Cửa Đạt - thắng tích nức tiếng của xứ Thanh

Cách trung tâm TP Thanh Hóa chừng hơn 60km về phía Tây, đi qua những phố thị đông đúc và ồn ào xe cộ, con đường dẫn chúng tôi đến Cửa Đạt cắt ngang qua những ngôi làng nhỏ của đồng bào người Thái và người Mường. Dọc theo bản làng là dòng sông Chu đang lững lờ trôi, hai bên bờ sông là đàn trâu đang gặm cỏ. Càng đi về phía trước, những cánh rừng xanh mượt càng trải rộng ra ngút ngàn, đó là Khu bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên, cánh rừng được ví như Amazon của Việt Nam với nhiều ngọn núi cao trên 1.000m như: Pù Rinh, Pù Gió, Pù Ta Leo quanh năm sương mù bao phủ và lạnh giá.

Chúng tôi đến Cửa Đạt vào ngày đầu đông, khi nơi đây không khí lạnh đã bao trùm khắp mọi nẻo, mây trắng bay là là trên những đỉnh đồi cao và khi chiều xuống thì mây mù bao phủ. Điểm nhấn tạo nên cảnh quan kì vĩ của nơi đây chính là hồ thủy điện Cửa Đạt, một công trình lớn nhất Đông Nam Á.

Để xây dựng công trình mang tầm quốc gia này, chính phủ đã cho giải thể các xã Xuân Mỹ, Xuân Khao, Xuân Liên. Hồ có thể chứa đến 1,45 tỷ m³ nước và mang trong nó nhiều sứ mệnh cao cả. Có đến đây, trực tiếp cảm nhận bằng mọi giác quan mới thấy được nét đẹp như huyền thoại của vùng non nước đan xen giữa vẻ trầm mặc của không gian tâm linh, sắc dịu dàng nên thơ của đất trời và hơi thở mới của cuộc sống hiện đại.

Giữa một màu xanh ngát của núi rừng, hồ Cửa Đạt hiện ra như một đại dương khổng lồ trong lòng núi, màu xanh êm đềm in bóng mây trời trong lòng nước như một bức tranh thủy mặc vừa hùng vĩ vừa thanh bình. Đến đây, du khách khó cưỡng lại niềm vui được thăm thú, câu cá và bơi thuyền trên hồ rộng hàng nghìn héc-ta; được thưởng thức các món ăn dân dã mà giàu bản sắc văn hóa của người Thái, người Mường như món cá lăng nấu măng tươi cùng những chén rượu ngô thơm nồng, ấm áp.

Cửa Đạt không khiến chúng tôi choáng ngợp bởi vẻ nguy nga tráng lệ của công trình, cũng không phải bởi những dịch vụ du lịch hiện đại, mà say đắm bởi cảnh quan kỳ diệu. Ở đây, không gian, thời gian như chững lại khiến người ta quên đi những ồn ào náo động ở bên ngoài.

Cửa Đạt có hai ngôi đền nổi tiếng linh thiêng bậc nhất xứ Thanh, đó là nơi thờ tự người anh hùng Cầm Bá Thước và Bà Chúa Thượng Ngàn. Cầm Bá Thước là người dân tộc Thái, sinh ra ở xã Vạn Xuân, huyện Thường Xuân. Ông là một trong những thủ lĩnh người dân tộc Thái hưởng ứng phong trào Cần Vương ở Thanh Hóa vào cuối thế kỉ 19. Còn Bà Chúa Thượng Ngàn là một trong 3 vị mẫu được thờ cúng tại điện Mẫu của người Việt. Cùng với nhiều vị thần thánh khác, Bà Chúa vẫn ngày đêm lặng lẽ phù trợ cho sự bình yên của mọi người dân nước Việt.

Hai ngôi đền tọa lạc trên một khu đất cao ráo dưới chân núi Róc – nơi hợp lưu giữa sông Chu và sông Đặt. Khi chúng tôi đến thăm, không phải mùa lễ hội, khung cảnh chùa chỉ có sự tĩnh mịch và trang nghiêm.

Cụ bà Lê Thị Mận (76 tuổi) đã nhiều năm bán đồ lễ ở chùa chia sẻ: “Ngày xưa, ở đây chỉ là ngôi miếu nhỏ thờ phụng cụ Cầm Bá Thước và Bà Chúa Thượng Ngàn. Sau này, nó mới được nhà nước đầu tư xây dựng thành ngôi chùa lớn để người dân được thờ phụng. Từ xưa, chùa đã nổi tiếng rất thiêng nên được nhiều người tìm tới để cầu may cầu phúc, ngày thường thì chùa rất vắng lặng nhưng vào dịp tết đến xuân về thì khách phương xa lại đua nhau về”.

Với nhiều người, những vị thần ở trong ngôi đền đang chấn giữ phần tâm linh của núi rừng, đang bảo vệ sức khỏe, sự bình yên và phù trợ cho người dân khỏi những điều không may mắn trong cuộc sống. Thế nên, du khách xa gần vẫn luôn đến đây để tìm sự thanh tịnh và bình yên trong tâm hồn mỗi khi gặp khúc mắc trong cuộc sống của họ.

Ông Cầm Bá Huyến, Trưởng ban quản lý di tích lịch sử văn hóa Cửa Đạt cho biết: “Khu di tích mở cửa đón khách  quanh năm nhưng thường thì vào những ngày đầu xuân , lượng du khách đến với đền Cửa Đạt mới đông đúc, mỗi ngày có khoảng 7-10 nghìn lượt người về dâng hương, vãn cảnh. Chuẩn bị cho dịp Tết Nguyên Đán sắp đến, để phục vụ tốt nhất nhu cầu văn hóa tâm linh của người dân và du khách, chúng tôi sẽ mạnh tay với tệ nạn mê tín dị đoan, ăn xin, ăn mày trong khu vực nội tự. Tăng cường lực lượng đảm bảo trật tự và vệ sinh môi trường”.