Những ngày sống ở trạ? Hỏa Lò, ngườ? nữ tù b?nh duy nhất trạ? này đã được anh em quản g?áo quan tâm chăm sóc tớ? mức... ‘hơ? bị nuông ch?ều’.
Khoảng g?ữa những năm 1971, trạ? Hỏa Lò được lệnh t?ếp nhận 2 tù b?nh ngườ? phương Tây (một nam và một nữ), bị bắt và đưa từ ch?ến trường m?ền Nam ra Bắc. Ngườ? nữ tù b?nh có tên là Mon?ca, nguyên là sĩ quan quân y trong quân độ? Mỹ, gốc Đức.
Cô ta có khuôn mặt trá? xoan, tóc vàng, mắt xanh, da rất trắng, dáng ngườ? mảnh ma?, x?nh đẹp và thông m?nh. Mon?ca b?ết cả t?ếng Anh và t?ếng Đức. Vì là nữ tù b?nh duy nhất nên Ban chỉ huy trạ? đã bố trí cho cô ta một phòng r?êng rộng khoảng 10 mét vuông, có kê một ch?ếc g?ường hộp (loạ? vẫn dùng cho sĩ quan cấp tá của quân độ? ta), vớ? đủ chăn màn, một phích nước ấm chén và một ch?ếc bàn nhỏ, thậm chí còn có cả một... lọ hoa!
Lúc đầu, Mon?ca không chịu nhận ch?ếc phòng đó, cô ta cứ nằng nặc đò? được ở chung phòng vớ? ngườ? nam tù b?nh đã đ? cùng chuyến từ m?ền Nam ra Bắc. Hình như g?ữa họ đã nảy s?nh tình cảm nam nữ, quá mức bình thường. Tất nh?ên là Ban chỉ huy trạ? không chấp nhận. Không thể b?ến phòng g?am thành... buồng hạnh phúc cho họ được!
Nhưng anh em quản g?áo g?ả? thích thế nào, Mon?ca cũng không nghe, lạ? còn tỏ thá? độ bướng bỉnh, khóc lóc và không chịu ăn uống gì. Lý do Mon?ca đưa ra là căn phòng ấy... xấu và trống trả? quá. Vả lạ?, đêm ngủ một mình cô rất sợ... ma.
Thấy vậy, trạ? trưởng Trần Trọng Duyệt cho gọ? Mon?ca lên phòng mình. Ông hỏ? thăm sức khỏe, hoàn cảnh g?a đình của ngườ? nữ tù b?nh và động v?ên cô chấp hành kỷ luật trạ?, cả? tạo tốt để kh? có đ?ều k?ện sẽ sớm được trở về đoàn tụ vớ? g?a đình. Rồ? vớ? thá? độ vừa cương quyết, vừa mềm mỏng, ông nó?:
- Tô? là trạ? trưởng, nhưng phòng làm v?ệc của tô? cũng không lớn hơn căn phòng mà chúng tô? đã bố trí cho cô. Thậm chí, còn không có lọ hoa... Vậy cô còn muốn gì nữa đây?
Tớ? lúc đó, Mon?ca mớ? ‘ngoan ngoãn’ nhận phòng.
| Đạ? tá Trần Trọng Duyệt (h?ện trú tạ? Khu tập thể Đoàn 6 Hả? quân, Cầu Rào, Hả? Phòng), nguyên Trạ? trưởng cuố? cùng của Trạ? tù b?nh Hỏa Lò. Ảnh: CAND. |
Những ngày sống ở t?n-tuc/su-k?en-hang-ngay/g?a?-mat-vu-dac-nh?em-my-tap-k?ch-th?-xa-son-tay-ky-1-a8817.html#.UsoRkvQW164">trạ? Hỏa Lò, ngườ? nữ tù b?nh duy nhất trạ? này đã được anh em quản g?áo quan tâm chăm sóc tớ? mức... ‘hơ? bị nuông ch?ều’. Họ sắm cho cô ta đủ cả gương, lược và những đồ dùng cá nhân th?ết yếu của phụ nữ. Một ch?ến sĩ trẻ đã được g?ao nh?ệm vụ đ? mua sắm ‘phụ tùng’ cho Mon?ca. Vì không quen vớ? loạ? hàng hóa ‘phức tạp và tế nhị’ này, lạ? đang là thờ? bao cấp khó khăn, nên anh đã phả? vất vả đ? lùng khắp Hà Nộ?. Thêm nữa, còn phả? g?ữ bí mật, vì không thể nó? mình mua đồ lót cho nữ tù b?nh, nên nh?ều phen ngượng chín mặt vì bị h?ểu lầm...
Thậm chí có lần Mon?ca còn được Trạ? trưởng trực t?ếp đưa đ? làm đầu tạ? một t?ệm uốn tóc bên bờ hồ Hoàn K?ếm, rồ? đ? mua quần áo ở Hàng Đào... Sau chuyến đ? nh?ệt tình vì ‘ngườ? đẹp’ ấy, ông Duyệt và Ban chỉ huy trạ? đã bị cấp trên nhắc nhở và phê bình vì đã ‘th?ếu t?nh thần cảnh g?ác’.
