Vườn quốc gia Pù Mát có diện tích 94.804ha. Khu rừng đặc dụng này trải rộng trên 3 huyện Tương Dương, Con Cuông và Anh Sơn, tỉnh Nghệ An. Pù Mát trong tiếng Thái có nghĩa là những con dốc cao. Vườn quốc gia Pù Mát còn được xác định là vùng lõi của Khu Dự trữ sinh quyển miền Tây Nghệ An do UNESCO công nhận năm 2007.
Vườn quốc gia Pù Mát có khung cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp với những thác nước hùng vĩ.
nơi đây rất đa dạng sinh học với hàng nghìn loài thực vật và động vật.
Tại nơi thượng nguồn khe Bu có cây sa mu dầu đã sống hơn 2.000 năm. Cây sa mu dầu này được một nhóm chuyên gia điều tra về đa dạng sinh học phát hiện vào năm 1998.
Theo ông Trần Xuân Cường - Giám đốc Vườn quốc gia Pù Mát: “Cây sa mu dầu thuộc họ hoàng đàn (cupressaceae). Đồng bào dân tộc Thái tại huyện Con Cuông gọi cây này là cây mậy pẹc. Cây sa mu dầu sống hơn 2.000 năm, hiện cao 70m, đường kính thân là 5,5m. Cây có chu vi thân đo được là 23,7m, được xem là cây sa mu dầu lớn nhất Việt Nam hiện nay”.
Cây sa mu dầu sống hơn 2.000 năm, hiện cao 70m, đường kính thân là 5,5m và có chu vi thân đo được là 23,7m
Cây được một nhóm chuyên gia điều tra về đa dạng sinh học phát hiện vào năm 1998. Tháng 10/2010, cây Sa mu dầu này được Hội Bảo vệ thiên nhiên và Môi trường Việt Nam công nhận là Cây di sản Việt Nam.
Cũng theo ông Cường “Cây sa mu dầu nằm trong Sách đỏ Việt Nam năm 2007 và được xếp ở cấp độ VU (loài sẽ nguy cấp). Đây là loại cây quý hiếm với phân bố hẹp và đang đứng trước nguy cơ bị đe dọa tuyệt chủng cao, được đưa vào các loài thực vật ưu tiên bảo tồn”.
Vị Giám đốc Vườn quốc gia Pù Mát này cũng cho biết thêm Việc tìm thấy cây sa mu dầu và bảo tồn nó, thêm một lần nữa chứng tỏ vùng rừng nguyên sinh của Vườn quốc gia Pù Mát đang có nhiều bí ẩn về giá trị bảo tồn, đồng thời cần phải tiến hành nghiên cứu và bảo vệ nghiêm ngặt. Bởi vậy, cứ 3 tháng 1 lần, chúng tôi lại cử đoàn cán bộ vào vị trí cây sa mu này để kiểm tra, mỗi lần kiểm tra mất tổng 6 ngày cả đi lẫn về.
Cây Sa mu dầu có tên khoa học là Cunninghamia konishii Hayata, thuộc họ Hoàng đàn (Cupressaceae).
Cây Sa mu chủ yếu phân bố trong những cánh rừng nguyên sinh chạy dọc biên giới Việt - Lào, khu vực hỗn giao giữa cây lá rộng và cây lá kim, với độ cao trên 1.000 m so với mực nước biển, và là nơi có độ dốc từ 12 độ đến 40 độ. Riêng cây Sa mu dầu di sản này nằm ở thượng nguồn Khe Bu thuộc địa bàn xã Châu Khê (huyện Con Cuông).
Bên trong khu rừng có có cả quần thể với những cây Sa mu to lớn khác. Để đi đến được khu vực cây Sa mu dầu "khổng lồ" này, người dân, lực lượng chức năng phải lội bộ cả ngày trời mới tới.
Sa mu dầu là nguồn gen quý hiếm thuộc nhóm 1A trong Danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý hiếm và được ghi trong Sách Đỏ Việt Nam. Loài cây này không chỉ có ý nghĩa về mặt khoa học mà còn có giá trị kinh tế rất cao.
Được biết, Sa mu dầu là loại cây quý hiếm, có nguy cơ đe doạ tuyệt chủng cao do thế hệ cây mẹ hầu hết đã già, nhưng không phát hiện có cây con tái sinh. Gỗ của loài cây này rất bền, ít mối mọt, có hoa vân và màu sắc rất đẹp nên rất được ưa dùng để làm các đồ thủ công mỹ nghệ, làm các vật dụng trong gia đình, làm nhà.
Ngoài quần thể cây Sa mu dầu "khổng lồ", trong Vườn quốc gia Pù Mát cũng có hệ thực vật đa dạng phong phú với nhiều loài, nhiều cây cổ thụ.
Ảnh: Tiền Phong, Dân Việt, Tri thức & Cuộc sống
