(ĐSPL) - Trần Khánh Dư là một vị tướng giỏi, một người nhạy cảm và tiên liệu được các khả năng của địch, nhưng không phải là con người nhân hậu...
Đại Việt sử ký chép về tư cách đạo đức của Khánh Dư "tham lam, thô bỉ, những nơi ông trấn nhậm, mọi người đều rất ghét".
Khánh Dư cũng là người có đầu óc đầu cơ tích trữ. Khi Khánh Dư mới đến trấn giữ Vân Đồn, tục ở đấy làm nghề buôn bán sinh nhai, ăn uống, y phục đều trông vào khách buôn phương Bắc, cho nên quần áo đồ dùng theo tục người Bắc. Khánh Dư điểm duyệt quân các trang, hạ lệnh rằng: "Quân đóng ở Vân Đồn là để ngăn giữ giặc Hồ; nên không đội nón của phương Bắc, trong khi vội vàng khó lòng phân biệt, nên đội nón Ma Lôi (Ma Lôi là tên một hương ở Hồng Lô, làng này khéo nghề làm nón, nên lấy tên làng làm tên nón) ai trái lệnh tất phải phạt". Khánh Dư đã sai người nhà mua nón Ma Lôi từ trước, chở thuyền đến đậu ở trong cảng.
 |
| Tướng Trần Khánh Dư |
Lệnh đã hạ, sai người ngầm bảo dân ở trong rằng: "Hôm nọ thấy ở trước vụng biển có người chở nón Ma Lôi đậu". Do đó người trong trang nối gót nhau tranh mua nón, bắt đầu mua mỗi cái nón không quá một tiền, đến sau giá cao bán một cái nón giá một tấm vải, thu được một lượng vải đến hàng ngàn tấm. Thơ của người khách mừng Khánh Dư có câu: "Vân Đồn kê khuyển diệc giai kinh" (Gà chó Vân Đồn cũng đều sợ) là nói thác kính phục uy danh, nhưng thực ra có ý mỉa mai ngầm.
Cho dù các sử gia có chê bai Khánh Dư là tham lam, thô bỉ, đầu cơ tích trữ thu vén cá nhân, quan hệ không trong sáng... nhưng Trần Khánh Dư là một vị tướng giỏi, nhờ ông mà nhà Trần giữ được nước, Hưng Đạo Vương mới đánh bại được quân Mông Cổ trên sông Bạch Đằng. Khánh Dư là tướng tài nên nhà vua bỏ qua mọi chuyện. Nhân Tông vì tiếc là người có tài làm tướng nên không nỡ bỏ mà thôi.
Luật nay: Trần Khánh Dư phạm tội đầu cơ?
Ngày xưa, vì tướng Trần Khánh Dư là người có tài, có công nên vua Nhân Tông dù biết chuyện tướng Khánh Dư ra lệnh ép người dân phải đội nón Ma Lôi nhưng vẫn cho qua mà không phạt tội. Nếu chiếu theo luật nay, Trần Khánh Dư có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với tội danh đầu cơ.
Theo đó, khoản 1, Điều 160 Bộ luật Hình sự sửa đổi, bổ sung năm 2009 quy định về tội đầu cơ như sau: "Người nào lợi dụng tình hình khan hiếm hoặc tạo ra sự khan hiếm giả tạo trong tình hình thiên tai, dịch bệnh, chiến tranh hoặc tình hình khó khăn về kinh tế mua vét hàng hoá có số lượng lớn nhằm bán lại thu lợi bất chính gây hậu quả nghiêm trọng, thì bị phạt tiền từ hai mươi triệu đồng đến hai trăm triệu đồng hoặc phạt tù từ sáu tháng đến năm năm".
Để xác định cụ thể hành vi phạm tội để thực hiện việc đầu cơ, quy định của pháp luật cũng nêu rõ: 1. Kẻ phạm tội đã mua vét hàng hoá nhưng chưa bán lại được số hàng hoá đó để đạt được mục đích thu lại bất chính (tội phạm đã hoàn thành về hành vi nhưng chưa đạt được mục đích); 2. Kẻ phạm tội mua vét hàng hoá và đã bán lại hàng hoá để thu lợi bất chính (tội phạm đã hoàn thành về hành vi và đã đạt được mục đích).
Xét trong cả hai trường hợp nêu trên, hành vi phạm tội của kẻ đầu cơ đều trực tiếp xâm hại tới những quan hệ xã hội được pháp luật hình sự bảo vệ thể hiện trong chính sách về lưu thông phân phối, chính sách quản lý giá cả của Nhà nước và lợi ích chính đáng của người sản xuất và người tiêu dùng.
Ngoài ra, về chủ thể của tội đầu cơ, theo quy định của điểm 6 khoản 2 Điều 58 Bộ luật Hình sự thì tất cả mọi công dân Việt Nam, người nước ngoài; người không có quốc tịch ở độ tuổi từ đủ 16 tuổi trở lên, có đủ năng lực trách nhiệm hình sự, đều có thể là chủ thể của tội đầu cơ và chịu trách nhiệm hình sự.
