Thủ đô Hà Nộ? suốt bao năm nay luôn là một b?ểu tượng của những gì hào nhoáng, đô hộ?, hoa lệ, nhung lụa và h?ện đạ?. Thế nhưng, ngay những tháng của nửa cuố? năm 2013 này, sau những đêm thức trắng vớ? vỉa hè góc phố Hà thành, tô? đã buốt lòng gặp phả? những cảnh đờ? tăm tố?, khổ ả? dướ? mức có thể hình dung cho một k?ếp ngườ?.
Họ, có ngườ? ha? ba chục năm ngủ đầu đường xó chợ, gầm cầu bến xe, chịu g?ó sương vù? dập, rồ? nỗ? đờ? đen bạc ức h?ếp nhục nhằn vù? dập thêm thêm nữa - họ đã buộc tô? phả? cảm nhận khác về một Hà Nộ? lầm than còn nh?ều day dứt lắm…
Bà cụ ngồ? trên vỉa hè, phóng uế vào tú? nylon
Có đêm, ngồ? bên những ông cụ râu bạc nằm vếch lên trên vỉa hè con phố ướt mưa lạnh, có ngày, ngồ? ở vườn hoa Hàng Đậu bần thần vớ? bà cụ xếp quả xoà? lên cá? đĩa nhựa, x?ên x?ên cắm que nhang ẩm vào kẽ bêtông của bốt Hàng Đậu để… tưởng nhớ chồng, tô? thấy râm ran xấu hổ.
Tô? g?úp gì được cho họ không, chúng ta hào nhoáng xa hoa ở đẩu ở đâu, để rồ? những cảnh này vẫn âm thầm d?ễn ra mỗ? ngày, mỗ? “đêm dà? lắm mộng” của bà con mình?
Bà cụ thờ chồng ở vỉa hè xó phố ấy là Nguyễn Thị Loan, tuổ? khoảng 80. Ông Chí Thành - chồng bà - là một cựu b?nh đánh trận Đ?ện B?ên Phủ năm xưa. Rồ? ha? vợ chồng ngườ? con tra? và mấy đứa cháu chết cùng lúc do lũ quét ở Tây Bắc. Còn lạ? anh con tra? cả thì cướp đất, phụ công dưỡng dục của ông bà. Tức quá, ông bảo: một là bà ở vớ? nó, ha? là bà ở vớ? tô?, bà chọn đ?. Tô? sẽ bỏ căn nhà này (xã M?nh Đức, tỉnh Hả? Dương), lên Hà Nộ?, tô? ở xó đường góc phố còn đỡ nhục hơn ở vớ? thằng mất dạy. Bà Loan bảo, tô? chọn ông.
Thế là đeo vòng nhà Phật, cầm cuốn K?nh Phật, xách ha? cá? làn nhựa, ông bà cất bước ra đ?. Gần 10 năm lang thang ở khu chợ Đồng Xuân, khu Quán Thánh, rồ? dạt về Hàng Đậu, ông bà cứ lịch sự ăn vận tử tế, sống bằng của bố thí của ngườ? đờ?. Cách đây hơn 1 năm, ông Thành chết, bà đưa ông về quê an nghỉ. Qua tuần tứ cửu (49 ngày), đặt cá? ảnh thờ ông trong làn nhựa, bà lạ? lên Hà Nộ?.
Nghe chuyện bà Loan kể cứ như chuyện bịa, như chuyện do cá? lẫn của tuổ? g?à s?nh ra. Chúng tô? phả? về xác m?nh tạ? Công an xã M?nh Đức, thì ô? thô?, cảnh đờ? ông bà còn éo le hơn cả những gì đã kể ở trên. Có lần, tô? buột m?ệng: “Bà ơ?, bà bằng tuổ? bà cháu, cháu hỏ? thật mà không ngạ? ngùng nhé: bà ngủ vỉa hè, thế còn nấu nướng, tắm rửa, đạ? t?ểu t?ện thì tính sao?”.
Bà Loan vừa lục cá? làn nhựa, vừa lẩm bẩm: Đ? bộ lóc cóc, dỡ ảnh ông ấy ra để thắp nhang cho đỡ nhớ, thế là vỡ béng mất cá? khung kính rồ?. T?ền cháu cho hôm nay, bà sẽ mua kính về lắp lạ? “gương mặt” cho ông Thành. Còn đáy làn này là 3 cá? nồ? bé, bà lấy cành cây, lấy g?ấy báo nấu cơm, rán tóp mỡ, kho thịt ngay ở vườn hoa này. Nấu một bữa ăn ba bữa cho t?ện. Trờ? mưa thì mặc áo mưa mà ngủ, mặc thế bí hơ?, nhưng t?ện lắm: vừa tránh được mưa lạ? vừa tránh rét.
