Giao dịch trực tuyến đã và đang trở thành xu thế của Việt Nam và thế giới, đi cùng với đó, hoạt động này cũng trở thành miếng mồi ngon cho tội phạm lừa đảo trên internet.
Những chiêu lừa đảo khi giao dịch trực tuyến
Với sự phát triển của internet, giao dịch trực tuyến trong đó có những giao dịch bằng những sản phẩm được số hóa đang trở thành xu hướng hiện nay và trong tương lai. Thực tế, tại Việt Nam, nhiều năm qua, hoạt động giao dịch số phát triển rất mạnh.
Mọi dữ liệu như video, hình ảnh, bản thảo viết tay, âm thanh… và mới đây nổi lên có tiền điện tử (hay còn được gọi là tiền ảo) như Bitcoin. Những sản phẩm được số hóa trở thành hàng hóa trao đổi và được quy ra tiền thật, hoạt động này được gọi với tên giao dịch số.
Những năm gần đây, hoạt động giao dịch số phát triển mạnh, tuy nhiên, nó chỉ mang tính tự phát do nhu cầu trao đổi giữa người dùng với nhau. Đa phần, họ lập nên những nhóm có chung nhu cầu trên mạng xã hội Facebook, việc trao đổi được diễn ra tại đó.
Vì không có hành lang pháp lý, cũng như không có một tổ chức, đơn vị có tư cách pháp nhân và chuyên nghiệp làm trung gian cho các giao dịch. Vậy nên, thị trường giao dịch số trở thành miếng mồi ngon cho những kẻ lừa đảo lợi dụng.
Bitcoin đang là tiền ảo có giá trị và được giao dịch nhiều nhất thế giới, nhưng nó cũng tiềm ẩn đầy rủi ro khi giao dịch. |
Vậy làm thế nào để hạn chế rủi ro, không bị lừa đảo trong các giao dịch số? anh Vũ Đình Cường – chuyên gia CNTT và đã có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực Thương mại điện tử (giải khuyến khích Nhân tài đất Việt năm 2014 – Founder của dự án ShipIt, Top 6 startup Việt Nam năm 2015 cuộc thi VentureCup do SamSung tổ chức) cho biết: Hiện nay, đa phần những giao dịch số đều dựa trên niềm tin giữa người mua với người bán, và họ giao dịch thông qua các nhóm trên mạng xã hội Facebook hoặc admin các diễn đàn.
Do vậy, hoạt động giao dịch tiềm ẩn rất nhiều rủi ro thường gặp phải như sau: Người bán chuyển hàng trước sau đó người mua nhận hàng rồi bỏ trốn, khóa Facebook, đổi số điện thoại. Trường hợp tương tự cũng xảy ra đối với người mua khi mà người bán nhận tiền sau đó bỏ trốn. Do là giao dịch bằng niềm tin, hai bên đều không có thông tin về nhau nên rất khó để đòi quyền lợi khi xảy ra rủi ro.
Trường hợp thứ hai, người mua và người bán giao dịch qua admin của 1 group mà cả 2 cùng sinh hoạt, sau đó 1 người tạo Facebook giả mạo admin và lừa đảo người còn lại. Trường hợp này rất hay xảy ra với các giao dịch tiền ảo, do thiếu những cơ sở pháp lý, hoạt động giao dịch là thỏa thuận giữa cá nhân với cá nhân, hoặc tổ chức với cá nhân mà không có một đảm bảo nào cho giao dịch. Vì thế, nạn nhân khi bị lừa cũng khó có thể nhờ cơ quan pháp luật can thiệp để đòi quyền lợi.
Giải pháp nào để đối phó với lừa đảo trực tuyến?
Để hạn chế tối đa những rủi ro của hoạt động giao dịch số, anh Cường và các cộng sự đã phát triển hệ thống “Người Đảm Bảo”. Đây là một website trung gian, đảm bảo an toàn trong giao dịch trực tuyến của các mặt hàng số.
Anh Vũ Đình Cường – chuyên gia CNTT cho rằng cách thức giao dịch hiện nay tiềm ẩn nhiều rủi ro. |
Anh Cường cho biết, “Người Đảm Bảo” sẽ khỏa lấp những sơ hở mà các đối tượng lừa đảo đang lợi dụng để trục lợi từ các giao dịch số. Cụ thể, “Người Đảm Bảo” sẽ đóng vai trò là 1 tổ chức chính thống, trung gian giúp việc mua bán trực tuyến các mặt hàng số trở nên dễ dàng và nhanh chóng.
Mô hình hoạt động của “Người Đảm Bảo” có thể là, khi 2 người có nhu cầu mua bán, trao đổi hàng hoá trực tuyến, người dùng sẽ truy cập vào website nguoidambao.com để tạo tài khoản và giao dịch an toàn.
Quy trình diễn ra của giao dịch rất đơn giản, sau khi tạo giao dịch, người mua sẽ gửi tiền nhờ “Người Đảm Bảo” giữ, sau đó người bán sẽ chuyển hàng hoá cho người mua, sau khi người mua xác thực đã nhận được hàng hoá thì “Người Đảm Bảo” sẽ chuyển số tiền đã giữ hộ người mua sang cho người bán.
Mọi giao dịch hoàn toàn là tự động, thời gian thực hiện chỉ diễn ra từ 5-10 phút, điều này giúp cho người dùng tiết kiệm được rất nhiều thời gian khi giao dịch. Hơn nữa, hệ thống của “Người Đảm Bảo” hoạt động 24/7, bất cứ lúc nào người dùng cũng có thể thực hiện giao dịch mà không phụ thuộc vào các trung gian là admin của các diễn đàn, mạng xã hội như hiện nay.
Giải pháp của “Người Đảm Bảo” được giới công nghệ đánh giá cao. Ý tưởng này được kỳ vọng sẽ phát triển mạnh trong kỷ nguyên công nghệ 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ tại Việt Nam và thế giới.
