Mới đây, trong phiên họp HĐND TP.HCM, Bí thư Thành ủy Nguyễn Thiện Nhân nêu vấn đề TP.HCM có tỷ lệ sinh thấp và khuyến khích phụ nữ TP. sinh đủ 2 con. Thực tế, vấn đề này đã được báo động từ nhiều năm trước nhưng đến nay vẫn chưa có giải pháp hữu hiệu.
Báo động tỷ suất sinh thấp nhất cả nước
Trao đổi với PV báo ĐS&PL, đại diện chi cục Dân số kế hoạch hóa gia đình TP.HCM cho biết, theo báo cáo mới nhất, tổng tỷ suất sinh (số con trung bình của một người phụ nữ) của TP.HCM năm 2015 là 1,45 con. Đây là mức sinh thấp so với mức sinh thay thế của cả nước là 2,10 con.
Trẻ sơ sinh tại bệnh viện Từ Dũ, TP HCM. |
Những năm trước, tổng tỷ suất sinh cao hơn. Cụ thể, năm 2011: 1,31 con, năm 2012: 1,51 con, năm 2013: 1,48 con và năm 2014: 1,39 con. Các chuyên gia chỉ ra rằng, nguyên nhân làm mức sinh giảm là do áp lực cuộc sống và công việc khiến tỷ lệ phụ nữ kết hôn muộn, sinh con muộn, sinh ít con tăng cao. Điều này cũng khiến tỷ lệ phụ nữ không sinh con ngày càng gia tăng.
Chia sẻ với PV, chị Thu Hà, nhân viên văn phòng làm việc tại quận 3 (TP.HCM) kể: “Hai vợ chồng tôi làm công ăn lương. Nhiều năm nay, mức lương tăng chậm so với thực tế, mọi chi tiêu đều đội lên theo từng năm. Hiện, gia đình chúng tôi mới chỉ có một bé gái 5 tuổi nhưng đối diện với nhiều áp lực như công việc, chi tiêu,... chúng tôi quyết định dừng lại ở đứa con thứ nhất.
Lúc đầu, chúng tôi vẫn có kế hoạch sinh 2 con nhưng từ thực tế cuộc sống, chúng tôi đã thay đổi quan điểm là dừng lại ở 1 con. Nếu có con thứ hai, kinh tế gia đình không đảm bảo, không có người chăm sóc và không đáp ứng điều kiện học hành tốt nhất thì chỉ thêm khổ cho đứa trẻ”.
Chị Mỹ Dung, nhân viên kế toán tại TP.HCM cũng quan niệm, việc sinh nhiều con thời điểm này sẽ vất vả. Bởi, chị em phải đảm đương nhiệm vụ làm kinh tế. Ngoài công việc, còn dành thời gian thai nghén, chăm con nhỏ là một thử thách lớn. Chị lo ngại, với đặc thù công việc, nếu nghỉ sinh dài, nuôi con nhỏ, rất có thể công ty sẽ tuyển dụng người mới thay thế.
Chị Dung kể: “Hồi mới sinh được 2 tháng, tôi đã phải nhờ mẹ từ quê lên chăm sóc con nhỏ để đi làm. Nếu không làm, sau khi nghỉ sinh, công ty sắp xếp việc mới, tuyển vị trí thay thế. Do đó, tôi ráng đi làm để giữ chỗ. Vậy nên, nghĩ đến việc sinh bé thứ hai là tôi nản. Tôi bàn với gia đình chỉ nên sinh một con để cuộc sống thoải mái hơn. Hơn thế, con mình cũng có điều kiện học hành hơn và được chăm sóc tốt nhất. Lúc đầu, gia đình phản đối, yêu cầu sinh thêm con nhưng rồi thực tế cuộc sống căng thẳng nên họ đành chấp nhận theo quyết định của tôi, dừng lại ở con thứ nhất”.
Sinh ít con do đặc thù riêng?