Bà Loan và ảnh thờ cụ ông để trong ch?ếc làn nhựa.
Còn đ? t?ểu đạ? t?ện thì đã có… tú? nylon. Bà trùm chăn, “đ?” vào tú? bóng, vứt ra thùng rác là xong. Cũng có kh? thuận t?ện hơn thì ngay bên đường k?a có cá? cô bán nước chè và cháo gà suốt đêm. Cô ấy hay cho ông bà vào khu ấy tắm nhờ, “đ?” nhờ. Hôm ông Thành ốm quá, cô ấy còn tử tế lắm nấu cho ông nồ? cháo gà.
Tốt bụng nhất vẫn là vợ chồng nhà bác bán mũ bảo h?ểm bên k?a đường. Bao năm nay, bà và ông Thành nằm nhờ, rồ? ông chết, một mình bà vẫn cứ nằm đó, họ thương ha? ngườ? lắm. Họ còn quét h?ên nhà cho chúng tô? nằm. Chỉ khổ nỗ?, mũ bảo h?ểm dạo này tự dưng bán chạy, có kh? 12 g?ờ đêm họ mớ? dọn hàng đóng cửa, lúc đó ông bà từ bên bóng tố? góc này mớ? dám lò dò sang. Trả? nylon trên nền gạch rồ?, nhưng cũng đã ngủ được ngay đâu? Hà Nộ? ầm ào lắm, xe cộ chạy nhức cả óc, phả? đến khuya tĩnh lặng hơn rồ? mớ? ngủ được chứ…
Còn bà Trần Thị Sâm gần 80 tuổ?, quê ở Bình Lục, Hà Nam thì bị lẫn, ngày nào cũng đ? quanh quanh ba sáu phố phường, rồ? hỏ? thăm tìm mã? mớ? về được khu gần chợ Đồng Xuân hoặc phố Hàng Ch?ếu mà mình tá túc, a? cũng lo bà chết ở góc phố nào đó mà không được an táng ở quê nhà. Cuộc sống đầu đường xó chợ theo đúng nghĩa đen của những ngườ? g?à như bà Loan có vẻ lành lẽ hơn những ngườ? phụ nữ còn trong tuổ? s?nh nở, những ngườ? đàn bà lang thang ở tuổ? ấy còn bị không ít gã đàn ông thèm muốn, khổ thế!
Bốn lần “chuột chạy vào bụng” s?nh ra 4 đứa con “không có bố”
Kh? chúng tô? vào Trung tâm Bảo trợ xã hộ? 4 (thuộc Sở LĐTBXH Hà Nộ?) đóng trên địa bàn Ba Vì, Hà Nộ?, ông Bằng (G?ám đốc) và bà Ngọc (Phó G?ám đốc) đều chua xót kể về chuyện của ngườ? lang thang tên là Trần Thị Mơ (SN 1964) là ngườ? dân tộc th?ểu số ở huyện Sơn Động (Bắc G?ang). Bao năm làm công tác bảo trợ xã hộ?, chứng k?ến bao cảnh khổ sở “trần đờ? có một” rồ?, nhưng chuyện chị Mơ vẫn làm họ choáng.
Chị Trần Thị Mơ sau thờ? g?an lang thang vỉa hè quán chợ đã bị “vô tình” s?nh ra tớ? 4 đứa con. Nay 5 mẹ con chị ở tạ? Trung tâm bảo trợ xã hộ? Ba Vì (Hà Nộ?)
Bị “thu gom” về trung tâm cách đây và? năm, chị Mơ (còn có tên là Duyên) dắt theo 4 đứa con. Chị bảo, mỗ? đứa là con của một gã khác nhau. Gã nào cũng “hú hí” vớ? chị lúc chị nửa tỉnh nửa mê, lúc lê la đầu đường xó chợ. Đứa lớn thì kể về bố của đứa bé vớ? những ký ức rờ? rạc, ý rằng hình như cháu có gặp họ một lần. Còn bản thân mỗ? đứa chưa bao g?ờ b?ết mặt bố, bở? có “ông” thậm chí không b?ết mặt chị Mơ và chị Mơ cũng không b?ết mặt “ông” ta. Nó là thứ tình dục bẩn thỉu, có thể là hãm h?ếp hoặc trộm tình, trộm dâm trong đêm vắng “quán trọ lều quê”, hoặc có thể là sự đồng thuận bản năng - đ?ều đó cũng chẳng thể loạ? trừ.
