chia sẻ vào cuối tháng 6/2023, bà nhấn mạnh tầm quan trọng của việc có những giải thưởng khoa học đến từ các quốc gia đang phát triển, đặc biệt là những giải thưởng có uy tín, vì sẽ thu hút sự chú ý không chỉ ở trong nước mà còn trên phạm vi toàn cầu.
Bà Karikó khẳng định rằng, từ VinFuture, các nhà khoa học thế giới đã hiểu hơn về một Việt Nam đang mạnh mẽ vươn ra quốc tế. Những giải thưởng quốc tế như VinFuture không chỉ là nguồn cảm hứng cho những nhà khoa học nội địa mà còn tạo nên sức hút, sự quan tâm từ các quốc gia có nền khoa học và công nghệ phát triển mạnh, từ đó mở ra cơ hội cho sự hợp tác và chia sẻ kiến thức, đẩy mạnh tiến trình phát triển khoa học công nghệ trên toàn cầu, đặc biệt ở các quốc gia đang phát triển.
Tính từ năm 1901 đến nay, có 112 giải Nobel Y Sinh được trao. Trong số những người được vinh danh, có 12 phụ nữ. Người trẻ nhất đoạt giải Nobel hạng mục Y sinh là ông Frederick G. Banting. Ông được trao giải thưởng này vào năm 1923 để ghi nhận việc ông phát hiện ra hormone insulin. Tính đến nay, người cao tuổi nhất nhận được giải Nobel Y Sinh là ông Peyton Rous. Ông được vinh danh vào năm 1966 vì phát hiện ra các virus gây ra khối u. Đáng chú ý, có một trường hợp hai cha con cùng giành được giải thưởng Noble Y sinh, đó là hai ông Sune Bergström và Svante Pääbo. Ông Pääbo được vinh danh sau cha 40 năm. |
Đinh Kim(T/h)
