(ĐSPL) – Thời tiết mùa hè nóng nực như mấy ngày qua sẽ khiến nhiều người mệt mỏi, say nắng và thậm chí là ngất xỉu. Phải làm sao khi gặp tình huống này?
Khi tiếp xúc với nhiệt độ cao kéo dài, đặc biệt là khi tham gia các hoạt động ngoài trời trong những ngày nắng nóng, thân nhiệt của bạn có thể bị xáo trộn, gây hại cho nhiều cơ quan trong cơ thể. Khi đó, cơ thể không thể duy trì hoạt động bình thường, dẫn đến hiện tượng say nắng.
Nguyên nhân say nắng
Khi lao động hoặc đi quá lâu ngoài trời nắng, nhiều tia sáng mặt trời chiếu thẳng vào cổ gáy, khiến trung tâm điều hòa thân nhiệt cơ thể bị chấn động, làm rối loạn điều hòa thân nhiệt cùng với hiện tượng mất nước cấp của cơ thể.
Như vậy, say nắng thường biểu hiện bệnh nặng ngay từ đầu, có thể có nhiều dấu hiệu thần kinh sớm, rõ tổn thương, có thể hồi phục hoặc không hồi phục. Một số trường hợp có thể có tụ máu dưới màng cứng và trong não.
Biểu hiện khi bị say nắng
Thân nhiệt tăng cao, khi đo nhiệt kế điện tử hồng ngoại có thể lên tới 39-40 độ C. Một số trường hợp nghiêm trọng hơn còn xuất hiện hiện tượng da rộp đỏ, lưỡi sưng, tim đập nhanh và rối loạn ý thức. Nạn nhân có thể bị ngất xỉu hoặc rơi vào trạng thái hôn mê, co giật. Những trường hợp này cần chuyển nạn nhân khẩn cấp đến cơ thể y tế gần nhất để cấp cứu.
 |
| Chuyển ngay người bị say nắng vào nơi râm mát, thoáng gió, sau đó nới lỏng quần áo cho nạn nhân dễ thở. Ảnh minh họa. |
Ngoài ra, với những người có tiền sử mắc bệnh tim mạch, đặc biệt là người già, khi cơ thể mất nước và muối, máu đặc hơn bình thường và không thể lưu thông một cách dễ dàng, có thể đau tim hay đột quỵ.
Cách phòng, tránh say nắng
Khi lao động ngoài trời phải đội mũ, nón, tìm cách tránh cho ánh nắng mặt trời chiếu vào gáy. Cần trang bị đầy đủ thiết bị chống nắng khi lao động, làm việc ngoài trời nắng như quần áo bảo hộ lao động, mũ, nón, kính,… Làm thoáng mát môi trường làm việc, đặc biệt là các công xưởng, hầm lò.
Không làm việc quá lâu ngoài trời nắng hoặc trong môi trường nóng bức cũng cũng như tránh các hoạt động thể lực quá sức.
Khi khát phải uống nhiều nước có pha muối, mỗi giờ phải bù thêm nước cho cơ thể bằng nước khoáng hay nước giải khát có muối như chanh muối, mơ muối.
Hướng dẫn chăm sóc người đau ốm khi bị sốt cao: chườm mát đầu, gáy, đùi..., uống paracetamol. Khi thấy bệnh nhân kêu lạnh không nên trùm chăn kín, bệnh nhân dễ bị say nóng làm tình trạng bệnh trầm trọng hơn.
Cách sơ cứu người bị say nắng
- Nhanh chóng tìm cách giảm thân nhiệt cho bệnh nhân:
Chuyển ngay người bị say nắng vào nơi râm mát, thoáng gió, sau đó nới lỏng quần áo cho nạn nhân dễ thở. Cho uống nước mát có pha muối (hoặc nước Orezol)
Chườm lạnh bằng khăn mát ở những nơi có động mạch lớn đi gần ngoài da như nách, bẹn, cổ. Chú ý không sử dụng nước đá để chườm mát tránh bị co mạch dưới da.
Sử dụng nhiệt kế để đo nhiệt độ cơ thể nhiều lần. Nếu nhiệt độ trên 38,5 độ C cần phải cho người bệnh uống thuốc hạ sốt.
Do cơ thể mất khá nhiều nước và điện giải, nên cần cho người bệnh uống nhiều nước lọc, nước điện giải hoặc nước hoa quả.
- Đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất:
Nếu sau khi áp dụng những biện pháp trên mà thân nhiệt người bệnh vẫn ở mức độ cao (trên 39oC), hoặc bị co giật, ngất lịm cần đưa họ tới ngay cơ sở y tế gần nhất để các y bác sĩ khám và điều trị.
Tại các trung tâm y tế, nạn nhân sẽ được truyền bù nước và điện giải cũng như các biện pháp hỗ trợ khác. Trong trường hợp nạn nhân sốt cao có thể dùng paracetamol để hỗ trợ hạ sốt. Nếu có co giật phải dùng các thuốc chống co giật cho bệnh nhân. Trường hợp nạn nhân hôn mê có thể phải đặt ống nội khí quản thở máy.
