Bất bình thường
Trong phiên thảo luận tổ ở Quốc hội về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội vừa qua, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc dành nhiều thời gian để nói về thị trường chứng khoán và huy động trái phiếu doanh nghiệp.
Theo Bộ trưởng, năm 2021 là năm khó khăn chưa có tiền lệ, nhưng thu ngân sách đạt 1,5 triệu tỷ đồng, vượt 16,4% dự toán. Thị trường chứng khoán có sức bật tốt, là kênh huy động vốn hiệu quả với quy mô vốn hóa thị trường đạt 7,7 triệu tỷ đồng, tăng 46,8% so với năm ngoái.
Về trái phiếu doanh nghiệp huy động đạt 155.588 tỷ đồng, gấp 2,3 lần trước đây. Tuy nhiên, ông Phớc cho rằng, việc huy động trái phiếu doanh nghiệp có lỗ hổng nên Bộ Tài chính đang đề xuất Chính phủ sửa đổi Nghị định 163 quy định về phát hành trái phiếu doanh nghiệp.
Theo đó, đối với những doanh nghiệp thua lỗ, nợ xấu, không đủ điều kiện phát hành sẽ tăng điều kiện phát hành, tránh làm nhiễu loạn thị trường, chiếm dụng vốn của nhà đầu tư. Đồng thời, tăng cường cảnh báo, kiểm tra, siết lại để lành mạnh hóa thị trường chứng khoán.
"Vì nhiều trường hợp, vốn vay gấp nhiều lần vốn chủ sở hữu, nhưng vẫn phát hành trái phiếu doanh nghiệp để huy động vốn. Chẳng hạn, đấu giá đất ở Thủ Thiêm là điển hình làm nhiễu loạn thị trường", ông Phớc đánh giá.
Phân tích thêm về việc đấu giá đất ở Thủ Thiêm, Bộ trưởng Phớc chia sẻ "việc một m2 đất ở Thủ Thiêm có giá 2,4 tỷ đồng, trong khi hạ tầng chưa đồng bộ so với khu vực quận 1 là bất thường".
Theo Bộ trưởng, giá đất khu vực đường Nguyễn Huệ - vốn là trái tim của thành phố có giá vào khoảng 1- 1,5 tỷ đồng/m2 . Trong khi đó, Thủ Thiêm là khu vực hạ tầng mới, đang còn xây dựng, hoang vắng thì mức đấu giá lên tới 2,4 tỷ đồng/m2. "Mức giá này là không phù hợp, không thực khi giao dịch đột biến tăng gấp vài lần", ông nói.
Cần xem các nhà đầu tư có thực hiện đúng theo cam kết
Bộ trưởng Bộ Tài chính cho rằng, cần xem các nhà đầu tư có thực hiện đúng theo cam kết trúng giá hay không, hay bỏ cọc. Với trách nhiệm của mình, Bộ Tài chính kiểm tra những doanh nghiệp này trên thị trường chứng khoán, còn quản lý Nhà nước về đất đai là Bộ Tài nguyên và Môi trường, kể cả vấn đề giá đất.
Về việc thị trường chứng khoán tăng trưởng tốt, nhưng có doanh nghiệp tăng chục lần trong khi thua lỗ, liệu có hay không có yếu tố đầu cơ, tăng ảo, ông Phớc nhắc lại việc hiện Bộ Tài chính đang sửa quy định liên quan, tránh trường hợp doanh nghiệp không đủ điều kiện nhưng vẫn phát hành trái phiếu doanh nghiệp không có tài sản đảm bảo, làm thiệt hại đến các nhà đầu tư khác.
Đồng thời, Bộ Tài chính cảnh báo để các nhà đầu tư thận trọng, doanh nghiệp phải minh bạch thông tin, báo cáo tài chính, lỗ lãi... công khai với nhà đầu tư. Tuy vậy, ông nhấn mạnh việc tăng quy mô vốn hóa thị trường chứng khoán là tín hiệu tốt, sẽ là kênh huy động vốn tốt.
Trong báo cáo đánh giá tác động của phiên đấu giá đất tại Thủ Thiêm vừa trình Thủ tướng, Hiệp hội Bất động sản Tp.HCM (HoREA) cho biết, nghiên cứu xu thế trả giá của đa số các doanh nghiệp tham gia phiên này cho thấy mức phù hợp để triển khai dự án chỉ gấp 2 - 4 lần khởi điểm.
Cụ thể, với lô đất có số hiệu 3.5, giá khởi điểm 578 tỷ đồng, Công ty cổ phần Dream Republic trúng đấu giá 3.820 tỷ đồng, gấp 6,6 lần giá ban đầu. Tuy nhiên, 11 doanh nghiệp trên tổng 13 nhà đầu tư tham gia phiên đấu giá này chỉ định giá thị trường của lô 3.5 trong tầm gấp đôi giá khởi điểm (khoảng trên dưới 1.200 tỷ đồng) bởi mức này mới khả thi cho việc đầu tư nhà ở thương mại.
Tương tự, với lô 3.8, giá khởi điểm 1.018 tỷ đồng, Công ty Cổ phần Sheen Mega đấu giá thành công ở mức 4.000 tỷ đồng, gấp 3,9 lần giá ban đầu. Thế nhưng, 3 trên 6 nhà đầu tư tham gia phiên đấu giá này (chiếm tỷ lệ 50%) chỉ đánh giá giá trị thị trường của lô 3.8 trong tầm gấp đôi mức khởi điểm (khoảng trên dưới 2.250 tỷ đồng).
Còn với lô 3.9, thành phố đưa ra giá khởi điểm 728 tỷ đồng, Công ty TNHH Đầu tư phát triển và thương mại Bình Minh trúng đấu giá 5.026 tỷ đồng, gấp 6,9 lần giá ban đầu, xác lập mức một tỷ đồng một m2. HoREA cho biết, đa số (6/9) nhà đầu tư tham gia phiên này chỉ đánh giá giá trị thị trường của lô 3.9 trong tầm giá gấp 4 lần giá khởi điểm (khoảng trên dưới 2.920 tỷ đồng).
Hiệp hội này cũng cho rằng có nhiều kẽ hở trong vụ đấu giá đất Thủ Thiêm, tác động tiêu cực đến thị trường địa ốc và nền kinh tế.
Thu Huyền
Bài đăng trên ấn phẩm Đời sống & Pháp luật số thứ 6 (6)
