Triển vọng của đảng Dân chủ
Những tuần gần đây, đảng Dân chủ đã đạt được một loạt thắng lợi lớn về mặt lập pháp, như việc bảo vệ quyền được phá thai của phụ nữ và nỗ lực kiềm chế giá xăng dầu.
Khi cuộc bầu cử đang dần được định hình, đảng Cộng hoà lại đang đối mặt với nhiều vấn đề mới liên quan tới chất lượng ứng viên trong cuộc đua vào Thượng viện ở các bang quan trọng. Trong đó, các ứng viên Blake Masters ở Arizona, Herschel Walker ở Georgia, Mehmet Oz ở Pennsylvania và J.D. Vance ở Ohio đã cho thấy sự thiếu kinh nghiệm và "lỗ hổng" cá nhân, khiến họ có thể bị đánh bại dễ dàng trong một cuộc đua ở cấp độ bang và khó có cơ hội tham gia cuộc bầu cử với tư cách một đại diện Cộng hoà.
Một dự đoán mới đây của trang web thăm dò FiveThirtyEight cho rằng đảng Dân chủ hiện có 64% giữ vững quyền kiểm soát Thượng viện trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ, dự kiến diễn ra vào tháng 11 sắp tới. Tỷ lệ này đã tăng lên từ mức 50% trong nhiều tuần trước đó.
Hồi tuần trước, Lãnh đạo phe thiểu số Thượng viện Mitch McConnell thừa nhận "khả năng lật ngược tình thế ở Hạ viện cao hơn so với ở Thượng viện", đề cập tới những vấn đề liên quan tới "chất lượng ứng viên" của phe Cộng hoà.
Cùng với những thông tin tích cực cho đảng Dân chủ thời gian qua, những "lỗ hổng" về mặt ứng viên của đảng Cộng hoà đang đem đến cơ hội lớn hơn dự tính cho đảng Dân chủ để giữ vững thế đa số tại Thượng viện.
Ngoài ra, chiến thắng gần đây của đảng viên Dân chủ Pat Ryan trước đảng viên Cộng hòa Marc Molinaro trong cuộc bầu cử đặc biệt tại khu vực quốc hội thứ 19 của New York - trong một cuộc đua mà nhiều người coi là sẽ mô phỏng cuộc bầu cử cấp quốc gia vào tháng 11 - chỉ ra rằng triển vọng của đảng Dân chủ trong Hạ viện không còn "nghiệt ngã" như dự đoán trước đây.
Tuy nhiên, hiện chưa thể khẳng định trước điều gì về kết quả cuộc bầu cử sắp tới. Theo quan sát của FiveThirtyEight, kể từ sự kiện Toà án Tối cao đảo ngược quyền phá thai của phụ nữ, đảng Dân chủ đã nhận được thêm 3 điểm từ đảng Cộng hoà về vấn đề này. Điều này cho thấy quyền phá thai có thể trở thành một động lực thúc đẩy thắng lợi của đảng Dân chủ.
Thật vậy, vào tháng trước, các cử tri ở Kansas - một tiểu bang vốn không bỏ phiếu cho tổng thống Dân chủ kể từ năm 1964 và đã bầu ông Donald Trump với 15 điểm vào năm 2020 - đã bác bỏ áp đảo một đề xuất sửa đổi hiến pháp về việc hạn chế hoặc cấm phá thai.
Tỷ lệ cử tri tham gia bỏ phiếu về vấn đề này thậm chí còn cao hơn tỷ lệ cử tri tham gia các cuộc bầu cử những năm trước đây. Điều này là minh chứng cho thấy sự quan tâm của các cử tri với quyền phá thai, giúp đảng Dân chủ thu hẹp khoảng với đảng Cộng hoà về sự nhiệt tình của các cử tri. Theo cuộc thăm dò gần đây của Politico/Morning Consult, khoảng cách về sự nhiệt tình của các cử tri giữa đảng Dân chủ và Cộng hoà đã giảm từ 13 điểm xuống chỉ còn 3 điểm sau sự kiện Toà án Tối cao đảo ngược quyền phá thai.
