(ĐSPL) - Viên Tả ti Nguyễn Quốc Dĩ muốn bắt chước nhà Tống nên mới tâu xin vua đặt cái hòm bằng đồng ở giữa sân rồng. Mục đích của ông là tốt, muốn nhà vua nghe ngóng, thu nạp được chuyện bốn phương. Xót thay, chính cái hòm ấy lại lấy đi mạng sống của Nguyễn Quốc Dĩ với những ý định tốt đẹp của ông.
Án xưa: Chết oan vì sớ tố cáo nặc danh
Nguyễn Quốc Dĩ là viên quan nhỏ giữ chức Tả ti dưới thời vua Lý Anh Tông.
Sách Đại Việt sử lược chép rằng, vào tháng 5/1158, Dĩ đi sứ nhà Tống về, khuyên vua Anh Tông: "Thần đến nước Tống, thấy ở giữa sân triều đình có cái hòm bằng đồng để thu nạp những tờ sớ của bốn phương. Thần xin bệ hạ phỏng theo cách đó mà làm để thấu rõ được dân tình".
Vua lấy làm phải, sai quần thần làm hòm để ở trước triều đình và lệnh rằng: "Ai muốn nói việc gì thì làm giấy bỏ vào hòm đó".
Ảnh minh họa. |
Khoảng chừng một tháng, các thư sớ đã đầy hòm, trong đó có một tờ sớ nặc danh, do người ta bỏ trộm vào.
Nội dung tờ sớ viết rằng: "Thái úy Đỗ Anh Vũ định đem binh vào cung làm loạn". Kẻ nhận thư bèn đưa cho Anh Vũ nói: "Ông hãy vì ta mà tâu vua xin xét việc đó".
Anh Vũ nổi giận, nghĩ Quốc Dĩ bày ra cách đặt hòm để tìm cách hạ bệ mình bèn tâu lên nhà vua. Nhà vua thấy thế liền cho người điều tra nhưng khá lâu sau vẫn không tìm ra kẻ viết thư. Anh Vũ bèn tâu vua rằng: "Thư ấy tất do người đề xướng việc làm hòm viết ra nhằm hại thần".
Vua lấy làm phải, sai bắt Quốc Dĩ và em gái là Nghi giao cho quan xét xử, buộc tội cho Quốc Dĩ rồi đày Quốc Dĩ lên trại Quy Hóa. Được ít lâu, vua tính triệu Quốc Dĩ về, Anh Vũ sai người đem thuốc độc cho Quốc Dĩ và nói: "Uống thuốc này thì có thể tránh được chướng khí. Quốc Dĩ biết rằng không thể thoát được, bèn uống thuốc độc mà chết".
Luật nay: Việc kết tội Nguyễn Quốc Dĩ phải có chứng cứ
Viên Tả ti Nguyễn Quốc Dĩ muốn bắt chước nhà Tống nên mới tâu xin vua đặt cái hòm bằng đồng ở giữa sân rồng. Mục đích của ông là tốt, muốn nhà vua nghe ngóng, thu nạp được chuyện bốn phương. Xót thay, chính cái hòm ấy lại lấy đi mạng sống của Nguyễn Quốc Dĩ với những ý định tốt đẹp của ông.
Theo quy định của pháp luật hiện hành, để kết tội một người phải trải qua đầy đủ quy trình tố tụng, từ khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử đến thi hành án hình sự.
Khi xác định có dấu hiệu của tội phạm, Cơ quan điều tra phải ra quyết định khởi tố vụ án và sau đó là khởi tố bị can.
Tiếp đó, trong thời hạn 24 giờ, kể từ khi ra quyết định khởi tố bị can, Cơ quan điều tra phải gửi quyết định khởi tố và tài liệu liên quan đến việc khởi tố bị can đó cho Viện Kiểm sát cùng cấp để xét phê chuẩn việc khởi tố.
Sau khi tiếp nhận hồ sơ, Viện Kiểm sát ra một trong những quyết định sau: Truy tố bị can trước tòa án bằng bản cáo trạng; trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung; đình chỉ hoặc tạm đình chỉ vụ án.
Tiếp tục quy trình tố tụng, tòa án sẽ tiến hành xét xử và đưa ra phán quyết về tội danh của bị can, bị cáo.
Chiếu theo quy định của pháp luật hiện hành, để định tội Nguyễn Quốc Dĩ, các cơ quan tiến hành tố tụng buộc phải thực hiện những trình tự, thủ tục như trên. Tất nhiên, để định tội một người buộc phải có những chứng cứ xác đáng chứng minh hành vi phạm tội của họ.
Việc kết tội Quốc Dĩ trong trường hợp này là phiến diện và chủ quan, dễ dẫn đến oan sai. Kết cục dẫn đến cái chết thê thảm của viên quan ngay thẳng.