Sun Weidong (SN 1969), sinh ra trong gia đình nghèo ở Giang Âm, tỉnh Giang Tô, Trung Quốc. Ngày đi học, ông là học sinh giỏi nhất trường, luôn là tấm gương để bạn bè noi theo.
Với tài năng của mình, năm 1984 khi mới 15 tuổi, ông đỗ vào lớp học dành cho thiên tài trẻ tuổi của trường Đại học Phúc Đán ngành Vật lý.
Ở cái tuổi 15, bạn đồng trang còn đang vui chơi nhảy múa vô lo vô nghĩ, ấy thế mà ông đã bước chân vào cánh cổng đại học. Trong quá trình học tập, Weidong đạt được nhiều thành tích xuất sắc. Thậm chí, ông còn được một vị giáo sư Vật lý nổi tiếng, đồng thời là hiệu trưởng của Đại học Phúc Đán lúc bấy giờ hướng dẫn nghiên cứu khoa học. Tài năng của Weidong khiến nhiều người trầm trồ và mệnh danh ông là "thiên tài Vật lý của Trung Quốc".
Năm 1988, sau khi tốt nghiệp đại học loại Xuất sắc, để theo đuổi con đường học vấn của mình, Sun Weidong tiếp tục học lên hệ Thạc sĩ. Ông đã tham gia chương trình CUSPEA do giáo sư Lý Chính Đạo - người từng đoạt giải Nobel sáng lập nhằm tuyển chọn nhân tài trẻ sang Mỹ du học. Đây cũng chính chương trình đã đào tạo ra các nhà khoa học và giáo sư đầu ngành Vật lý ở Trung Quốc.
Trong thời gian này, ông đã xuất bản hơn 30 bài báo trên Tạp chí Đánh giá Vật lý của Anh.
Tuy nhiên vì nhiều lý do, Weidong buộc phải chuyển sang học ngành Khoa học Máy tính tại Đại học New York. Năm 21 tuổi, Weidong tốt nghiệp thạc sĩ và tiếp tục nghiên cứu lên tiến sĩ.
Không lâu sau đó, Weidong gia nhập một công ty công nghệ ở Phố Wall (Mỹ) với vai trò lập trình viên cao cấp. Mức lương ông nhận được cách đây hơn 20 năm đã lên đến con số khoảng 130.000-134.000 USD/năm (3,1 - 3,2 tỷ đồng). Do ảnh hưởng của tỷ lệ lạm phát, nên giá trị đồng tiền ở thời điểm đó khác so với hiện tại, nhưng tóm lại đây là mức lương "trong mơ" của rất nhiều người.
Kể từ thời điểm này người thân ở Trung Quốc yên tâm rằng Weidong đang có có cuộc sống xa hoa ở Mỹ. Họ gần như không liên lạc bởi nghĩ con trai đang làm việc chăm chỉ. Nhưng tình hình hiện tại của Weidong khiến nhiều người không khỏi xót xa.
Theo đó, một blogger người Mỹ gốc Hoa đã chia sẻ trên mạng xã hội cuộc sống hiện tại của Sun Weidong. Hiện tại, ông đang thất nghiệp và lang thang khắp nơi ở New York, trở thành người vô gia cư suốt 16 năm qua. Mùa hè ngủ thì ở ven đường, mùa đông đến ga tàu điện ngầm để "tá túc" để qua được những ngày tháng giá rét vì ở đây thường có hệ thống máy sưởi.
Về nguyên nhân khiến cuộc sống của ông ra nông nỗi này, Sun Weidong tâm sự do áp lực công việc cộng với biến cố gia đình. Gia nhập công ty công nghệ, ông quen một đồng nghiệp. Cả 2 yêu nhau được 4 năm, sau đó quyết định về chung một nhà. Tuy nhiên, do sự khác biệt về văn hóa, không lâu sau 2 người đi đến quyết định ly hôn.
Cú sốc này khiến Weidong trầm cảm, không thích giao tiếp với xã hội và mắc chứng ảo giác. Về sau, ông không thể minh mẫn làm việc như người bình thường. Cũng theo chia sẻ, ông cho biết vì bản thân là người tham vọng, nên ồn từng không đánh giá cao việc chân tay. Thay vào đó, ông chỉ muốn làm việc văn phòng và tuyệt đối không làm bảo vệ hoặc dọn dẹp trong trung tâm thương mại.
Suốt 16 năm ăn xin trên đường phố, sức khỏe thể chất và tinh thần của Weidong bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Tóc bạc, da đen, quần áo rách nát, đôi mắt vô hồn và mất mọi liên lạc với người thân, bạn bè ở quê nhà.
Người đàn ông 55 tuổi giờ đây không còn quan tâm đến Vật lý mà chỉ muốn có một bữa ăn no trong ngày.
Sau khi câu chuyện được chia sẻ, người thân và bạn học cũ ở Trung Quốc của Sun đã nhận ra ông.
Ngày 6/1, Hiệp hội cựu sinh viên Phúc Đán ở Mỹ lên tiếng xác nhận hoàn cảnh của Weidong đúng như video của blogger miêu tả. Một nhóm tình nguyện của Hiệp hội đã tìm gặp được ông hôm 4/1 và đưa Weidong đến tá túc tại một nơi ở tạm thời "ấm áp và đủ cơ sở vật chất" hôm 5/1.
"Mong ước lớn nhất của ông là được trở về Trung Quốc", thông báo của Hiệp hội cựu sinh viên Phúc Đán viết.
Hoàn cảnh của Sun Weidong trở thành chủ đề thu hút trên nhiều nền tảng mạng xã hội Trung Quốc. Hầu hết đều tỏ ra tiếc nuối khi một người có học thức cao trở thành kẻ lang thang. Một số người thảo luận về nguyên nhân gây ra bi kịch của anh, chẳng hạn như sức khỏe tinh thần và khả năng chống chọi với bất hạnh.
"Tôi tự hỏi điều gì đã xảy ra với anh ấy, nhưng câu chuyện của anh ấy nhắc nhở tôi một lần nữa rằng học tập chỉ là một phần nhỏ trong quá trình trưởng thành suốt đời của một con người", một cư dân mạng cho biết.
Một người khác bình luận, "Năng lực toàn diện, bao gồm cả khả năng xử lý những thất bại, quan trọng hơn".
Qua câu chuyện Weidong mới thấy sự khắc nghiệt của cuộc sống đối với một thiên tài. Xuất phát điểm là niềm tự hào của cả một quốc gia, vậy ở thời điểm hiện tại lại là người vô gia cư lang thang đây đó suốt 16 năm, âu cũng là nỗi xót xa.
Như Quỳnh(T/h)
