Ngày 10/2, Nga thông báo sẽ cắt giảm sản lượng dầu thô 500.000 thùng/ngày kể từ tháng 3 tới, tương đương với khoảng 5% sản lượng dầu của quốc gia này. Đây được cho là động thái đáp trả đầu tiên của Moscow đối với làn sóng trừng phạt được áp đặt gần đây đối với thương mại dầu mỏ của họ, tờ New York Times thông tin.
Giá dầu thô Brent tăng vọt sau khi thông tin được công khai, cao hơn 2,5% trong ngày 10/2 với khoảng 86,30 USD/thùng. Giá dầu WTI cũng tăng nhanh tương tự, trên 80 USD/thùng trong phiên 10/2.
Nỗi lo của Nga
Theo đánh giá của New York Times, tăng giá có thể là điều mà Nga hiện đang tìm kiếm. Nga, nhà sản xuất dầu lớn thứ ba thế giới, buộc phải bán dầu thô với mức chiết khấu đáng kể (ước tính lên tới 50%) để thu hút những khách hàng mới ở châu Á. Việc này được cho là giúp bù đắp cho việc mất khách hàng do các lệnh cấm vận được áp đặt ở Liên minh châu Âu (EU) và những nơi khác.
Việc cắt giảm sản lượng dầu được ông Alexander Nova, Phó Thủ tướng và là người phụ trách năng lượng Nga, công bố. Tuyên bố cứng rắn của ông trước các phóng viên tiếp tục khẳng định quan điểm của các nhà lãnh đạo Nga rằng "chúng tôi sẽ không bán dầu cho những ai trực tiếp hoặc gián tiếp tuân thủ các nguyên tắc trần giá", hãng thông tấn Nga Interfax đưa tin.
Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng Nga, quốc gia vốn đã làm rất tốt trong việc duy trì sản xuất dầu trong những tháng gần đây, đang lo lắng về việc đánh mất doanh thu từ dầu mỏ do các lệnh trừng phạt của phương Tây áp lên hoạt động thương mại dầu mỏ của Moscow, bao gồm cả mức trần giá 60 USD/thùng dầu được công bố vào tháng 12/2022.
Felix Todd, nhà phân tích tại công ty dữ liệu về giá Argus Media, cho biết: "Nga có thể cảm thấy rằng ngày càng có nhiều quốc gia sẽ bắt đầu cố gắng sử dụng kế hoạch trần giá".
Các nhà phân tích cho rằng Moscow cũng có thể đang cố gắng tìm giải pháp cho tình huống tồi tệ nhất.
“Nếu Nga buộc phải cắt giảm sản lượng, thậm chí chỉ trong một khoảng thời gian nhất định, họ sẽ hành động và cố gắng tạo ra một ấn tượng rằng họ chọn cách làm như vậy hoặc đang ở thế kiểm soát tình hình, hơn là việc bị coi là buộc phải hành động như vậy vì các biện pháp của phương Tây”, Richard Bronze, Trưởng bộ phận địa chính trị tại công ty nghiên cứu Energy Aspects, cho biết.
Phó Thủ tướng Nga Alexander Nova cho biết việc cắt giảm sản lượng dầu của Nga sẽ góp phần khôi phục quan hệ thị trường. Ông cũng bác bỏ ý kiến cho rằng Moscow đang gặp khó khăn trong việc tìm kiếm khách hàng mua dầu thô.
Trong vòng 5 năm qua, Nga cùng với Saudi Arabia là đồng lãnh đạo của OPEC+, nhóm gồm thành viên Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) và các đối tác. Nếu Nga cắt giảm sản lượng dầu, quốc gia này có thể sẽ giảm khoảng 1 triệu thùng/ngày so với hạn ngạch của OPEC+. Xét về thị trường toàn cầu nói chung, việc cắt giảm 500.000 thùng/ngày sẽ chiếm khoảng 0,5% tổng sản lượng dầu thế giới.
Tuần trước, OPEC+ cho biết họ có kế hoạch tiếp tục cắt giảm khoảng 2 triệu thùng dầu mỗi ngày trong thời gian còn lại của năm 2023. Các nhà phân tích cho rằng việc Nga tuyên bố cắt giảm sản lượng dường như không thể thay đổi lập trường đó.
Trong những tuần gần đây, lượng dầu thô dồi dào có sẵn của Moscow tạo điều kiện cho người mua có thể hưởng mức chiết khấu lên tới 40 USD/thùng đối với Urals - loại dầu thô chủ lực của Nga, dữ liệu của Argus Media cho thấy. Bằng cách giảm sản lượng, Nga có thể sẽ đẩy giá bán dầu lên. Nếu lượng dần Nga cung cấp ra thị trường ít hơn, khách hàng cũng sẽ hạn chế "ép giá".
Craig Kennedy, nhà nghiên cứu tại Davis Center for Rusian and Eurasian Studies thuộc Đại học Harvard, cho biết: "Dư thừa dầu của Nga quá lớn, họ phải giảm giá để thu hút nhu cầu bền vững".
Nguy cơ thiếu dầu trên thế giới
Kể từ cuộc xung đột ở Ukraine diễn ra, sản lượng dầu của Nga đã tăng tốt hơn so với dự đoán của nhiều nhà phân tích. Các công ty Nga đã tìm thấy thị trường ở Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ và những nơi khác để bù đắp cho việc mất đi những khách hàng quan trọng của họ ở châu Âu. Tuy nhiên, Nga dần thu được ít tiền hơn từ việc bán dầu. Cuối năm 2022, Điện Kremlin thừa nhận rằng doanh thu từ dầu mỏ, một phần quan trọng trong ngân sách của đất nước, sẽ trở nên “khó dự đoán hơn”.
Tháng 12/2022, EU đã áp đặt lệnh cấm đối với hầu hết dầu thô của Nga vào cùng ngày G7 (Nhóm gồm 7 quốc gia có nền kinh tế phát triển lớn nhất thế giới) áp đặt giá trần đối với dầu của Moscow. Trong tuần này, giá trần và lệnh cấm vận của châu Âu đã có hiệu lực đối với các sản phẩm dầu tinh chế từ Nga như dầu diesel và xăng.
Ngày 10/2 vừa qua, Ngân hàng Trung ương Nga (CBR) đưa ra một tuyên bố lưu ý về các biện pháp trừng phạt và ảnh hưởng của chúng đến dự báo kinh tế của quốc gia này.
“Sau khi trần giá dầu được thực thi, giá xuất khẩu dầu Nga đã có nhiều thay đổi tuỳ thuộc vào loại dầu và điểm đến”, thông báo của CBR có đoạn. Về việc cắt giảm sản lượng dầu do Phó Thủ tướng Novak công bố, CBR cho biết họ “sẽ theo dõi xem quyết định này sẽ ảnh hưởng đến xu hướng giá dầu như thế nào”.
Bất kỳ sự giảm nguồn cung dầu nào cũng có nguy cơ nâng giá trên thị trường toàn cầu trong bối cảnh nhu cầu tiêu thụ dầu của Trung Quốc - nước nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới - có thể tăng mạnh sau khi Bắc Kinh đã dỡ bỏ các hạn chế về COVID-19.
Bích Thảo(Theo New York Times)