Kh? nghe cán bộ trung tâm kể lạ? chuyện đờ? mình vớ? nhà báo như vậy, chị Mơ ngơ ngẩn cườ? cườ? bảo: “Nó cũng như nửa đêm có con chuột chạy vào bụng mình, ít lâu sau là mình đẻ thô? mà. Có “ông” thì “gặp” ở chỗ cá? cột đèn gần ngã tư công cộng, trung tâm thành phố Bắc G?ang, ông thì gặp ở gầm cầu Hà Nộ?. Họ đến rồ? đ? trong bóng tố?…”.
Chị Mơ nhận mình là ngườ? dân tộc Sán Dìu, cũng có lúc chị nhận mình là ngườ? K?nh. Cán bộ đ? xác m?nh thì được t?n là huyện Sơn Động không có cá? xã nào như chị Mơ kha?. Hành trình của chị Mơ được hồ sơ gh? rõ: “lang thang ăn x?n”. Và theo thó? thường thì ngườ? từ Sơn Động sẽ dạt lên huyện, lên nơ? đô hộ? ở tỉnh, rồ? dạt t?ếp về nơ? đô hộ? của quốc g?a, ấy là Hà Nộ?. Nên v?ệc đứa con đầu t?ên của chị s?nh ra bắt đầu từ đêm tố? nằm vỉa hè gần cá? cột đèn thành phố Bắc G?ang (như chị kể) cũng là… không có gì đáng ngạc nh?ên.
Bốn đứa con chị Mơ, có đứa học không thể vào đầu được một chữ nào, có đứa đưa ra trường Tây Đằng (nơ? trung tâm bảo trợ tọa lạc) học, thì toàn t?ên t?ến vớ? g?ỏ?. G?ám đốc Bằng chua chát bảo: những “ông” sau ăn nằm vớ? chị Mơ, có vẻ g?ỏ? g?ang hơn cá? ông “đụng chạm s?nh con” hồ? ở huyện ở tỉnh.
Dẫu sao số phận chị Mơ còn có mẹ có con, có trung tâm của Nhà nước nuô? dưỡng phần đờ? còn lạ?. Còn cuộc đờ? chị Nguyễn Thị Ma? (Ý Yên, Nam Định), mỗ? lần xem lạ?… các bức ảnh, nghe lạ? các băng gh? âm chị rủ rỉ tâm sự trong đêm trường phố cổ Hà Nộ? đều làm tô? ứa nước mắt. Chị cứ tông tốc kể hết phận đờ? của chị. Chị bị bệnh xã hộ? h?ểm nghèo, ngườ? quắt như con cá mắm, cũng chả còn gì để mất nữa.
Quê ở Nam Định, 14 tuổ? đ? bế em thuê cho nhà ngườ? ta, đ?ện cao thế bị đứt, có ngườ? bị g?ật, cô bé Ma? xông vào cứu. Đ?ện g?ật “bắn” ra tít góc vườn. Sợ quá, cô bé bỏ xứ lên Hà Nộ? lang thang cùng mẹ đẻ. Mẹ Ma? trốn nhà đ? ăn x?n, vì hận ông chồng bạc nghĩa. Ma? đ? rửa bát thuê cho nhà hàng cơm trong phố cổ. Thân hình cô phổng phao lúc nào không b?ết. Ma? nó? dố? nhà chủ là thuê trọ ở xa, thật ra cô bé vẫn cuộn chăn nằm ở chỗ chợ Đồng Xuân tá túc qua ngày. Một hôm, đứa em họ nhà bán hàng cơm theo dấu của Ma?, tìm ra cá? ổ Ma? hay nằm.
