Diễn đàn Bác Ngao: Giấc mơ lãnh đạo của Trung Quốc

Diễn đàn Bác Ngao 2014 khai mạc ngày 10/4 ở thành phố Bác Ngao tỉnh Hải Nam, Trung Quốc, với sự tham dự của nhiều nhà lãnh đạo khu vực. Ngoài Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường, tham dự diễn đàn còn có Thủ tướng Tony Abbott (Australia), Thủ tướng Serik Akhmetov (Kazakhstan), Thủ tướng Jung Hong- won (Hàn Quốc), Thủ tướng Thongsing Thammavong (CHDCND Lào), Thủ tướng Xanana Gusmao (Đông Timor), Thủ tướng Nawaz Sharif (Pakistan) cùng với Phó Thủ tướng Nga Arkady Dvorkovich và Phó Thủ tướng Chính phủ Việt Nam Vũ Đức Đam.

Ngoài các nhà lãnh đạo chính trị, tham dự Diễn đàn Bác Ngao còn có 150 giám đốc điều hành của các tập đoàn lớn: từ những “gã khổng lồ Trung Quốc” như PetroChina, Lenovo và CNOOC đến các tập đoàn nước ngoài như Apple,Toyota, Qualcomm, Volvo, Bloomberg và Samsung .

Chủ đề kinh tế  của Diễn đàn Bác Ngao năm nay là  "Tương lai mới của Châu Á: Xác định những động cơ tăng trưởng mới". Diễn đàn Bác Ngao phục vụ cho việc cải thiện hợp tác kinh tế khu vực và giúp các quốc gia châu Á đạt được mục tiêu phát triển. Như vậy, diễn đàn này có rất nhiều cuộc họp chuyên ngành cụ thể - bao gồm các cuộc họp giữa các nhà lãnh đạo kinh doanh cũng như các cuộc hội thảo về tương lai của thị trường ô tô và an ninh năng lượng Châu Á .

Mặc dù là một tổ chức phi chính phủ, nhưng Diễn đàn Bác Ngao lại có quan hệ chặt chẽ với Bắc Kinh. Bên cạnh sự hiện diện hàng năm của các nhà lãnh đạo hàng đầu Trung Quốc như Thủ tướng Lý Khắc Cường (và năm ngoái  là Chủ tịch Tập Cận Bình), tham dự diễn đàn còn có nhiều cựu quan chức chính phủ Trung Quốc.

Ảnh hưởng của Trung Quốc là rõ ràng ngay từ đầu. Việc thành lập Diễn đàn Bác Ngao là một nỗ lực chung giữa các quốc gia trong khu vực (trong đó có Philippines, Nhật Bản và Australia), nhưng Trung Quốc được coi là động lực chính. Địa chỉ cố định của diễn đàn ở Bác Ngao nêu bật vai trò lãnh đạo của Trung Quốc, khác với Tổ chức Hợp tác Thượng Hải. Một trong những đặc quyền của nước đăng cai Diễn đàn Bác Ngao là thiết lập chương trình nghị sự: tập trung thảo luận một số chủ đề mà Trung Quốc quan tâm như "phục hồi các con đường tơ lụa" và “đô thị hóa”.

Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, Diễn đàn Bác Ngao đã  vượt ra ngoài chủ đề kinh tế khu vực. Với vai trò hàng đầu của Trung Quốc trong Diễn đàn Bác Ngao, việc mở rộng chương trình nghị sự của diễn đàn phản ánh tham vọng lãnh đạo khu vực của Trung Quốc.

Vào năm 2013, Diễn đàn Bác Ngao đã lần đầu tiên bàn về các chủ đề phi kinh tế như an toàn thực phẩm và quan hệ Mỹ-Châu Á. Năm nay, diễn đàn đã “vượt khung” một lần nữa, với các cuộc thảo luận về khả năng hợp tác ở Biển Đông, quy tắc ứng xử trên không gian mạng và các mối quan hệ Trung-Mỹ ở  khu vực Châu Á-Thái Bình Dương.

Trung Quốc hy vọng biến Diễn đàn Bác Ngao thành một diễn đàn đối thoại khu vực. Trong bài phát biểu khai mạc Diễn đàn Bác Ngao 2014, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường  khuyến cáo rằng các nước châu Á "nên chủ động tìm hiểu việc thiết lập một khuôn khổ hợp tác an ninh khu vực ở Châu Á”.  Bài phát biểu của ông Lý cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của Trung Quốc đối với kinh tế Châu Á-Thái Bình Dương và kêu gọi hội nhập kinh tế sâu rộng hơn trong khu vực. Tóm lại, Thủ tướng Lý Khắc Cường lặp đi lặp lại lời kêu gọi các nước châu Á "xây dựng một cộng đồng lợi ích chung, vận mệnh chung và chia sẻ trách nhiệm" cả về kinh tế lẫn an ninh. Một cộng đồng như vậy sẽ loại trừ Mỹ (một quốc gia ngoài châu Á) khỏi vai trò lãnh đạo và làm nổi bật ảnh hưởng của Trung Quốc trên cương vị cường quốc khu vực lớn nhất.

Việc chủ trì Diễn đàn Bác Ngao (với sự tham gia  ngày càng nhiều của các nhân vật quan trọng) cho thấy vai trò lãnh đạo khu vực của Trung Quốc ngày càng tăng.

Năm 2004, Diễn đàn Bác Ngao chỉ có sự tham dự của  Thủ tướng Campuchia và Thủ tướng Pakistan, mặc dù có sự tham dự của Chủ tịch Trung Quốc  Hồ Cẩm Đào. Diễn đàn Bác Ngao năm nay đã đón tiếp 7 vị thủ tướng và điều này cho thấy uy tín đang lên của chủ nhà Trung Quốc.