Cơ hội vẫn chưa rõ ràng
Bên cạnh vấn đề quyền phá thai, những thành tựu lập pháp mới đây cũng đang tạo đà cho đảng Dân chủ trước thềm bầu cử.
Trong một chiến thắng đáng nhớ của đảng Dân chủ, Tổng thống Joe Biden đã ký ban hành một gói chi tiêu kỷ lục, được gọi là Đạo luật Giảm lạm phát. Gói chi tiêu này nhằm giải quyết các vấn đề khí hậu, chi phí chăm sóc sức khoẻ, và giảm thâm hụt quốc gia bằng cách đánh thuế tối thiểu 15% đối với các công ty.
Mặc dù gói chi tiêu này không giải quyết tất cả các ưu tiên của đảng Dân chủ, nhưng đó vẫn là một thắng lợi lớn cho chương trình nghị sự trong nước của chính quyền ông Biden sau thất bại của kế hoạch Build Back Better vào năm ngoái.
Bất chấp thực tế là luật này được thông qua trên một cuộc bỏ phiếu của đảng phái, những người đương nhiệm của đảng Dân chủ cũng có một số thành tựu lập pháp lưỡng đảng, bao gồm luật an toàn súng, gói CHIPS + để thúc đẩy sản xuất của Mỹ và cạnh tranh với Trung Quốc, cũng như như luật về mở rộng quyền lợi cho các cựu chiến binh.
Hơn nữa, mặc dù chỉ 1/4 cử tri tin rằng Đạo luật Giảm lạm phát sẽ thực sự phù hợp với tên gọi nhưng có những dấu hiệu cho thấy gánh nặng về chi phí sinh hoạt cao của người dân đang giảm xuống. Xu hướng có thể cải thiện hơn nữa triển vọng của đảng Dân chủ trong cuộc bầu cử sắp tới.
Trong khi đó, giá xăng dầu cũng đang trên đà giảm, trong 70 ngày liên tiếp, sau khi đạt đỉnh vào tháng 6 vừa qua. Dù giá xăng hiện nay tại Mỹ vẫn cao hơn so với 1 năm trước nhưng mức giảm như hiện nay cũng được đánh giá là một lợi thế cho đảng Dân chủ.
Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là đảng Dân chủ đã có thể yên tâm hoàn toàn trong cuộc bầu cử tháng 11 tới. Tỷ lệ ủng hộ của Tổng thống Biden đã tăng nhưng nhìn chung, con số này vẫn chưa thật sự là một sự cải thiện đáng nói. Theo số liệu trung bình của FiveThirtyEight, chỉ khoảng 41% người được hỏi tán thành với hiệu quả công việc của ông chủ Nhà Trắng, trong khi đó tỷ lệ phản đối vẫn cao hơn, là 53%.
Và dù người Mỹ đang có cái nhìn tích cực hơn về sự phát triển hiện nay, vẫn có tới 70% công chúng cảm thấy Mỹ đang đi sai hướng.
Theo cuộc thăm dò mới nhất của Ipsos, lạm phát cao và tỷ lệ gia tăng tội phạm đang là một trong những vấn đề hàng đầu của Mỹ. Và các cử tri tiếp tục tin tưởng đảng Cộng hòa hơn đảng Dân chủ trong việc giải quyết 2 vấn đề trên. Trong khi hầu hết người Mỹ ủng hộ việc bảo vệ quyền phá thai, không có gì chắc chắn rằng các cử tri sẽ bầu đảng viên Dân chủ ủng hộ việc bảo vệ quyền phá thai thay cho các đảng viên Cộng hòa với lời hứa giảm lạm phát và cải thiện an toàn công cộng.
Nhìn chung, đảng Dân chủ đang hướng tới cuộc bầu cử với nhiều triển vọng. Nhưng rất nhiều thứ có thể thay đổi trong khoảng 70 ngày tới và không có gì đảm bảo động lực của đảng Dân chủ có thể được duy trì tới tháng 11.
Minh Hạnh (Theo The Hill)