Mấy tháng sau, Trạ? trưởng Trần Trọng Duyệt đã nhận được một lá thư do Mon?ca v?ết cả 2 mặt g?ấy, vớ? k?ểu chữ nắn nót, một bên bằng t?ếng Đức và một bên bằng t?ếng Anh, có cùng nộ? dung, tạm dịch như sau:
Kính gử? ông chỉ huy,
Từ tháng 12 năm 1971, tô? đã x?n phép nuô? một con mèo. Tô? rất thích động vật, nhất là loà? mèo, vì vậy tô? rất vu? kh? được nhà cầm quyền cho phép. Tô? cho rằng: sự đố? xử như vậy, dù là hành động nhỏ, nhưng rất văn m?nh, b?ểu lộ chính sách khoan hồng nhân đạo của Nhà nước V?ệt Nam.
Còn đố? vớ? những đề nghị trước đây, tô? t?n rằng hoặc đã không tớ? tay cơ quan ông, hoặc chưa được ông quan tâm thỏa đáng. Nhưng tô? hết lòng h? vọng lần này thì ông sẽ không lãng quên v?ệc tô? x?n phép nuô? con mèo này.
Một kh? tô? được phóng thích, tô? x?n phép được mang theo con mèo về nước. Là một tù b?nh, tất nh?ên g?ờ đây tô? chỉ có ha? bàn tay trắng, nhưng tô? x?n hứa sẽ bồ? thường tất cả ch? phí tăng thêm vì tô? được phép nuô? con mèo này. X?n nhường ông sự lựa chọn, bằng phương thức trao đổ? thích hợp nhất, do ông tự sắp xếp.
H? vọng th?ết tha rằng ông không bỏ qua lờ? đề nghị của tô?.
X?n gử? tớ? ông chào trân trọng.
Ký tên: Mon?ca
Sau đó, v?ệc nuô? mèo trong phòng g?am của Mon?ca đã được Ban chỉ huy trạ? tù b?nh chấp nhận. Cô ta vu? lắm, luôn tỏ ra dịu dàng và tử tế vớ? mọ? ngườ?, bở? được chăm sóc con vật mà mình yêu thích. Chỉ khổ cho Trưởng trạ? tù b?nh Trần Trọng Duyệt vốn đẹp tra?, lịch lãm đã bị anh em trêu chọc vì lờ? đề nghị ‘đa nghĩa’ và rất dễ bị h?ểu nhầm của cô nữ tù b?nh x?nh đẹp: X?n nhường ông sự lựa chọn, bằng phương thức trao đổ? thích hợp nhất, do ông tự sắp xếp.
Rất t?ếc là, Đạ? tá Trần Trọng Duyệt không có tấm ảnh nào chụp kỷ n?ệm vớ? ngườ? nữ tù b?nh duy nhất ở trạ? Hỏa Lò kể trên. Ông cũng không nhớ là kh? được trao trả về nước, cô ấy có mang theo con mèo như đã đề nghị trong thư hay không?
Nhưng sau hơn 30 năm, Đạ? tá Trần Trọng Duyệt vẫn g?ữ được bản gốc bức thư “X?n nuô? một con mèo” của Mon?ca. Nó được v?ết bằng thứ chữ nhỏ l? t?, đẹp và đều tăm tắp như k?ểu chữ v? tính. Ngay bên dướ? là bản tạm dịch v?ết tay của một cán bộ quản g?áo.
Sau kh? đã nghỉ hưu, một lần về Hà Nộ? thăm lạ? Khu d? tích nhà tù Hỏa lò, cựu trạ? trưởng Trần Trọng Duyệt đã tặng lạ? bức thư độc đáo nêu trên cho Ban Quản lý khu d? tích. Vì thế, bức thư của Mon?ca đang được lưu g?ữ tạ? Phòng trưng bày h?ện vật tù b?nh Ph? công Mỹ. Ngườ? v?ết bà? này cho rằng đó là một trong những bức thư hay nhất thế g?ớ? về tù b?nh trong ch?ến tranh.
| Những ngày Lễ - Tết, tù b?nh được tự nấu nướng và chế b?ến những món ăn ngon theo sở thích. |
T?n tức H?ệp định Par?s về chấm dứt ch?ến tranh, lập lạ? hòa bình ở V?ệt Nam được ký kết đã được trạ? công kha? phổ b?ến cho tất cả các tù b?nh Mỹ.
Một không khí chờ đợ? và háo hức lạ thường bở? tất cả bọn họ đều mong đợ? đến ngày được trao trả về nước. Những ngày đó, tù b?nh được phép tự do ra sân chơ? thể thao và thậm chí họ còn tham g?a làm bếp và tự nấu ăn theo sở thích.
Nhà văn Đặng Vương Hưng/Báo Ngườ? đưa t?n
(Trích cuốn sách “Ph? công Mỹ ở V?ệt Nam”, NXB Công an Nhân dân)
