Bí mật ở chợ thiết bị y tế và thủ đoạn khai sinh cho dòng máy cũ

(ĐSPL) - Cấp phép mới để nhập máy cũ, đặc biệt là cấp phép cho cả những doanh nghiệp ma, không tồn tại trên thực tế, một số cá nhân trong ngành y tế đang tiếp tay cho những kẻ làm ăn bất chính nhập thiết bị y tế rác, trục lợi trên sự đau đớn, khổ sở của người bệnh. Bởi thiết bị, máy móc cũ kỹ, lạc hậu khi vận hành, tất sẽ cho kết quả chẩn đoán sai, ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc chỉ định điều trị của thầy thuốc.

Phóng viên báo Đời sống và Pháp luật đã trực tiếp xâm nhập vào các chợ chuyên buôn bán thiết bị y tế và phát hiện ra rằng, nhiều nhãn mác thiết bị y tế chỉ tồn tại trên giấy.

Phục chế "công nghệ thần chết"

Trong vai một nhân viên phụ trách mảng trang thiết bị của phòng khám, PV báo Đời sống và Pháp luật đã tiếp cận với nhiều công ty chuyên kinh doanh, cung cấp thiết bị y tế trên phố Phương Mai, Đống Đa, Hà Nội và một số công ty kinh doanh mặt hàng này gần khu vực bệnh viện Việt Đức (Hà Nội).

Đường vào khu chợ thiết bị y tế cũ.

Tại công ty TNHH thiết bị Y tế hoá chất T.A. (trên phố Phương Mai), khi biết chúng tôi có nhu cầu mua máy xét nghiệm sinh hoá tự động, máy tạo ô xy, đại diện phía công ty, bà V.T.P. đã báo giá chi tiết hàng loạt các mẫu (model) của hai loại thiết bị y tế này của nhiều nhãn hàng khác nhau.

Theo ghi nhận của chúng tôi, chủ yếu các trang thiết bị này được nhập từ Mỹ, Nhật, Pháp và Trung Quốc với giá dao động từ vài ngàn USD đến hàng chục ngàn USD, thậm chí có thiết bị báo giá tới vài trăm ngàn USD. Tuy nhiên, cũng theo bà P., để thu hồi lại vốn nhanh sau khi mở phòng khám nên tiếp cận và đầu tư với những dòng máy của các hãng ít tiếng tăm, đặc biệt các dòng máy có nguồn gốc từ Trung Quốc.

Bà P. phân tích: "Điều quan trọng, để thu hút bệnh nhân đến khám, cô chú cần trang trí phòng khám và khu vực đặt máy phải thật hoành tráng, bắt mắt. Không mấy khi bệnh nhân hỏi hoặc quan tâm đến nhãn mác hay chủng loại máy mà phòng khám sử dụng đâu. Họ chỉ cần nhìn thấy máy mới, máy đẹp, chạy ro ro là được rồi".

Cũng với mục đích đi khảo sát giá của máy xét nghiệm sinh hóa tự động, máy tạo ô xy, chúng tôi sang Công ty TNHH Thương mại và kinh doanh thiết bị y tế P.D., cách công ty của bà P. vài chục mét, giao dịch với chúng tôi là một người đàn ông, tự giới thiệu là chủ doanh nghiệp, tên Đ.. Ông Đ. cho biết: "Công ty có bán hai dòng máy này với báo giá như sau: Máy sinh hoá LAP-5 có giá 1.500 USD; máy tạo O2 Yawell 75-5 (5 lít/phút) là 8 triệu đồng Việt Nam. Công ty chủ yếu cung ứng các thiết bị nhập khẩu mới 100\% từ Nhật, Pháp, Mỹ".

Khi chúng tôi hỏi về việc, công ty có nhập, bán loại máy xét nghiệm sinh hoá hiệu Hitachi CAST hoặc dòng máy này do hãng Diamond (Mỹ) sản xuất hay không, ông Đ. cho biết: "Làm gì có dòng sản phẩm từ các hãng cô chú nói".

Anh Nguyễn Chiến H. cũng là Giám đốc Công ty TNHH thiết bị y tế Q.L. có trụ sở trên phố Phủ Doãn (Hà Nội) thì chia sẻ: "Trên thị trường hiện nay không thể có hai dòng sản phẩm mới 100\% của các hãng mà cô chú đề cập ở trên. Bởi những hãng này đã ngừng sản xuất dòng máy đó từ rất lâu rồi. Tôi không nhớ rõ chính xác ngừng sản xuất từ năm nào nhưng vào khoảng những năm 2005 - 2006, họ thông báo là không sản xuất nữa. Nếu còn các máy này trên thị trường thì chắc chắn sẽ là những máy "quá đát" hoặc được "mông" lại. Anh H. cũng chia sẻ thêm, riêng với dòng máy xét nghiệm sinh hoá trên thị trường có nhiều tên gọi: Khi thì nói máy xét nghiệm sinh hoá tự động có nơi lại nói là máy xét nghiệm sinh hoá đa năng.

Mở rộng tìm hiểu có hay không sự tồn tại của những chủng máy đã được chính nhà sản xuất "khai tử" từ lâu, nhưng vẫn được nhập và sử dụng ở một số phòng khám, thậm chí tại một số bệnh viện, theo nguồn tin riêng, chúng tôi đã được một kỹ thuật viên tại một công ty chuyên cung ứng và sửa chữa thiết bị y tế có trụ sở tại Hà Nội tiết lộ: "Thực tế, những dòng máy mà phóng viên đề cập tới, phần lớn được sản xuất từ năm 1997. Hiện tại những dòng máy này đã dừng sản xuất. Loại máy này, cùng nhiều loại máy khác như máy huyết học, máy đông máu, máy miễn dịch... được hãng Diamond của Mỹ thu gom về sửa chữa, tút tát lại, nhìn như mới".

