Reuters đưa tin, thẩm phán Tracie Porter của quận Cook (bang Illinois, Mỹ) đưa ra phán quyết hôm 28/2, loại cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump khỏi danh sách ứng cử viên trong cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Cộng hòa tại bang này vì vai trò của ông trong vụ bạo loạn tại Đồi Capitol ngày 6/1/2021.
Thẩm phán Porter trích dẫn Điều khoản chống nổi loạn trong Tu chính án thứ 14 của Hiến pháp Mỹ, vốn cấm các cựu quan chức nước này quay trở lại nắm giữ các chức vụ trong quân đội hoặc chính quyền dân sự nếu từng “tham gia nổi dậy hoặc bạo loạn”.
Báo Dân Trí dẫn thông tin từ Reuters cho hay, thẩm phán Porter đã đứng về phía các cử tri bang Illinois - những người lập luận rằng ông Trump nên bị loại khỏi cuộc bỏ phiếu sơ bộ ngày 19/3 và cuộc tổng tuyển cử ngày 5/11 do vi phạm Tu chính án thứ 14 của Hiến pháp Mỹ.
Illinois là một trong số các bang đang cân nhắc việc loại cựu Tổng thống Trump khỏi phiếu bầu vì vai trò của ông trong vụ bạo loạn ở tòa nhà quốc hội Mỹ hôm 6/1/2021. Phán quyết tuyên bố các hành động của ông Trump xung quanh cuộc bạo loạn tại Điện Capitol khiến ông không đủ điều kiện để tái tranh cử ở Illinois.
VietNamNet dẫn thông tin trên The Hill cho biết, phán quyết nói trên sẽ có hiệu lực từ ngày 1/3. Điều này đồng nghĩa với việc đội ngũ pháp lý của cựu Tổng thống Trump chỉ có 2 ngày để kháng cáo quyết định này. Cựu Tổng thống Trump có thể kháng cáo quyết định của thẩm phán ở các tòa án bang Illinois.
Phán quyết được đưa ra sau khi một nhóm cử tri Illinois chính thức đệ đơn lên Hội đồng bầu cử bang để phản đối việc ông Trump ra ứng cử vì những cáo buộc cựu Tổng thống Mỹ dính líu đến vụ bạo loạn 6/1/2021.
Giới chức địa phương đã bỏ phiếu nhất trí giữ lại tên của ông Trump trên lá phiếu bầu cử sơ bộ của đảng Cộng hòa. Tuy nhiên, các luật sư đại diện nhóm cử tri phản đối nói trên đã gửi đơn kiện vụ việc lên tòa, tạo nên thách thức pháp lý mới đối với nỗ lực tái tranh cử vào Nhà Trắng của cựu tổng thống.
Trước đó, vào tháng 1/2024, đội ngũ của ông Trump đã gửi đơn lên tòa án tối cao trong nỗ lực đảo ngược quyết định của tòa án Colorado nhằm loại ông khỏi danh sách ứng viên tổng thống của bang trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024.
Ông kháng cáo phán quyết hồi tháng 12/2023 của tòa án Colorado, đánh dấu lần đầu tiên trong lịch sử Mục 3 của Tu chính án thứ 14 được sử dụng để cấm một ứng cử viên tổng thống tham gia bỏ phiếu.
Theo Tòa án Colorado, cựu Tổng thống có vai trò trong vụ người ủng hộ ông bạo loạn nhà quốc hội Mỹ vào 6/1/2021. Do đó, cơ quan tư pháp Colorado quyết định kích hoạt Tu chính án số 14 để loại ông Trump khỏi danh sách ứng viên trong cuộc bầu cử của bang.
Thế nhưng, ông Trump đã bác bỏ cáo buộc và nhấn mạnh ông không liên quan đến vụ việc. Cựu Tổng thống Mỹ yêu cầu các thẩm phán tòa án tối cao đảo ngược phán quyết của tòa án Colorado mà không cần nghe các tranh luận.
Tương tự Colorado, quan chức bầu cử hàng đầu của Maine cũng loại ông Trump khỏi cuộc bầu cử năm 2024 của bang, trong một quyết định dựa trên "lệnh cấm nổi loạn" của Tu chính án thứ 14.
Ông Trump (78 tuổi) hiện là ứng viên tổng thống sáng giá của đảng Cộng hòa. Kết quả các thăm dò dư luận gần đây cho thấy, tỷ lệ ủng hộ dành cho ông Trump cao hơn so với của ông Biden ở một số bang chiến trường. Dù đang phải đối mặt với hàng loạt cáo buộc hình sự, ông Trump vẫn nhận được sự ủng hộ lớn trong cuộc đua vào Nhà Trắng.
Đinh Kim(T/h)