Trao đổi với PV báo ĐS&PL, ông Trần Văn Trị, Chi cục trưởng chi cục Dân số kế hoạch hóa gia đình TP.HCM cho biết: “Dự báo nguồn dân số tại TP.HCM đã được chúng tôi tiến hành từ nhiều năm trước. Cụ thể, cách đây 3-5 năm, trung tâm đã dự báo dân số TP. khả năng xuống thấp nên đã có chiến dịch tuyên truyền, động viên người dân thành phố sinh đẻ có kế hoạch. Chúng tôi cũng đã xin phép cơ quan chức năng liên quan thay đổi khẩu hiệu tuyên truyền, từ “Mỗi cặp vợ chồng chỉ sinh hai con để nuôi dạy cho tốt”, chuyển thành “Mỗi cặp vợ chồng hãy sinh đủ hai con”.
“Tổng số trẻ sinh ra tại TP.HCM 6 tháng đầu năm là 21.909 trẻ, trong đó con thứ ba trở lên là 620 trẻ, chiếm tỷ lệ 2,83%. Số bà mẹ mang thai được khám sàng lọc trước sinh là 17.395/20.560, bà mẹ đang mang thai đạt tỷ lệ 84,6%. Sàng lọc sơ sinh 15.471/21.784, đạt tỷ lệ 71% và vượt chỉ tiêu so với Trung ương giao. Tỷ số giới tính khi sinh 108,8 nam/100 nữ”, ông Trị cho biết thêm.
Theo ông Trị, Trung tâm đã thực hiện nhiều giải pháp mới, nhiều cách làm hay trong đổi mới tuyên truyền vận động, phân loại từng đối tượng để tuyên truyền vận động có hiệu quả nhất. Chẳng hạn như ngoài cách tuyên truyền vận động tới các công nhân tại khu chế xuất, khu công nghiệp, với đối tượng là công chức, viên chức, phụ nữ làm việc văn phòng, trung tâm có những sáng kiến như tuyên truyền, vận động trên đài, trên các trang facebook, web, trên nhà chờ xe bus, nơi công cộng, rạp chiếu phim...
Phòng khám chăm sóc sức khỏe sinh sản của Trung tâm sẽ tiến hành khám, tư vấn cho phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, sàng lọc trước sinh để giảm thiểu tai biến sức khỏe nhằm giảm tỷ lệ nạo phá thai. Trung tâm cũng tuyên truyền cho người dân hiểu sinh đủ hai con sẽ khắc phục những hệ lụy về sau như thiếu hụt chất lượng nguồn nhân lực cho TP., chăm sóc sức khỏe về già...
Theo các chuyên gia ngành dân số, dù đã áp dụng nhiều biện pháp tuyên truyền nhưng phụ nữ tại TP.HCM vẫn sinh ít là bởi có những đặc thù riêng. “TP.HCM có đặc điểm là thành phố đông dân nhất cả nước, phát triển nhất cả nước về kinh tế. TP có đặc thù riêng là người dân không phân biệt sinh con trai hay con gái như quan niệm tại nhiều địa phương khác.
Trong guồng quay cuộc sống, nhiều gia đình cho rằng, sinh 1 con sẽ thuận lợi cho công việc, phù hợp với kinh tế gia đình để nuôi dạy con cái cho tốt... Chính vì những quan niệm trên, việc tuyên truyền vận động gia đình nên sinh đủ 2 con trở nên khó khăn hơn”, bà Phùng Thị Thu Thanh - chuyên gia dân số, trường ĐHQG TP.HCM chia sẻ.
Không phân biệt các đối tượng đến khám, tư vấn Ông Trần Văn Trị, Chi cục trưởng chi cục Kế hoạch hóa dân số TP.HCM khẳng định: “Tại TP.HCM, chúng tôi không phân biệt đối xử đối tượng khám, tư vấn và tuyên truyền về sức khỏe sinh sản cũng như kế hoạch hóa gia đình. Chỉ cần phụ nữ có thời gian cư trú tại TP. từ 6 tháng trở lên đều được hưởng các dịch vụ về chăm sóc sức khỏe sinh sản miễn phí, đặt vòng tránh thai, triệt sản, tư vấn sức khỏe sinh sản... Ngoài ra, Trung tâm còn có đề án chăm sóc sức khỏe sinh sản cho người dân vùng biển đảo và ven biển tại huyện đảo Cần Giờ, gọi tắt là Đề án 52. Chúng tôi cũng đã tìm cách tiếp cận ngư dân để tuyên truyền cho họ về ý nghĩa của việc sinh đủ hai con để đáp ứng nguồn nhân lực sau này...”. |
Lành Nguyễn
