Số liệu thống kê của Globocan, trong năm 2020 Việt Nam ghi nhận hơn 3.200 ca mắc mới ung thư thực quản và hơn 3.000 ca tử vong do căn bệnh này. Bệnh có tỷ lệ xảy ra ở nam giới cao gấp nhiều lần nữ giới.
Ung thư thực quản là khối u ác tính xuất phát từ các tế bào biểu mô của thực quản. Ung thư thực quản được chỉ ra có mối liên hệ với chế độ ăn, uống.
Bác sĩ CKI Đinh Trần Ngọc Mai, Khoa Dinh dưỡng - Tiết chế, Bệnh viện Đại Học Y Dược TP.HCM cho biết, việc sử dụng đồ uống quá nóng có thể gây hại cho thực quản, thậm chí gây ung thư thực quản. Nguyên nhân là do các tế bào niêm mạc thực quản bị tổn thương khi tiếp xúc với thực phẩm nhiệt độ cao từ 65 độ C trở lên.
Thói quen ăn đồ quá nóng trở thành quá trình lặp đi lặp lại thường xuyên, dẫn đến tổn thương sẹo, tăng sinh bất thường của tế bào niêm mạc thực quản. Đây chính là yếu tố khởi đầu gây ung thư.
Theo bác sĩ Mai, ung thư thực quản có nhiều yếu tố nguy cơ:
- Thói quen sử dụng bia rượu, hút thuốc lá;
- Một chế độ ăn uống sử dụng nhiều thực phẩm chứa nitrosamin như: dưa muối, cà muối;
- Ăn đồ ăn có các loại nấm chứa độc tố aflatoxin;
- Đồ uống và thực phẩm chế biến ở nhiệt độ cao;
- Thói quen ăn trầu, cau;
- Chế độ ăn ít chất xơ.
Bên cạnh đó, có các yếu tố khác được cho là tăng nguy cơ mắc ung thư thực quản như: béo phì, nhiễm Human Papilloma Virus (HPV), bệnh trào ngược dạ dày - thực quản hay tiền căn cắt dạ dày, viêm teo dạ dày, ung thư vùng miệng và cả yếu tố di truyền.
Bác sĩ Mai cho hay: "Chế độ ăn nhiều rau củ, trái cây giúp cung cấp nhiều vitamin, chất xơ; hạn chế các thực phẩm chế biến sẵn, các đồ chiên, nướng ở nhiệt độ cao, bia rượu và cai thuốc lá giúp giảm thiểu nguy cơ mắc ung thư thực quản".
Để phòng tránh căn bệnh ung thư thực quản, bác sĩ Mai khuyên mọi người cần có kế hoạch tầm soát, khám sức khoẻ định kỳ để phát hiện sớm bệnh; cần phải điều trị các bệnh lý liên quan như trào ngược dạ dày - thực quản, viêm teo dạ dày, phòng ngừa nhiễm HPV; duy trì chế độ ăn uống và tập luyện hợp lý tránh béo phì cũng không kém phần quan trọng giúp phòng ngừa ung thư thực quản.
Các triệu chứng của ung thư thực quản
Thông tin từ Bệnh viện K, một số triệu chứng có thể dễ dàng nhận biết của ung thư thực quản mà người bệnh cần lưu tâm để có biện pháp phát hiện sớm và phòng ngừa.
- Nuốt nghẹn: là triệu chứng dễ cảm nhận và gặp ở đa số bệnh nhân ung thư thực quản. Lúc đầu, bệnh nhân thường có biểu hiện khó nuốt nhưng không cảm thấy đau. Khi bệnh nặng hơn, khó nuốt sẽ kèm thêm đau. Lúc đầu, bệnh nhân chỉ khó nuốt với thức ăn rắn, về sau khó nuốt với cả thức ăn lỏng, thậm chí nuốt nước bọt cũng thấy đau và khó thực hiện.
- Thường xuyên có hiện tượng chảy nước bọt kèm theo hơi thở mùi hôi khó chịu, ợ hơi, sặc khi ăn uống.
- Sụt giảm cân rõ rệt, xảy ra tình trạng mất nước và dần dần là suy kiệt do không ăn và nuốt được.
- Thường xuyên bị đau lưng, phía sau xương ức hoặc hai xương bả vai.
- Có thể cảm thấy rát họng, ho kéo dài, thậm chí ho ra máu.
- Thường xuyên cảm thấy nôn, buồn nôn.
- Các biểu hiện khác có thể bắt gặp khi khối u phát triển như tức nặng, cảm giác vướng vùng họng, khó thở, khạc đờm, khàn giọng,...
Tuy nhiên, chỉ dựa vào các triệu chứng bệnh (tiêu biểu là nuốt nghẹn, khó nuốt) là chưa đủ để kết luận mắc căn bệnh này. Việc chẩn đoán ung thư thực quản còn dựa vào các chẩn đoán hình ảnh và xét nghiệm cận lâm sàng khác.
Để chẩn đoán chính xác ung thư thực quản, bệnh nhân cần được nội soi kết hợp với siêu âm và sinh thiết để có thể nhìn thấy hình ảnh bất thường về hình dạng của thực quản cũng như các tổ chức ung thư hoặc các bất thường của tổ chức dẫn đến ung thư hoặc các tổn thương khác.
Thủy Tiên
