Năm 2020, chương trình "Kiểm định cổ vật" của Đài truyền hình CCTV Trung Quốc gây sốt với một tập phát sóng đặc biệt. Trong tập này, một chàng trai trẻ đã mang đến chiếc mũ cũ được lưu truyền từ lâu đời trong gia đình mình để nhờ các chuyên gia thẩm định. Sự xuất hiện của chiếc mũ cùng câu chuyện bí ẩn xung quanh nó đã thu hút sự chú ý của đông đảo khán giả.
Sự xuất hiện của chiếc mũ cổ đã khiến nhiều khán giả không khỏi ngạc nhiên, thích thú. Bởi lẽ trước đây, họ chỉ có dịp chiêm ngưỡng những chiếc mũ tương tự qua phim ảnh cổ trang hay các vở kinh kịch. Đây là lần đầu tiên họ được tận mắt chứng kiến một cổ vật như vậy ngoài đời thực.
Được biết, chàng trai trẻ sở hữu chiếc mũ đã được gia đình truyền lại từ đời trước và luôn nâng niu, gìn giữ nó như một bảo vật. Tuy thoạt nhìn bên ngoài có vẻ bình thường, không có gì quá đặc biệt, nhưng anh chàng vẫn luôn trân trọng món đồ này trong suốt thời gian dài.
Chàng trai trẻ cho biết chiếc mũ này là do cụ tổ của mình (ông nội của ông nội) để lại cho con cháu. Trải qua nhiều thế hệ, đến đời anh, nhiều người trong gia đình đã không còn nhớ rõ về lai lịch của chiếc mũ.
Sau khi nghe câu chuyện, các chuyên gia lặng lẽ lấy đèn pin ra, soi kỹ viên ngọc đính trên đỉnh mũ. Khoảng 10 phút sau, một chuyên gia ngừng kiểm tra, vẻ mặt lộ rõ sự kích động, quay sang hỏi chàng trai: "Dám hỏi tổ tiên của anh là ai vậy?"
Chàng trai trẻ thành thật trả lời rằng anh không biết rõ danh tính cụ tổ của mình, chỉ biết cụ từng là một vị quan thời xưa. Anh phỏng đoán có lẽ cụ giữ một chức vụ nhỏ ở địa phương.
Ngay lập tức, các chuyên gia trong trường quay chuyền tay nhau chiếc mũ, tỉ mỉ quan sát, thẩm định. Họ nhất trí rằng có thể xác định được phẩm cấp của vị quan xưa kia thông qua chiếc mũ này.
Sau khi xem xét kỹ lưỡng, các chuyên gia của chương trình nhận định rằng đây rất có thể là mũ của một vị quan lớn trong triều đình. Chính vì vậy, các chi tiết trên mũ được trang trí vô cùng công phu, tinh xảo và ẩn chứa giá trị lịch sử to lớn.
Điều bất ngờ xảy ra khi chuyên gia dùng đèn pin chiếu vào viên đá đính trên mũ. Dưới ánh đèn, viên đá bỗng phát ra ánh sáng xanh lam vô cùng ấn tượng và trong suốt. Trước đó, chủ nhân của chiếc mũ - chàng trai trẻ - ít khi để ý đến viên đá này vì cho rằng nó không có gì đẹp mắt.
Sau khi quan sát và thảo luận, các chuyên gia đưa ra nhận định: đây không phải mũ của một vị quan nhỏ mà là mũ dành cho đại thần trong triều đình, ít nhất là từ tam phẩm trở lên. Bởi lẽ, chỉ những quan lại cấp cao mới được phép gắn loại đá quý này lên mũ.
Trong triều đình phong kiến, đặc biệt là thời nhà Thanh, mũ của quan lại được thiết kế khác nhau tùy theo chức vụ. Dưới thời vua Khang Hy, các quan tam phẩm thường do đích thân hoàng đế phê duyệt, được cấp nhà 15 phòng và hưởng mức lương bổng lên đến 130 lượng bạc mỗi năm.
Chuyên gia của chương trình cho biết thêm rằng thời nhà Thanh, mũ và lễ phục của quan lại đều được chế tác rất tinh xảo. Mỗi cấp bậc lại có quy định riêng về loại đá quý được đính trên mũ. Cụ thể, quan nhất phẩm dùng hồng ngọc, quan nhị phẩm dùng san hô, còn quan tam phẩm dùng đá Sapphire, trùng khớp với loại đá trên chiếc mũ được mang đến chương trình.
Tuy nhiên, về sau, do ngân khố nhà Thanh cạn kiệt dần, những viên đá quý này đã được thay thế bằng các vật liệu rẻ tiền hơn như thủy tinh, thậm chí là bị loại bỏ hoàn toàn.
Không chỉ mang đến chiếc mũ, chàng trai còn mang theo một bức ảnh cũ của cụ tổ mình. Từ bộ lễ phục trong ảnh cho đến chiếc mũ, các chuyên gia càng có thêm cơ sở để khẳng định tổ tiên của anh chính là một vị quan cao cấp trong triều đình.