Đã có nhiều trường hợp bị ong rừng đốt dẫn đến tử vong. Mặc dù vậy, tình trạng vào rừng đốt tổ ong lấy nhộng hoặc mật vẫn diễn ra nhiều nơi ở các huyện miền núi Nghệ An. Đặc biệt là vào mùa thu, cũng là thời điểm ong vò vẽ làm tổ.
Gia đình anh K. tổ chức tang lễ cho nạn nhân. |
Vợ đang mang bầu, chồng mất mạng
Ngôi nhà sàn của gia đình anh Lương Văn K. (SN 1985), trú bản Quảng, xã Nam Sơn, huyện Quỳ Hợp, tỉnh Nghệ An vốn đã cũ nát nay càng thê thảm, u buồn hơn khi người đàn ông này vừa qua đời cách đây vài ngày do bị ong đốt. Vợ anh K. hiện đang mang thai người con thứ 3, chốc lát chị lại khóc ngất, nằm bẹp giường không dậy được. Toàn bộ việc tổ chức đám tang cho anh K. đều phụ thuộc vào người thân và bà con láng giềng.
Theo người thân kể, trước đó, vào chiều 7/9, anh Lương Văn K. và 3 người đàn ông cùng trú trong bản rủ nhau vào rừng lấy củi. Thời điểm này cả nhóm phát hiện một tổ ong khá to nên bàn nhau đốt tổ để lấy nhộng. Sau đó mọi người chia nhau phát cây. Tuy nhiên, quá trình làm thì bị đàn ong tấn công, mọi người bỏ chạy tán loạn. Ba người kia chạy thoát, khi quay lại thì phát hiện anh K. bị ong đốt kín người. Mặc dù nạn nhân được đưa đi cấp cứu nhưng đã tử vong sau đó.
Ông Lương Văn Thành, Chủ tịch UBND xã Nam Sơn cho biết: “Gia đình anh K. thuộc diện hộ nghèo. Vợ chồng anh K. có 2 người con nhưng các cháu còn nhỏ, người vợ hiện đang mang thai nên sức khỏe rất yếu. Hoàn cảnh gia rất khó khăn, chính quyền địa phương đã cử cán bộ xuống cùng gia đình tổ chức đám tang và quyên góp để ủng hộ. Anh K. là lao động chính trong nhà, giờ anh mất đi gia đình càng khó khăn gấp bội”.
Theo vị chủ tịch xã, việc người dân vào rừng lấy nhộng thời gian này rất phổ biến. Hiện tại đã qua mùa ong mật, thế nhưng mùa thu lại là thời gian hoạt động mạnh của ong vò vẽ và 1 số loài ong rừng khác. Chúng chọn những hốc đất, cành cây, bụi rậm xây tổ. Đây cũng là thời điểm ong rừng trở nên hung hãn nhất. Không ít trường hợp người dân bị ong đốt dẫn đến tử vong.
Tại huyện miền núi Quế Phong cách đây 1 năm, có tới 7 người bị ong đốt phải nhập viện. Sự việc xảy ra vào chiều 21/9/2018, vợ chồng anh Thò Bá Lâu và chị Thò Thị Thông, trú xã Tri Lễ, huyện Quế Phong ra đồng gặt lúa. Có 5 cháu bé (từ 4 - 6 tuổi) gồm 3 con của vợ chồng anh Lâu và 2 cháu gọi anh Lâu bằng chú ruột cùng đi theo để chơi. Tại đây, các cháu nhỏ phát hiện một tổ ong rừng trên cây liền dùng que chọc nên bị đàn ong tấn công. Phát hiện sự việc, vợ chồng anh Lâu chạy đến cứu nhưng cũng bị đàn ong đốt. Ngay sau đó, người dân địa phương đưa cả 7 người đến Trung tâm y tế huyện Quế Phong cấp cứu.
Ông Lữ Văn Cương, Phó chủ tịch UBND xã Tri Lễ cho biết, các làng bản địa bàn miền núi thường có nhiều cây xanh nên thu hút các đàn ong đến làm tổ. Những đàn ong sinh sống gần các khu dân cư đang ngày càng trở nên hung dữ. Một nguyên nhân được cho là do không ít người có thói quen bắt ong lấy nhộng, hoặc chỉ đơn giản là chọc phá. Bị quấy nhiễu, những đàn ong rừng sẽ chủ động tấn công người dù đang cách tổ của chúng một khoảng cách xa. “1kg nhộng ong có thể bán đến 250.000 đồng, chính vì vậy vào thời điểm này có rất nhiều người đi săn nhộng. Tuy nhiên, khi tổ ong bị vỡ thì chúng rất hung hãn. Khi cảm thấy nguy hiểm chúng sẽ tấn công con người, càng bỏ chạy chúng càng đuổi theo. Nhiều người bị đốt tử vong rồi”, ông Cương cảnh báo.
Rất dễ tử vong nếu không được cứu chữa tích cực, đúng cách và triệt để
Bác sĩ Lê Quang Trung, Phó giám đốc Trung tâm Y tế huyện Quế Phong cho biết, mùa hè là thời điểm tai nạn do ong đốt gia tăng. Các khu vực miền núi Nghệ An có nhiều loại ong, các loại ong thường gây nhiễm độc là ong vò vẽ, ong bắp cày, ong mật và một số ong chưa rõ loại ở các vùng rừng núi. Các loại ong vò vẽ, ong bắp cày và một số loại ong vùng rừng núi rất độc và nguy hiểm.
Tùy số nốt đốt và phản ứng của từng cá thể, bệnh nhân có thể bị phù mặt, thanh khí phế quản và thanh môn, khó thở, nói khàn; liệt thần kinh (mặt, ngoại biên, mắt), thậm chí bị tổn thương thần kinh lan tỏa rất nặng nề. Độc chất của nọc ong vò vẽ còn gây nhược cơ trầm trọng. Nếu bị đốt 40-50 nốt (ở trẻ em là 30 nốt), bệnh nhân rất dễ tử vong nếu không được cứu chữa tích cực, đúng cách và triệt để.
“Khi phát hiện nạn nhân bị ong đốt cần nhanh chóng đưa ra khỏi khu vực có ong. Đặt nạn nhân nằm yên một chỗ, tránh cử động nhiều để hạn chế nọc độc lan truyền trong cơ thể. Tuyệt đối không dùng tay nặn để lấy ngòi vì túi độc có thể sẽ vỡ, làm cho nọc độc lan ra và thấm sâu hơn vào cơ thể. Cho nạn nhân uống nước để thải bớt độc tố. Sau khi sơ cứu, cần đưa ngay nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu kịp thời”, bác sĩ Trung nói. Sơ cứu ban đầu đúng cách sẽ tránh bệnh diễn biến nặng, suy đa tạng. Một số người dân bôi kem đánh răng, hồ nước... sau khi bị ong đốt, nhưng cách làm này chỉ có tính chất làm mát, dịu nốt đốt, không thể chữa trị tình trạng nhiễm độc. Có trường hợp chỉ bị ong đốt 2 nốt song tình trạng nhiễm độc lại rất nặng. Nọc độc của ong có thể gây vỡ hồng cầu, tan máu, tổn thương cơ, tiêu cơ vân, rối loạn đông máu...
