Sau khi 3 quốc gia Liên Xô cũ thuộc vùng Baltic gồm Estonia, Latvia và Litva ngắt kết nối khỏi lưới điện BRELL do Nga vận hành, giá điện tại khu vực đã tăng vọt.
Theo số liệu từ sàn giao dịch năng lượng Nord Pool, trong khi giá điện trung bình ở các nước Baltic vào tháng 1 là 92 euro (95 USD) mỗi MWh, thì sau khi chuyển đổi lưới điện, giá đã tăng khoảng 25% lên 125 euro/MWh.
Đến ngày 12/2, giá điện trung bình tại Latvia, Lithuania và Estonia tiếp tục tăng vọt lên 230 euro/MWh, hơn gấp đôi mức trung bình của tháng trước.
Một số chuyên gia cho rằng sự gia tăng giá điện không liên quan đến việc chuyển đổi lưới điện, vì họ coi đây chỉ là một động thái mang tính biểu tượng, bởi cả ba quốc gia này từ lâu đã ngừng mua điện từ Nga và Belarus. Tuy nhiên, các quốc gia Baltic vẫn dựa vào lưới điện của Nga để kiểm soát tần số và ổn định mạng lưới nhằm tránh tình trạng mất điện.
Nhà điều hành hệ thống truyền tải khí đốt Estonia, Elering, đổ lỗi cho đợt tăng giá gần đây là do sản lượng điện gió và mặt trời thấp, nhu cầu điện tăng cao do đợt lạnh kéo dài, cũng như giá khí đốt tự nhiên tăng trong tuần qua.
Các chuyên gia khác cũng lưu ý rằng các nước Baltic đang thiếu một số kết nối điện thường xuyên, chẳng hạn như cáp Estlink 2 với Phần Lan và kết nối NordBalt với Thụy Điển, cả hai đều bị hư hỏng vào cuối năm ngoái.
Ba nước vùng Baltic đã chính thức ngắt khỏi lưới điện Nga. Ảnh: Izvestia
Trong khi đó, phía Nga tuyên bố vào tuần trước rằng việc các nước Baltic ngắt kết nối khỏi BRELL không ảnh hưởng đến lưới điện của họ và hệ thống năng lượng của khu vực Kaliningrad, lãnh thổ của Nga, vẫn an toàn.
Tuy nhiên, Moscow cảnh báo hành động này sẽ làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng năng lượng của EU.
“Sự ngắt kết nối này sẽ đẩy giá điện lên cao, làm giảm độ ổn định của lưới điện, và khiến EU ngày càng mất đi lợi thế cạnh tranh”, phái đoàn Nga tại EU tuyên bố.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga, bà Maria Zakharova, thậm chí chỉ trích đây là “bước tiếp theo trong quá trình tự hủy hoại của các quốc gia Baltic - những nước từng có đủ điều kiện để thịnh vượng và độc lập”.
Từ vài năm trước, ba quốc gia thuộc EU này đã cam kết sẽ cắt đứt hệ thống của họ khỏi BRELL, với lý do rằng việc phụ thuộc vào một mạng lưới do Nga kiểm soát có thể đe dọa an ninh năng lượng của họ.
Do đó, việc ngắt kết nối khỏi lưới điện Nga đánh dấu một bước quan trọng trong việc tăng cường an ninh năng lượng và hội nhập sâu hơn vào hệ thống điện của Liên minh châu Âu. Tuy nhiên, động thái này cũng đặt ra những thách thức về kỹ thuật và kinh tế. Các quốc gia Baltic đã đầu tư khoảng 1,6 tỷ euro để nâng cấp lưới điện, với sự hỗ trợ đáng kể từ EU.
Ngoài ra, việc ngắt kết nối này cũng làm tăng sự phụ thuộc vào các liên kết dưới biển với Thụy Điển và Phần Lan, cũng như kết nối trên đất liền với Ba Lan.
