Cơ trưởng là một danh từ chỉ ngành nghề, được sử dụng chủ yếu trong lĩnh vực hàng không và dùng để chỉ người đứng đầu quản lý tổ bay.
Nếu xét theo góc cạnh chuyên ngành hàng không thì cơ trưởng chính là người cầm lái trong chuyến bay và có trách nhiệm lớn nhất trong chuyến bay, khi không may gặp sự cố thì cơ trưởng sẽ là người hướng dẫn cho khách hàng thoát hiểm hoặc xử lý sự cố an toàn và là người sẽ rời khỏi máy bay cuối cùng.
Để trở thành cơ trưởng của một hãng bay, phi công sẽ phải đáp ứng những tiêu chuẩn về thể chất cũng như bằng cấp rất khắt khe.
Theo Tri thức trẻ, tiêu chuẩn để học viên có thể theo học một khóa phi công cơ bản là đủ 18 tuổi (tối thiểu tốt nghiệp phổ thông trung học). Tại một số nước, yêu cầu được cấp quyền bay quốc tế là ứng viên phải có bằng đại học chính quy.
Trình độ tiếng Anh để được tham gia các khóa học tối thiểu là IELTS 5.5 hoặc TOEFL iBT 71. Tuy vậy, một số trường đào tạo yêu cầu tiêu chuẩn tiếng Anh lên tới IELTS 7.0 hoặc TOEFL iBT 80.
Một số yêu cầu cơ bản khác về ngoại hình bao gồm chiều cao, cân nặng khá tương đương với tiếp viên, như từ 1,6m với nữ và 1,65m với nam, nặng tối thiểu 48 kg với nữ và 54 kg với nam.
Những tố chất về thể lực với người muốn theo học bằng phi công cũng khá khắt khe. Không có tật ở mắt được xem là tiêu chuẩn quan trọng nhất. Các nhà tuyển chọn sẽ loại ngay những ứng viên bị cận thị, loạn thị, mù màu, nhằm đáp ứng yêu cầu về tính an toàn khi quan sát và thực hiện đúng các hướng dẫn trên bảng điều khiển dày đặc ở buồng lái.
Trong thời gian đào tạo, học viên phải trải qua nhiều bài kiểm tra về tiền đình, thể chất, thần kinh, áp lực... Thời gian cho các khóa học cơ bản có thể kéo dài tới một vài năm, sau đó chuyển sang các khóa đào tạo riêng về từng loại máy bay. Tất cả đều được học bằng tiếng Anh 100%.
Sau 6 - 8 tháng làm việc, phi công sẽ phải trở lại các cơ sở đào tạo để thực hiện các bài kiểm tra thông qua hệ thống bay mô phỏng, và họ sẽ được gia hạn bằng lái. Nếu không vượt qua bài kiểm tra, những người này sẽ phải học lại. Trong khi đó, các bài kiểm tra thể lực được thực hiện tối thiểu 12 tháng một lần.
Luật hàng không dân dụng Việt Nam 2006 quy định, trong thời gian tàu bay đang bay, nếu cơ trưởng thực hiện một trong các hành vi sau đây sẽ bị áp dụng các biện pháp ngăn chặn:
- Phạm tội;
- Đe doạ, uy hiếp an toàn hàng không, an ninh hàng không;
- Hành hung hoặc đe dọa thành viên tổ bay, hành khách;
- Không tuân theo sự hướng dẫn của người chỉ huy tàu bay hoặc của thành viên tổ bay thay mặt người chỉ huy tàu bay về việc bảo đảm an toàn cho tàu bay, duy trì trật tự, kỷ luật trong tàu bay;
- Phá hoại thiết bị, tài sản trong tàu bay;
- Sử dụng ma tuý;
- Hút thuốc trong buồng vệ sinh hoặc ở những nơi không được phép có khả năng uy hiếp an toàn của tàu bay;
- Sử dụng thiết bị điện tử xách tay, điện thoại di động hoặc các thiết bị điện tử khác khi tàu bay cất cánh, hạ cánh hoặc khi bị cấm vì an toàn chuyến bay;
- Các hành vi vi phạm thuần phong, mỹ tục của dân tộc, vi phạm trật tự công cộng khác.
Vân Anh(T/h)