“Hôm đó, chị bị sốt cao. Nó đến, cầm theo một con dao và một gó? xô?. Nó lật cá? chăn ra xem có đúng là cá? mặt chị không, rồ? nó dí con dao vào cổ và… Bên cạnh chỗ chị nằm có ha? đứa vô g?a cư khác đang cuốn nhau trong một cá? chăn ch?ên, chúng nó nhìn thấy, nghe thấy t?ếng chị kêu mà không mảy may đả động gì. Còn thằng k?a, trước kh? bỏ đ? nó còn để lạ? cho chị gó? xô?, chị oán g?ận ông trờ?, oán g?ận thằng khốn nạn ấy, nó thỏa sức h?ếp chị, co? chị chỉ đáng một nắm xô? thô? ư? Còn lũ chó đực chó cá? nằm bên, nó mặc kệ, cả cá? thú tính trong hành động và thú tính trong lòng ngườ? đã ném đờ? chị vào vũng bùn từ hôm ấy…”- chị Ma? kể.
Dạo này, tô? hay đ? vớ? anh Bờm (tức T?êu, ngườ? Mê L?nh, Hà Nộ?) – “chồng” h?ện tạ? của chị Ma?. Họ hay cã? nhau, vì cả ha? đều bị bệnh xã hộ?, co? thường nhau, chử? đánh nhau, nhưng rồ? vẫn dạt vào nhau để cùng đ? nhặt rác bán lấy t?ền cho “qua ngày đoạn tháng”.
Anh T?êu trong đêm Hà Nộ?. Anh sống ở vỉa hè bến xe, gầm cầu góc chợ đã mấy chục năm.
Có hôm tô? mang chút quà đến, thấy cửa chợ Cầu Đông, cạnh các loạ? bảng h?ệu nộ? quy có mấy đùm cơm, canh, cà pháo đựng trong tú? nylon treo trên những ch?ếc đ?nh dọc bờ tường. Anh Bờm ngọt ngào: “Ma? nó x?n đâu được, treo đấy đợ? tô? đ? vác bao bì cáctông này về thì ăn. Nhưng tô? chả muốn ăn. Tập kết “hàng” ở đây, ma? đ? “cân” (bán) sớm”.
Chị Ma? bảo, bị hãm h?ếp rồ? cuộc sống vù? dập đủ k?ểu chị không muốn kể làm gì, chỉ b?ết kết quả là chị bị g?ang ma? nặng, g?ờ nó b?ến chứng lên tận cổ, đau đớn, hạch nổ?. Rồ?… các bệnh khác nữa. Suốt ngày sốt, đau. Uống thuốc chống g?ang ma? bằng kháng s?nh l?ều cao cũng không thể khỏ?, uống nh?ều vào thì ngườ? nó cứ say say như ngườ? đang phê thuốc ph?ện ấy.
Ông tổ trưởng dân phố ở nơ? chị Ma? tá túc suốt gần ba chục năm qua cho b?ết: Ông Bờm này dễ đến là chồng thứ… 10 của Ma? rồ?. “Ngườ? lang thang không bao g?ờ làm nghề mạ? dâm, Ma? cũng thế, nhưng a? có nhu cầu và vẫy tay rủ thì Ma? vẫn “đ? khách” k?ếm thêm. V?ệc “gom” Ma? vào trung tâm bảo trợ xã hộ? rồ? lạ? thả ra, cứ như bắt cóc bỏ đĩa bao năm nay."
Ngủ truồng và tắm truồng g?ữa “ba quân tướng sĩ”
Ngườ? ta bảo, chị Ma? như ngườ? trên trờ? rơ? xuống, có sức chịu đựng và khả năng… trơ lỳ k?nh khủng. Sau thờ? xuân sắc bị vù? dập hoặc tự vù? dập sau kh? đã tha hóa, g?ờ chị Ma? có thể nằm ở gầm cầu kha? mù nước t?ểu, có thể chống lạ? những tháng ngày Hà Nộ? nóng nực nhất bằng cách cở? bỏ hết áo quần, trần truồng ngủ ở trụ đ?ện, vỉa hè, ghế đá… chỉ vớ? tờ báo áp trên bụng.
Anh T?êu tạ? chợ Cầu Đông, nơ? anh “đóng đô” đã nh?ều năm. Trên bờ tường là các tú? cơm, canh mà chị Ma? x?n về cho chồng ăn.
Chị Ma? bộc tuệch: “Chị ngủ trần truồng, áp tờ báo lên… ngực để che một tí gọ? là có thô?. Chứ nằm g?ữa g?ờ? mà mặc quần áo thì nóng lắm. Lúc ngủ ở gầm cầu thì chị cứ phả? đ? x?n nước rửa bát rồ? xách nước sông Hồng lên cọ các trụ bêtông, bở? lũ khốn nạn đá? bậy nó “phóng” ra kha? lắm. Lúc tắm, thì chị cứ tắm truồng.
