Theo thống kê của lực lượng Quản lý thị trường (QLTT) thành phố Hà nội, trong dịp Tết Trung thu năm 2024 (từ ngày 06/8/2024 đến ngày 19/9/2024), đơn vị đã xử lý xử lý 120 vụ việc liên quan đến hàng hoá, thực phẩm bánh Trung thu nhập lậu, không rõ nguồn gốc.
Đẩy mạnh công tác kiểm tra
Ngày 6/8, Cục Quản lý thị trường thành phố Hà Nội đã ban hành Kế hoạch số 19/KH-QLTTHN về triển khai “Kế hoạch công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường, đảm bảo an toàn thực phẩm Tết Trung thu trên địa bàn thành phố Hà Nội năm 2024”. Kế hoạch này nhằm triển khai thực hiện Kế hoạch của UBND thành phố Hà Nội số 232/KH-UBND ngày 05/8/2024 đảm bảo an toàn thực phẩm (ATTP) Tết Trung thu năm 2024 trên địa bàn và chỉ đạo của Tổng cục Quản lý thị trường tại văn bản số 2166/TCQLTT-CNV ngày 02/8/2024 về việc tăng cường công tác quản lý địa bàn, kiểm tra, kiêm soát thị trường, xử lý hàng giả, hàng xâm phạm quyền, đảm bảo ATTP dịp Tết Trung thu năm 2024.
Trong đó chỉ đạo các Đội Quản lý thị trường trực thuộc tập trung kiểm tra, kiểm soát, đặc biệt ở nhóm mặt hàng: bánh, nguyên liệu làm bánh Trung thu.
120 là số vụ được ghi nhận và xử lí bởi lực lượng QLTT thành phố Hà Nội trong chiến dịch kiểm tra này. Với số tiền phạt hành chính lên đến tổng gần 1 tỷ đồng, xử lý hàng hóa vi phạm tổng giá trị 1,2 tỷ đồng, trong đó có hơn 20.000 chiếc bánh trung thu các loại nhập lậu, không rõ nguồn gốc, xuất xứ, không đảm bảo an toàn thực phẩm trị giá 298 triệu đồng.
Cụ thể một số trường hợp, tại địa bàn quận Hai Bà Trưng, ngày 20/08/2024, Đội QLTT số 5 đã tiến hành khám 26 thùng cát-tông chứa bánh trung thu tại địa chỉ số 338 Trần Khát Chân, phường Thanh Nhàn, quận Hai Bà Trưng. Lô hàng thuộc sở hữu của ông Trịnh Văn Trưởng, sinh năm 1992. Kết quả kiểm tra, Đội QLTT số 5 đã thu giữ tổng cộng 2.496 chiến bánh trung thu, chủ hàng hóa chưa xuất trình được hóa đơn, chứng từ chứng minh tính hợp pháp của hàng hóa.
Trước đó, ngày 16/08/2024, Đội QLTT số 5 cũng đã tiến hành khám 20 thùng cát-tông chứa bánh trung thu của ông Nguyễn Quốc Hưng tại địa chỉ Đầu ngõ 7 phố Tây Kết, Hai Bà Trưng, Hà Nội. Kết quả kiểm tra, thu giữ 900 chiến bánh trung thu các loại là hàng hóa không có hóa đớn chứng từ chứng minh tính hợp pháp kèm theo là hàng hóa nhập lậu có trị giá 9.365.000đ.
Ngày 22/8/2024, Đội QLTT số 11 phối hợp với Công an Quận Hà Đông kiểm tra địa chỉ kinh doanh số 47 ngõ 10 đường Nguyễn Văn Lộc, phường Mộ Lao, Hà Đông, Hà Nội. Lực lượng phát hiện 1.408 chiếc bánh trung thu do nước ngoài sản xuất không có hoá đơn chứng từ chứng minh nguồn gốc hợp pháp của hàng hoá.
Trên địa bàn quận Ba Ðình, chính quyền quận cũng tổ chức ba đoàn kiểm tra an toàn thực phẩm; 14 phường triển khai kiểm tra tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh, quầy bán bánh trung thu trên địa bàn. Trong hai ngày 6 và 7/8, Ðoàn kiểm tra liên ngành Ban chỉ đạo 389 quận Ba Ðình đã tiến hành kiểm tra hai cơ sở kinh doanh trên địa bàn quận tại địa chỉ số 4 phố Ðặng Dung và số 115 phố Tân Ấp. Qua kiểm tra, phát hiện các cơ sở này đều đang kinh doanh hàng trăm chiếc bánh trung thu do nước ngoài sản xuất, không có hóa đơn chứng từ chứng minh nguồn gốc, không rõ chất lượng.
Đây chỉ là số ít trong các hộ kinh doanh bị phát hiện trong chiến dịch kiểm tra, cho thấy mức độ nghiêm trọng của tình trạng nhập lậu thực phẩm, hàng hoá không rõ nguồn gốc.
Khó kiểm soát thị trường
Trên “chợ mạng”, sản phẩm bánh trung thu giá rẻ được mua bán rất sôi động.
