Viêm cơ tim là một bệnh lý cấp tính nguy hiểm do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Virus viêm cơ tim là tác nhân gây bệnh phổ biến nhất, chiếm trên 50% tổng số các trường hợp.
Bối cảnh lâm sàng của bệnh có những đặc điểm tương tự như một đợt nhiễm siêu vi thông thường nên rất dễ nhầm lẫn và bỏ sót. Cùng Bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn tìm hiểu bệnh viêm cơ tim do virus.
Viêm cơ tim là gì?
Viêm cơ tim là bệnh lý nguy hiểm trong đó mô cơ tim bị tổn thương do quá trình viêm, có hoặc không liên quan đến van tim và lớp ngoại tâm mạc tim. Tuy bệnh không phải hiếm gặp trên lâm sàng nhưng tỷ lệ tử vong còn khá cao, đặc biệt với những trường hợp viêm cơ tim ở trẻ em. Bệnh nhân viêm cơ tim thường tử vong do một số biến chứng nguy hiểm như rối loạn nhịp tim, suy tim cấp, nhồi máu cơ tim do cục máu đông làm tắc nghẽn các mạch máu.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do bệnh thường được phát hiện vào giai đoạn muộn và bỏ sót hoặc chẩn đoán nhầm với các bệnh có triệu chứng tương tự. Bệnh viêm cơ tim có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, nhưng phổ biến nhất ở người trẻ trong độ tuổi khoảng từ 20 đến 40. Bệnh xuất hiện rải rác vào các thời điểm trong năm, thỉnh thoảng có thể bùng thành dịch. Để giảm tỷ lệ tử vong do điều trị bệnh không kịp thời, cần lưu ý tình trạng bệnh trong bối cảnh nghi ngờ nhiễm virus kèm theo các triệu chứng tim mạch.
Viêm cơ tim ở trẻ em có nguy hiểm không?
Mặc dù trẻ em không phải là đối tượng mắc bệnh viêm cơ tim nhiều nhất trên lâm sàng, nhưng bệnh viêm cơ tim ở trẻ em được xem như một bệnh lý nguy hiểm với tỷ lệ tử vong ở mức cao. Những trẻ mắc Bệnh chuyên khoa viêm cơ tim có biểu hiện viêm cơ tim lâm sàng đa dạng, diễn tiến bệnh từ nhẹ đến nặng, xảy ra nhanh, khó lường trước. Thông thường, trẻ sẽ trải qua các triệu chứng gợi ý một tình trạng nhiễm virus cấp tính như sốt cao, mệt mỏi, đau đầu, ... Đặc điểm này trở thành một cái bẫy khiến các bậc phụ huynh chủ quan không đưa con em mình đi khám và điều trị kịp thời.
Trẻ mắc viêm cơ tim thường chỉ được tiếp cận với các cơ sở y tế khi bệnh đã bước qua giai đoạn muộn với nhiều biến chứng nguy hiểm đến tính mạng. Tỷ lệ tử vong trung bình của bệnh viêm cơ tim ở trẻ em lên đến trên 70%. Nhiều trường hợp nặng với chức năng tim suy giảm nặng nề nếu không được ghép tim có tỷ lệ tỷ vong khoảng 50% sau hai năm, tăng lên 80% sau năm năm.
Virus gây viêm cơ tim
Virus được xem là tác nhân gây bệnh viêm cơ tim chiếm tỷ lệ cao nhất trên lâm sàng theo nhiều thống kê. Virus viêm cơ tim thường thấy thuộc nhóm Adenovirus và Enterovirus như virus Coxsakie nhóm B, A6 hoặc A14, Parvovirus B19, virus herpes type 6, ...
- Adenovirus là nhóm Virus gây bệnh cúm hoặc các viêm nhiễm đường hô hấp trên thường gặp.
- Parvovirus B19 là tác nhân gây ra “bệnh thứ năm” với triệu chứng của nhiễm trùng phổi và khí phế quản, phổ biến nhất ở trẻ từ 6 đến 10 tuổi. Nhóm virus này lây truyền chủ yếu thông qua các chất tiết của hệ hô hấp từ trẻ nhiễm bệnh. Triệu chứng xuất hiện khoảng 1 tuần kể từ thời điểm nhiễm virus và kéo dài trong khoảng một tuần. Trẻ nhỏ nhiễm virus thường xuất hiện ban đỏ ở hai bên má đặc trưng, trong khi ở trẻ lớn ban đỏ có thể xuất hiện ở nhiều vị trí khác trên cơ thể như bàn tay và bàn chân. Hiện nay vẫn chưa có vắc xin đặc hiệu phòng tránh Parvovirus B19.
- Virus Herpes nhóm 6 ở người là nhóm virus mới được phát hiện gần đây và thường bị nhiễm ở trẻ nhỏ, một số trường hợp đã ghi nhận nhiễm virus ở trẻ dưới 1 tháng tuổi. Thống kê cho thấy khoảng 20% các trường hợp trẻ vào viện vì sốt có liên quan đến virus Herpes nhóm 6 ở người. Sau lần phơi nhiễm đầu tiên, virus thường cư trú tại các tuyến nước bọt và tuỷ xương trong thời gian dài. Biểu hiện lâm sàng do virus này gây ra bao gồm sốt cao và nổi ban đỏ trên da, có thể liên quan đến cả viêm gan và viêm não.
- Enterovirus với đại diện là virus Coxsackie có liên quan nhiều đến bệnh viêm cơ tim trẻ em. Nhóm virus Coxsackie A gây nên bệnh tay chân miệng, trong khi virus Coxsackie B đưa đến các biểu hiện nhẹ hơn tương tự bệnh cúm. Cùng với viêm cơ tim, viêm màng não, viêm màng ngoài tim và viêm tuỵ cũng có liên quan với tình trạng nhiễm Enterovirus. Dấu hiệu trên lâm sàng bao gồm ban đỏ, nhiễm trùng vùng họng và mũi.
Bác sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn chia sẻ virus viêm cơ tim có nhiều loại với các biểu hiện lâm sàng khác nhau. Tuy nhiên không phải cơ sở y tế nào cũng có khả năng chẩn đoán chính xác được virus gây bệnh và không phải tất cả các loại virus đều có thuốc điều trị đặc hiệu. Vì tính chất nguy hiểm của bệnh, viêm cơ tim, đặc biệt viêm cơ tim ở trẻ em nên được nhớ đến trong các trường hợp nghi ngờ để không được bỏ sót và bỏ qua cơ hội điều trị khi các biến chứng chưa xảy ra.
Kha Nhi
