The Hill đưa tin ngày 9/11 (giờ địa phương), liên quan cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ Mỹ 2022, các nhà quan sát đang dự đoán về một kịch bản rằng đảng Cộng hòa sẽ kiểm soát Hạ viện mặc dù phần lớn chỉ ở thế đa số hẹp. Tình hình ở Thượng viện đang khá cân bằng.
Quyền kiểm soát ở cả Thượng viện và Hạ viện vẫn đang được tranh chấp khi các bang tiếp tục kiểm phiếu. Tuy nhiên, sự bế tắc trong kỳ họp quốc hội tiếp theo ở Mỹ gần như không thể tránh khỏi. Các tác động đối với nền kinh tế Mỹ có thể rất lớn.
Ngay cả khi đảng Cộng hòa nắm thế đa số mong manh trong cả hai viện cũng sẽ ngăn cản Tổng thống Joe Biden và các thành viên đảng Dân chủ thông qua các đạo luật. Việc đảng Cộng hòa tiếp quản Thượng viện cũng sẽ đưa ông Biden vào tình thế cần tìm sự ủng hộ từ đảng này cho các ứng viên trong chính quyền tiếp theo của ông.
Tờ The Hill liệt kê 5 yếu tố của cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ 2022 có thể tác động đến nền kinh tế nước Mỹ.
Chi tiêu liên bang ít hơn
Đảng Cộng hòa tập trung chủ yếu vào các quan ngại về lạm phát cao và khả năng Mỹ rơi vào suy thoái trong năm tới. Nếu có cơ hội điều hành Hạ viện hoặc Thượng viện, các nhà lập pháp của đảng Cộng hòa cam kết sẽ kiềm chế chi tiêu liên bang, khoản tiền vốn mà họ cho là nguyên nhân gây ra lạm phát cao.
Thế đa số hẹp ở một trong hai viện cũng sẽ giúp đảng Cộng hòa ngăn chặn bất kỳ hóa đơn chi tiêu nào mà họ cho là "quá hào phóng", đồng thời yêu cầu đảng Dân chủ phải cắt giảm để giành được sự ủng hộ của họ. Tuy nhiên, các nhà lãnh đạo đảng Cộng hòa cũng có thể gặp khó khăn trong việc thúc đẩy các hóa đơn chi tiết nếu các nghị sĩ theo quan điểm bảo thủ phản đối các thỏa thuận lưỡng đảng cuối cùng.
"Thế đa số trong Hạ viện có thể sẽ là 10 ghế hoặc ít hơn cho một trong hai đảng, điều này khiến cho việc quản lý trở nên khó khăn", ông Brian Gardner, Giám đốc chiến lược chính sách của Washington tại ngân hàng đầu tư Stifel, cho biết trong một phân tích hôm 9/11.
“Với sự phân chia sắp tới, việc thông qua các dự luật chi tiêu của chính phủ và tăng trần nợ sẽ còn khó khăn hơn so với dự kiến trước đây”, ông Brian nói thêm.
Tăng nguy cơ vỡ nợ trần
Một số nhà lập pháp đảng Cộng hòa và thậm chí cả cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã kêu gọi các nhà lãnh đạo đảng Cộng hòa sử dụng mức trần nợ liên bang làm đòn bẩy trong các cuộc đàm phán chi tiêu liên bang. Mặc dù các nhà lãnh đạo đảng Cộng hòa từng tuyên bố đảm bảo Mỹ không vỡ nợ nhưng họ có thể gặp khó khăn trong việc thuyết phục những người theo phe bảo thủ thực hiện một thỏa thuận bất chấp những tác động nghiêm trọng của việc vi phạm trần nợ.
Mỹ từng hứng chịu những đợt hạ cấp tín dụng và thị trường tài chính bất ổn sau những đợt suy thoái vào năm 2011 và 2013, hiện quốc gia này vẫn đang phải đối mặt với những rủi ro thậm chí còn cao hơn so với một cuộc khủng hoảng tài chính khi nền kinh tế đối mặt với nhiều sóng gió.
Jason Furman, cựu Chủ tịch Hội đồng Cố vấn Kinh tế của Nhà Trắng dưới thời cựu Tổng thống Obama, cho biết: “Khả năng xảy ra điều gì đó tồi tệ hơn so với năm 2011 cao hơn bao giờ hết và hậu quả sẽ còn tồi tệ hơn trước".
Kích thích kinh tế trong thời kỳ suy thoái ít có khả năng hơn
Đảng Cộng hòa sẽ có rất ít động lực để giúp củng cố nền kinh tế nếu Mỹ rơi vào suy thoái theo quan điểm của Tổng thống Biden, ngay cả khi họ nắm quyền kiểm soát Hạ viện hoặc Thượng viện.
Các nhà lập pháp đảng Cộng hòa sẽ gặp khó khăn trong việc thúc đẩy các chính sách cứu trợ nền kinh tế sau khi đổ lỗi cho biện pháp kích thích do Nhà Trắng thực hiện hồi tháng 3.
“Nếu Mỹ bước vào cuộc suy thoái vào năm 2023, một Quốc hội bị chia rẽ sẽ đấu tranh để thông qua dự luật kích thích tài chính khiến Cục Dự trữ Liên bang (FED) trở thành tổ chức chính chịu trách nhiệm thiết lập chính sách kinh tế trong nước", ông Brian Gardner viết.
Gia tăng sức ép về nhân sự với Tổng thống Biden
Mặc dù Hạ viện không đóng vai trò gì trong các đề cử của liên bang nhưng Thượng viện, nếu do đảng Cộng hòa kiểm soát, sẽ buộc Tổng thống Biden phải đề cử các quan chức có thể giành đủ sự ủng hộ của lưỡng đảng để có thể được thông qua.
Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa tại bang Kentucky Mitch McConnell, lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viện, có khả năng buộc Tổng thống Biden phải tìm ra điểm chung với đảng Cộng hòa để thỏa hiệp ở các vị trí còn đang bỏ trống.
Các vị trí nhân sự tiềm năng tại bộ Tài chính Mỹ, FED và các cơ quan quản lý tài chính khác có thể trở thành cuộc chiến căng thẳng giữa hai đảng ngay khi thế cân bằng được xác lập tại Thượng viện hiện nay, nơi Phó Tổng thống Kamala Harris nắm giữ lá phiếu quyết định. Những khó khăn này cũng sẽ khiến ông Biden không thể củng cố một số chương trình nghị sự kinh tế của mình.
Ông Ian Katz, Giám đốc tại công ty nghiên cứu Capital Alpha Partners, đưa ra phân tích: “Nếu đảng Cộng hòa giành được Thượng viện, hoặc thậm chí nếu cán cân vẫn là 50-50, những người theo quan điểm cấp tiến sẽ không thể xác nhận người của họ".
Giám sát chặt chẽ của cơ quan quản lý liên bang
Trong trường hợp đảng Cộng hòa giành quyền kiểm soát Hạ viện hoặc Thượng viện, các cơ quan quản lý tài chính liên bang có thể phải đối mặt với sự giám sát chặt chẽ từ các ủy ban do đảng Cộng hòa lãnh đạo và áp lực chính trị nhiều hơn đối với một số sáng kiến lưỡng đảng.
Các nghị sỹ đảng Cộng hòa đã phản đối quyết liệt các nỗ lực do những người được Tổng thống Biden bổ nhiệm thúc đẩy nhằm mở rộng sự chú ý đến các nguy cơ tài chính liên quan đến khí hậu và tăng cường nỗ lực giám sát vấn đề tiền kỹ thuật số.
Bích Thảo(Theo The Hill)
