Công ty xi măng Xuân Thành khai thác mỏ khi chưa có giấy phép?

Theo phản ánh của bạn đọc về việc Công ty xi măng Xuân Thành khai thác mỏ sét khi chưa có giấy phép, gây ô nhiễm khói bụi và tiếng ồn đối với các hộ dân sinh sống ngay chân mỏ sét tại khu vực Khe Non 2 thuộc các xã Thanh Hương, Thanh Lưu và Liêm Sơn, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam, Báo Nhân Dân đã có công văn số 143/CV-BND gửi UBND tỉnh Hà Nam đề nghị cung cấp thông tin và hồ sơ pháp lý liên quan đến sự việc trên, tuy nhiên UBND tỉnh Hà Nam không mặn mà với việc cung cấp thông tin.

Mỏ sét tại khu vực Khe Non 2 thuộc xã Thanh Hương, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam.

Tiếng kêu của người dân

Theo thông tin phản ánh của bạn đọc và người dân về việc phải sống trong sự ô nhiễm khói bụi cũng như tiếng ồn từ mỏ sét mà Công ty xi măng Xuân Thành đang khai thác, chúng tôi đã về tận nơi để ghi nhận sự việc. Theo ghi nhận của PV, mỏ sét của Công ty xi măng Xuân Thành đang khai thác là khu vực Khe Non 2 thuộc các xã Thanh Hương, Thanh Lưu và Liêm Sơn, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam. Ngay dưới chân mỏ, có hàng chục hộ dân đã sinh sống lâu dài nhiều chục năm qua. Theo quan sát của chúng tôi, toàn bộ các hộ dân ở đây đều cửa đóng then cài, trước cửa nhà ai cũng có những tấm bạt khổ lớn với lớp bụi đỏ phủ dày.

Gõ cửa một nhà dân, chúng tôi được anh Nguyễn Văn Nhường, thôn Lời, xã Thanh Hương huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam chia sẻ: Công ty xi măng Xuân Thành đã khai thác mỏ sét trên địa bàn từ khoảng năm 2014 đến nay, kể từ đó đã làm cho môi trường sống nơi đây bị ô nhiễm nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến đời sống, sinh hoạt của hơn chục hộ dân sinh sống ngay dưới chân mỏ sét. Nguyên nhân là do các hoạt động khai thác, vận chuyển sét của Công ty Xuân Thành kéo theo nhiều hệ lụy như tiếng ồn, bụi bặm, hàng ngày có hàng trăm xe tải hạng nặng chở đầy sét nối đuôi nhau chạy từ sáng sớm đến đêm khuya qua tuyến đường DH 13, trong đó có đoạn đường giao nhau với tuyến DH06 rất nguy hiểm, đã có nhiều vụ tại nạn xảy ra ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp của người dân, gây bức xúc trong nhân dân.

Khi được hỏi về việc khai thác sét tại khu vực núi Lời của công ty Xuân Thành và những ảnh hưởng đến đời sống của các hộ dân nơi đây, anh Nguyễn Văn Nhường, (49 tuổi) đại diện cho những người dân sống ngay dưới chân núi Lời bức xúc nói: "Thực hiện chủ trương của nhà nước, đa số người dân chúng tôi đã thực hiện nghiêm việc giải phóng mặt bằng và nhận tiền đền bù cho diện tích cây hoa màu và cây ăn quả theo đúng quy định của nhà nước, tạo điều kiện về mặt bằng sạch để công ty Xuân Thành tiến hành khai thác sét từ khoảng năm 2014. Nhưng cũng từ đó đến nay, thì những hộ dân sống tại ngay chân núi Lời lại phải chịu quá nhiều hệ lụy từ việc khai thác sét của công ty. Không chỉ có tiếng ồn, bụi bặm, nguy hiểm khi tham gia giao thông, đến cả việc sản xuất nông nghiệp cũng bị ảnh hưởng nặng nề; toàn bộ diện tích ruộng canh tác hai vụ lúa chính của chúng tôi trước đây giờ cũng bị thiệt hại do bùn đất xe chở sét làm ảnh hưởng, rồi tình trạng ngập úng cục bộ do nước từ trên núi tràn xuống sau mỗi trận mưa làm hỏng lúa và hoa màu và tình trạng hạn nặng thường xuyên sảy ra mà trước đây không bao giờ có…"

Còn bà Nguyễn Thị Miền (65 tuổi), thôn Lời, xã Thanh Hương huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam cho biết: "Chân núi khu vực thôn Lời của chúng tôi trước đây bình yên, trù phú là vậy mà giờ đây tiêu điều quá, đến nguồn nước sinh hoạt cũng khó khăn vì các nguồn nước ngầm cho giếng khoan cũng dần cạn kiệt. Chúng tôi đề nghị phía công ty Xuân Thành cùng với chính quyền địa phương sớm có các giải pháp đồng bộ, cụ thể để khắc phục ngay các tình trạng trên để đời sống của những hộ dân sống ngay dưới chân núi Lời này được bảo đảm".

