Bạch công tử Lê Công Phước (1895- 1950), sinh ra tại làng Điều Hòa, quận Châu Thành, tỉnh Mỹ Tho (nay thuộc phường 3, TP Mỹ Tho, Tiền Giang). Ông là con trai thứ 4 của đốc phủ Lê Công Sủng, một người giàu có ở tỉnh Mỹ Tho. Năm 1990, ông du học tại Pháp và có tên là Geogre Phước.
Sinh thời, ông nổi danh giàu có, là “ông hoàng ăn chơi” khắp Nam kỳ lục tỉnh những năm đầu thế kỷ 20. Người đời đặt biệt danh “Bạch công tử” cho ông là để phân biệt với “Hắc công tử” Trần Trinh Huy (hay Công tử Bạc Liêu). Và cũng bởi, George Phước có nước da trắng trẻo, thư sinh, phong thái luôn ung dung, đĩnh đạc.
Được xây dựng vào năm 1925 – 1926, ngôi nhà của Bạch công tử có tổng diện tích 322m2, trên một khu đất rộng hơn 4.000m2. Ngày xưa, bao quanh nhà là cả khu vườn ăn trái rộng. Hiện nay, ngôi nhà thuộc khuôn viên của Trung tâm văn hóa TP Mỹ Tho, phía sau là hội trường và dãy nhà hai tầng.
Do được đi du học bên Pháp nên ông rất “sính ngoại”. Căn nhà được xây theo nét kiến trúc phương Tây. Sau năm 1975, nhà được sử dụng làm trụ sở UBND phường 3, đến năm 1990 Phòng Văn hóa – Thể thao TP Mỹ Tho tiếp nhận và tiếp tục sử dụng làm trụ sở. Phần sân trước nhà Bạch công tử cũng là nơi vui chơi thiếu nhi, tổ chức hội chợ.
Phía trước cửa chính, trên mái nhà là những phù điêu được chạm trổ tinh xảo hình hoa lá, chim phượng... Đặc biệt, nhà có tới tám mái lợp bằng ngói vảy cá. Khu hành lang với nét kiến trúc kiểu Pháp đặc trưng. Phần tường dày 20 cm, bó nền bằng gạch thẻ, ốp đá da quy, nền lót gạch bông.
Trên vòm cửa chính và các vòm cửa bên trái, bên phải đều được chạm nổi, chạm lộng các đề tài rồng, phượng, chim, thú và hoa lá...
Bên trong ngôi nhà có sáu phòng, ngay gian chính diện là bức hình Bạch công tử. Phần trần, các chi tiết cột nhà đều đươc chạm trổ tinh xảo.
Sảnh chính ngôi nhà của Bạch công tử.
Một góc trong căn phòng sát sảnh chính của ngôi nhà.
Nghệ sĩ nhân dân Phùng Há là một trong những người vợ của Bạch công tử.
Hình ảnh đầu tiên của ngôi nhà được trưng bày trong ngôi nhà hiện nay đã được trùng tu.
Chiếc vali mà Bạch công tử từng sử dụng.
Các tờ tiền, đồng xu được sưu tầm ở nhiều nước trên thế giới.
Chiếc gương soi được đặt dưới di ảnh của nghệ sĩ nhân dân Phùng Há.
Chiếc xe đạp cũng là một trong những vật dụng được trưng bày trong căn nhà.
Ông Lê Công Phước có học về nghệ thuật sân khấu nên lập gánh cải lương vừa kinh doanh vừa để lấy tiếng. Gánh hát của ông quy tụ nhiều nghệ sĩ nổi tiếng, trong đó có nghệ sĩ tài danh Phùng Há. Được một thời gian, gánh hát thua lỗ, bị tan rã đến mức phải bán cho người khác. Bạch công tử dần khánh kiệt đến mức phải bán thanh lý nhiều tài sản, căn nhà sau cũng bán nốt. Vì vậy, hiện trong ngôi nhà hầu như không còn tài sản nào.
Năm 2016, tỉnh Tiền Giang có quyết định xếp hạng nhà Bạch công tử là Di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh. Sở Văn hóa - Thể thao tỉnh đang cố gắng tìm mua lại những đồ dùng như bàn ghế, đèn chùm, bộ trường kỷ... cùng thời với ông để trang trí căn nhà và mở cửa cho du khách tham quan.
Ảnh: Pháp luật TP.HCM, VnExpress