Theo đó, loại bánh có kích thước nhỏ được ưa chuộng bởi nhiều người. Một người bán hàng online cho biết, đây là các sản phẩm nhập từ nội địa Trung Quốc. Sản phẩm này thơm ngon, nhân dày, kín và đặc biệt không bị ngọt khé như bánh trung thu sản xuất tại Việt Nam.
Đáng lo ngại, những mặt hàng giá rẻ này lại thu hút rất nhiều quan tâm. Có những sản phẩm thu hút cả ngàn lượt mua.
Tuy nhiên, cũng có một số người tiêu dùng lo ngại về chất lượng những sản phẩm bánh trung thu siêu rẻ ấy vì chất lượng, nguồn gốc những sản phẩm này có rõ ràng và an toàn vệ sinh thực phẩm hay không.
Phát ngôn trên VnBusiness, Đại diện Tổng cục Quản lý thị trường cũng cho biết, năm nay, ngoài mua bán trực tiếp tại các đại lý, cửa hàng thì nhiều doanh nghiệp, cá nhân cũng sẽ đẩy mạnh bán hàng trực tuyến trên website thương mại điện tử, mạng xã hội... Do đó, lực lượng Quản lý thị trường sẽ chủ động tăng cường công tác quản lý địa bàn, rà soát các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh bánh trung thu, đặc biệt là các cá nhân, cơ sở kinh doanh, bán online mặt hàng bánh trung thu trên website thương mại điện tử, sử dụng thương mại điện tử, mạng xã hội (Facebook, Zalo...) chưa thông báo với Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công thương)...
Việc mua bán thực phẩm trực tuyến trên các website, ứng dụng thương mại điện tử và các mạng xã hội tiềm ẩn một số rủi ro, nhiều đối tượng lợi dụng thương mại điện tử để kinh doanh các loại bánh trung thu có nguồn gốc, xuất xứ không rõ ràng, sản phẩm chứa các chất phụ gia không cho phép sử dụng hoặc vượt quá giới hạn cho phép... Các hành vi vi phạm ngày càng tinh vi, phức tạp, gây khó khăn cho các cơ quan chức năng trong quá trình thực hiện kiểm tra, giám sát.
Hãy là người tiêu dùng thông thái
Theo ghi nhận phóng viên Vnbusiness, Bà Ngọc Sương (chủ cơ sở sản xuất bánh trung thu gia truyền Tuyết Hân, Bà Rịa – Vũng Tàu) tâm sự, khoảng 2 - 3 năm trở lại đây, thị trường bánh trung thu gia truyền trở nên thất thế bởi những mặt hàng bánh trung thu giá rẻ như cho. Nếu như những năm trước đó, chỉ đầu tháng 7 âm lịch, cơ sở đã phải dồn hết công suất để phục vụ thị trường thì 2 năm nay sản lượng bánh làm ra tại cơ sở giảm đến 40%.
Tương tự, ông Nguyễn Tấn Đạt, chủ một tiệm bánh tại quận Bình Tân, TP HCM than thở, thị trường bánh trung thu giá rẻ ảnh hưởng đến rất nhiều tiệm bánh trung thu truyền thống và công ty sản xuất trong nước.
Ngoài ra, ông Đạt cũng thắc mắc về những chiếc bánh trung thu giá chỉ từ 10.000 – 25.000 đồng/chiếc. Bởi theo ông Đạt, để làm ra được chiếc bánh phải cần rất nhiều nguyên liệu, bên cạnh đó nguyên liệu cần phải chọn lựa hàng tốt thì nhân bánh mới ngon. Nếu như loại bánh đó được nhập số lượng lớn từ nước khác về cũng không thể rẻ như vậy được, vì còn phải cộng thêm cả công vận chuyển.
Việc mua bán thực phẩm trực tuyến trên các website, ứng dụng thương mại điện tử và các mạng xã hội tiềm ẩn một số rủi ro, nhiều đối tượng lợi dụng thương mại điện tử để kinh doanh các loại bánh trung thu có nguồn gốc, xuất xứ không rõ ràng, sản phẩm chứa các chất phụ gia không cho phép sử dụng hoặc vượt quá giới hạn cho phép... Các hành vi vi phạm ngày càng tinh vi, phức tạp, gây khó khăn cho các cơ quan chức năng trong quá trình thực hiện kiểm tra, giám sát.
Vì vậy, cùng với sự giám sát của cơ quan quản lý, người dân cần cẩn trọng trong lựa chọn tiêu dùng sản phẩm bánh trung thu.
Cơ quan Quản lý thị trường khuyến cáo người tiêu dùng khi lựa chọn và sử dụng bánh trung thu để đảm bảo an toàn thực phẩm cần chọn các sản phẩm phải có nguồn gốc rõ ràng (có tên của nhà sản xuất, địa chỉ nơi sản xuất, có hướng dẫn sử dụng, bảo quản...) và chỉ nên mua hàng tại những website đã đăng ký hoặc thông báo với Bộ Công thương.
