Các bộ phận của chiếc bồn cầu 2.400 tuổi và đường ống xả uốn cong đã được một nhóm nghiên cứu khai quật vào mùa hè năn ngoái ở thành phố Tây An, Trung Quốc. Thế nhưng, chi tiết về cổ vật này mới được công bố hồi tuần trước, thu hút sự quan tâm của dư luận Trung Quốc và hé lộ cuộc sống tương đối hiện đại của giới tinh hoa thời cổ đại ở nước này.
Được các nhà nghiên cứu mô tả là "đồ vật xa xỉ", chiếc bồn cầu này được cho là từng đặt trong cung điện, có một đường ống dẫn đến một cái hố ngoài trời.
Nhóm chuyên gia cho rằng bồn cầu này từng được những nhân vật địa vị cao sử dụng, ví dụ Tần Hiếu Công (381 - 338 TCN) hoặc cha của ông (424 - 362 TCN) trong thời Chiến Quốc (475 - 221 TCN), hoặc Lưu Bang (206 - 220 TCN) - Hoàng đế đầu tiên của nhà Hán.
"Đây là bồn cầu xả nước đầu tiên và duy nhất từng được khai quật ở Trung Quốc. Mọi người tại di chỉ đều ngạc nhiên, sau đó phá lên cười. Bồn cầu cung cấp bằng chứng xác thực về tầm quan trọng của vấn đề vệ sinh với người Trung Quốc cổ đại", Liu Rui, nhà khảo cổ tại Viện Khảo cổ thuộc Viện hàn lâm Khoa học Xã hội Trung Quốc, cho biết.
Phát hiện mới góp phần làm sáng tỏ mức độ tiến bộ kỹ thuật của nhà Tần và nhà Hán. Việc xây dựng và sử dụng bồn cầu xả nước đòi hỏi kiến thức về cấp nước, quản lý chất thải và vệ sinh, những điều không phổ biến trong thời kỳ này. Phát hiện cũng cung cấp thêm thông tin về cuộc sống thường nhật của những cá nhân địa vị cao sống trong cung điện và được tiếp cận với những tiện nghi cao cấp.
Các nhà nghiên cứu vẫn chưa tìm thấy nửa trên của bồn cầu nên không rõ người sử dụng cần ngồi xổm hay ngồi bệt. Bồn cầu đặt trong nhà với một đường ống dẫn ra hố ngoài trời. Người hầu có thể đổ nước vào mỗi khi nó được sử dụng, theo Liu. Nhà vệ sinh trong nhà không phổ biến vào thời kỳ đó và việc sử dụng tiện nghi này có thể chỉ giới hạn ở một bộ phận nhỏ dân số.
Nhóm nhà khảo cổ cũng đang phân tích mẫu đất lấy từ khu vực khai quật. Các mẫu đất có thể hé lộ thông tin về chế độ ăn uống và sức khỏe của người sử dụng nhà vệ sinh. Việc phân tích mẫu vật cũng có thể cung cấp những chi tiết về hoạt động nông nghiệp và sử dụng phân bón.
"Ngoài những văn bản ghi chép, chúng ta có thể tìm hiểu kỹ hơn về các cải cách xã hội và hệ thống của vương quốc thông qua việc nghiên cứu sâu hơn về những cung điện cổ", Liu nói thêm.
Trước đó, phát minh về chiếc bồn cầu xả nước đầu tiên trên thế giới được cho là thuộc về cận thần người Anh John Harrington, người đã lắp đặt nó cho Nữ hoàng Anh Elizabeth sử dụng vào thế kỷ 16.
Linh Chi(T/h)
