Trong một bài xã luận công bố ngày 13/1, nhật báo Thái Lan The Nation nêu bật hai trường hợp Việt Nam và Myanmar để kêu gọi chính quyền cảnh giác với các đề án phát triển của Trung Quốc.
Trước đó, ngày 19/12/2014, bên lề hội nghị Thượng đỉnh Tiểu vùng Mêkông, hai Thủ tướng Trung Quốc và Thái Lan đã ký thỏa thuận theo đó Bắc Kinh sẽ đầu tư trên 10 tỷ USD nhằm xây dựng hai tuyến đường sắt tại Thái Lan. Chính quyền Bangkok dĩ nhiên đã rất hài lòng trước "món quà" này của Bắc Kinh.
Thủ tướng Thái Prayuth Chan-ocha (trái) và Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường tại Thượng đỉnh Tiểu vùng Mêkông ngày 20/12/2014. |
Theo The Nation, nhờ Trung Quốc giúp đỡ trong việc phát triển hạ tầng cơ sở không phải là một điều sai lầm, nhưng nước chủ nhà phải có một chiến lược mạnh về đầu tư và phát triển nếu muốn các đề án hợp tác thành công. Các nước trong khu vực đã có nhiều kinh nghiệm trong việc làm ăn với các nhà thầu Trung Quốc, và không phải lúc nào cũng có kết quả tốt.
Tờ báo Thái Lan trước hết nêu lên trường hợp của Việt Nam, vừa nổi cộm lên với sự kiện đích thân Bộ trưởng Bộ Giao Thông Việt Nam Đinh La Thăng, công khai chỉ trích đại diện một nhà thầu Trung Quốc về các tai nạn liên tiếp xảy ra trên công trường xây dựng đường sắt ở Hà Nội.
Báo The Nation ghi nhận hai chi tiết: Một, đề án xây dựng tuyến xe lửa nội thành Hà Nội với tín dụng ưu đãi từ chính phủ Trung Quốc, và do Trung Quốc làm chủ thầu, đã liên tục gặp chậm trễ, khiến vốn đầu tư bị đội lên mức 300 triệu USD. Hai, tuyên bố của ông Thăng trước thái độ vô trách nhiệm của nhà thầu Trung Quốc, cảnh cáo là không nên viện cớ Việt Nam vay vốn của Trung Quốc mà không chịu thay đổi cung cách làm việc vì: "Chúng tôi không thể đánh đổi tính mạng của người Việt Nam để lấy những khoản vay".
Về trường hợp Myanmar, nhật báo Thái Lan nhắc lại sự kiện một phụ nữ 56 tuổi bị bắn chết và một số người khác bị thương trong cuộc biểu tình chống mỏ đồng do một tập đoàn Trung Quốc khai thác. Đây là một tranh chấp kéo dài từ lâu giữa cư dân địa phương và tập đoàn Trung Quốc, nhưng chính quyền Myanmar đã tỏ ra bất lực trong việc giải quyết.
Cư dân tại khu mỏ đồng Letpadaung ở Monywa rất phẫn uất trước việc hàng ngàn mẫu đất của họ bị trưng dụng cho mỏ đồng. Vào tháng 11.2012, hơn 100 người, trong đó có đến 67 nhà sư, bị thương khi cảnh sát giải tán thô bạo một cuộc biểu tình phản đối.
Đối với The Nation, một trong những điểm cần cảnh giác là sự kiện các nhà thầu Trung Quốc, công cũng như tư, đã tham gia vào nhiều đề án phát triển quốc tế từ nhiều năm nay. Tuy nhiên, cách hành xử của các công ty Trung Quốc về mặt xã hội và môi trường lại không được quốc tế chấp nhận.