Bà Nguyễn Thị Miền chia sẻ về việc cuộc sống bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm với PV.

Bà Miền nói thêm: "Nếu như trước khi được cấp phép khai thác sét tại khu vực núi Lời, phía công ty cũng như các cơ quan chức năng cùng chính quyền các cấp của tỉnh Hà Nam, cần quan tâm tính đến những hệ lụy tất yếu của việc khai thác sét đối với những người dân sống từ bao đời nay tại khu vực này để triển khai ngay phương án khả thi nhằm giảm thiểu tối đa những thiệt hại của người dân. Nhưng cho đến thời điểm này, sau gần sáu năm công ty đi vào khai thác ồ ạt và hậu quả là người dân phải chịu quá nhiều thiệt hại, người dân chúng tôi đã kêu lên chính quyền địa phương các cấp nhưng mọi tiếng kêu của chúng tôi đều rơi vào im lặng…! Chỉ có tiếng máy khoan, máy xúc và khói bụi theo người dân chúng tôi suốt gần chục năm qua, chúng tôi mong muốn các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương nơi đây có động thái nhằm giải quyết hài hòa vấn đề giữa người dân và doanh nghiệp".

Từ phản ánh của bạn đọc và người dân về vấn đề ô nhiễm bụi và tiếng ồn ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của nhân dân gần mỏ sét, Báo Nhân Dân đã có công văn số 143/CV-BND gửi UBND tỉnh Hà Nam về việc cung cấp thông tin xung quanh việc người dân và bạn đọc phản ánh. Tuy nhiên, sau gần một tháng, Báo Nhân Dân không nhận được bất kỳ phản hồi nào từ UBND tỉnh Hà Nam. PV Báo Nhân Dân đã gọi điện cho ông Trần Xuân Dưỡng, CVP UBND tỉnh về sự việc trên thì được ông này trả lời lãnh đạo UBND tỉnh rất bận không thể trả lời và đề nghị PV liên hệ Sở Tài nguyên và Môi trường (TNMT) tỉnh Hà Nam. Khi PV liên hệ với bà Trần Thị Mai Anh, Chánh văn phòng (CVP) Sở TNMT tỉnh Hà Nam thì cũng nhận được câu trả lời tương tự CVP tỉnh: “Lãnh đạo bận không sắp xếp được thời gian gặp và không thể trả lời”. Sau đó, bà CVP Sở TNMT tỉnh có liên hệ lại thông báo rằng lãnh đạo Sở TNMT tỉnh đã giao Lãnh đạo Chi cục Môi trường tiếp và trả lời Báo Nhân Dân theo nội dung công văn của Báo.

Chúng tôi đã có địa chỉ cụ thể để liên hệ và được ông Lê Văn Hưng, Gám đốc Chi cục Môi trường tỉnh thu xếp thời gian cung cấp thông tin.

Khai thác khi chưa có giấy phép?

Dòng kênh dành cho việc tưới tiêu của ba xã đục ngầu vì bị ô nhiễm chất thải từ mỏ sét.

Theo thông tin của người dân thôn Lời phản ánh, Công ty xi măng Xuân Thành bắt đầu đền bù, giải phóng mặt bằng mỏ sét năm 2012. Sau khi đền bù và giải phóng mặt bằng, năm 2014 mỏ sét được Công ty xi măng Xuân Thành khai thác từ đó cho đến nay. Tuy nhiên, có một điều mà người dân nơi đây và dư luận đặt dấu hỏi có hay không việc Công ty xi măng Xuân Thành khai thác mỏ sét khi chưa có giấy phép?

Để tìm hiểu thông tin, chúng tôi đã được Chi cục Môi trường tỉnh Hà Nam cung cấp một số văn bản liên quan đến mỏ sét mà Công ty xi măng Xuân Thành đang khai thác.

Theo đó, Công ty xi măng Xuân Thành được Bộ TNMT cấp giấy phép khai thác khoáng sản số 780/GP-BTNMT ngày 29-3-2019, cùng ngày, Bộ TNMT ký Quyết định số 781/QĐ-BTNMT về việc phê duyệt tiền cấp quyền khai thác khoáng sản mỏ đá sét làm nguyên liệu xi măng tại khu vực Khe Non 2 thuộc các xã Thanh Hương, Thanh Lưu và Liêm Sơn, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam.

Như vậy, Công ty xi măng Xuân Thành được cấp giấy phép và được quyền khai thác mỏ sét từ ngày 29-3-2019. Vậy tại sao mỏ sét lại bị Công ty xi măng Xuân Thành khai thác từ năm 2014 là câu hỏi mà dư luận cần câu trả lời từ chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng liên quan.