Mùa hè thì dễ, mùa đông lạnh cắt da cắt thịt, mình bị lậu, g?ang ma?, phả? tự chăm sóc, bận bịu như có con mọn ấy, không tắm rửa ngâm tẩm kỹ là nó đau nó ngứa. Mà tắm trong kh? trờ? dướ? 10 độ thì chết cảm có ngày! Chị bèn ra chỗ chợ Long B?ên, ở đó có những kho đông lạnh, nước thả? của nó rất ấm. Chị cứ trần truồng hứng nước ở đó mà tắm. Ngườ? ta lúc đầu còn cườ? chê, dòm ngó, g?ờ quen rồ?. Đờ? dạy chị phả? b?ết trơ để sống sót em ạ!”.
Đêm đen kịt, đèn đường cũng hết vàng vọt, phố xá ?m lìm. Phố Hàng Ch?ếu còn sót lạ? và? mụ sồn sồn bán thuốc kích dục hoặc dụng cụ “trác táng” nọ k?a. Chị Ma?, anh T?êu (Bờm) thụt đầu vào chăn ch?ên ngủ. Họ tráo đầu đuô?, cả ha? đều đổ cho nhau có bệnh xã hộ? nặng, g?ờ họ không “chồng vợ” nữa, nhưng vẫn nằm cạnh nhau. Cụ Sâm, cụ Loan cũng ngủ vù? sau một ngày hít bụ? vỉa hè và lang bạt kỳ hồ k?ếm ăn.
Cá? góc Hà Nộ? lầm than ấy chỉ còn Tươ? là thắc thỏm, cô mớ? ngoà? ba mươ? tuổ?. Đứa con đen trũ?, bé như quả bí ngô tên là “Tý nhỏ” (phân b?ệt vớ? chị nó là “Tý lớn”) đang ngồ? trong lòng cô, cô sợ bé gá? ấy bị bắt cóc, bị… kẻ xấu tấn công. Bố “vơ vớ?” của một trong ha? đứa con hoang của Tươ? phạm tộ? g?ết ngườ? đã lĩnh án. Tươ? bị những ngườ? vô g?a cư cùng cảnh ngủ ven đường tố cáo là “g?ang hồ”, nữ quá? “bẻ khóa” có hạng. Kệ ngườ? ta đồn, như bản năng trờ? phú cho các con cá? khác, Tươ? thương con đứt ruột. Trong đêm, cô lăm lăm thủ thế bảo vệ con.
Chúng tô? chỉ dám phỏng đoán, còn thực tế Tươ? k?ếm ăn bằng cách nào thì chỉ cô mớ? b?ết rõ. Nhưng kh? nhìn thấy hình ảnh này của mẹ con Tươ? thì thật khó lòng d?ễn tả nổ? xúc cảm: Tươ? đặt con trong cá? thùng xốp, buộc thùng lên gác ba ga xe đạp dắt đ? bát phố, trên xe, bé gá? nhỏ xíu thò đầu ra ngơ ngác, bìa thùng xốp Tươ? v?ết chữ rất to: “Cẩn thận! Xe có trẻ nhỏ, x?n tránh đường, x?n cảm ơn!”…
Các bé gá? con của Tươ? vớ? các ông bố “đầu đường xó chợ” k?a, rồ? chúng sẽ ra sao? Chúng ta sẽ làm gì cho đờ? của những bà cụ vất vưởng lẫn cẫn gầm cầu bến xe k?a bớt lầm bụ? nhục nhằn? Chúng ta nên làm gì vì mỗ? mảnh đờ? tận khổ nh?ều hơn, thay vì thỉnh thoảng “dọn sạch phố phường” bằng cách đưa ngườ? đ? “thu gom” họ lạ?, nhốt vào trung tâm bảo trợ hay cá? gì đó tương tự ít ngày rồ? thả ra theo k?ểu “bắt cóc bỏ đĩa”? Nếu ta làm thật sự, làm tốt công v?ệc này, chắc chắn chị Ma? và nh?ều ngườ? vô g?a cư khác sẽ không có một “nẻo về” đau đớn như tô? đang thấy hôm nay.
L?nh Ch?(Theo LĐO)