Kỹ thuật viên này khẳng định: "Hiện tại, dòng máy này trên thị trường không có loại nào là máy mới. Trong thời gian qua, bên công ty cũng có nhận được một số hợp đồng sửa chữa dòng máy này cho một số phòng khám tư, phòng khám. Phần lớn các thiết bị này bị cháy bóng hình hoặc các bộ phận cảm biến, IC hoặc các đường mạch dẫn. Tuy nhiên, do không có thiết bị thay thế để làm cho những cỗ máy này "sống lại", các kỹ thuật viên chỉ còn cách lấy lại các thiết bị cũ từ những máy cùng loại đã "chết hẳn" hoặc đưa linh kiện Trung Quốc vào thay thế".

Xem video: 

Nhức nhối tình trạng nhập lậu thiết bị y tế cũ nát

Như vậy, với những dòng máy "quá đát" không còn được sản xuất cũng như việc bảo trì theo kiểu "chắp vá" như kỹ thuật viên cung cấp thì dư luận có quyền đặt câu hỏi các kết quả xét nghiệm và chẩn đoán có chính xác hay không? Thậm chí còn có ý cảnh báo dòng máy "khuyết tật" này có thể cho ra kết quả sai hoàn toàn. Kết quả sai dẫn tới chữa bệnh không đúng nên hậu quả không ai khác chính những người bệnh phải gánh chịu.

“Em đảm bảo giấy tờ, nguồn gốc đều ngon”

Trong vai khách hàng, chúng tôi "đột nhập" cửa hàng thiết bị y tế quy mô, có phòng khám bên cạnh. Tại đây, những người bán thiết bị y tế cũ này mặc áo blu trắng. Có khách hỏi mua thiết bị, họ trao đổi, không thì họ làm công việc của nhân viên phòng khám. Theo quan sát của chúng tôi, họ đang vận hành thiết bị cho khám chữa bệnh của phòng khám, có người hỏi mua, họ tiếp thị luôn. Được biết, đây là cách tiếp thị mới, hiệu quả nhất để bán được thiết bị y tế cũ.

Chúng tôi được nhân viên vận hành máy xét nghiệm sinh hóa hiệu Hitachi CAST tiếp thị: "Máy cũ nhưng hoạt động rất hiệu quả, kết quả giống y đúc máy ở bệnh viện lớn mà giá xét nghiệm lại rẻ hơn. Anh chị mở phòng khám tư nên dùng loại này, thiết bị thay cũng rẻ, nhiều. Có thể thay đồ ấn, Trung Quốc cũng không làm thay đổi kết quả xét nghiệm". Miệng thì nói, tay nhân viên này vẫn thoăn thoắt thực hiện các thao tác trên máy: "Đấy, anh chị thấy chưa, máy hoạt động nhanh như thế cơ mà...".

Chúng tôi tỏ vẻ băn khoăn: "Mua thiết bị thay thế ở đây à? Bảo hành bao nhiêu thời gian? Giá thế nào?". Nhân viên này nhanh nhảu: "Mua thiết bị thay thế thì tùy ở anh chị. Mua ở đây cũng được mà ở chỗ khác cũng được. Anh chị "kết" rồi phải không? Em gọi ông chủ ra nhé." Qua quan sát, chúng tôi thấy ở "siêu thị" này có nhãn hàng khác nhau đến mức, cậu em làm trong ngành y tế, liên tục "va" với trang thiết bị, cũng phải lắc đầu, vì chưa nghe, chưa thấy loại thiết bị y tế như thế bao giờ.

Theo giới thiệu, người trao đổi với chúng tôi là ông chủ của "siêu thị", tên V. khẳng định: "Bên công ty có thể đáp ứng mọi như cầu về thiết bị y tế cũ cho anh chị. Chúng tôi có nhiều loại máy xét nghiệm sinh hóa, máy siêu âm, máy tạo O2... Giá đảm bảo rất OK, chỉ bằng 2/3, 1/2 máy mới của chính hãng. Máy bằng 2/3 giá tiền máy mới là máy "xịn". Người ta vừa mua xong, sử dụng được vài lần, thay trang thiết bị mới, thanh lý đấy. Về cơ bản, nó có thể là máy mới 100\% trên giấy tờ được". Sau một hồi thao thao bất tuyệt với chúng tôi, V. hỏi: "Anh chị có ý định mua thật không? Nếu "lăn tăn", đi khảo giá, không đâu "nhẹ" bằng ở đây, quay về em bán cho. Em có cả hồ sơ "tròn" cho anh chị hợp thức hóa thiết bị".

Chúng tôi cười: "Chuyện đó có thật không? Bây giờ thiết bị y tế đang bị "soi", máy một đằng, hồ sơ một nẻo, bị "sờ gáy", có cách nào "lách" không?". V. cười và nói: "Đúng là đang cấm nhập khẩu thiết bị y tế cũ nhưng không cấm bán thiết bị y tế cũ. Anh chị yên tâm, em đảm bảo giấy tờ, nguồn gốc đều ngon. Thiết bị em bán ở đây, do thằng bạn trong miền Nam cung cấp. Nó đảm bảo cho em. Báỏn được thì em hưởng hoa hồng, chưa bán được thì em sử dụng cho công việc của phòng khám, tiện cả đôi đường".