Báo Kinh tế và đô thị cho biết, theo Cục Dân số, Bộ Y tế, ước tính, tổng tỷ suất sinh năm nay của Việt Nam là 1,95 con/phụ nữ, tiếp tục giảm so với năm 2022 (2,01 con/phụ nữ) và ở dưới mức sinh thay thế. Kết quả này không đạt kế hoạch đề ra (2,1 con/phụ nữ). Giảm sinh là xu hướng toàn cầu nhưng tốc độ ở Việt Nam nhanh hơn thế giới và ngày càng rõ nét.
Phó trưởng phòng Quy mô dân số, Cục Dân số, Bộ Y tế Mai Trung Sơn cho biết, 3 năm qua, mức sinh trung bình của 21 tỉnh/TP thuộc vùng mức sinh thấp đã tăng nhẹ. Tuy nhiên, một số tỉnh, TP có xu hướng tiếp tục giảm sâu như: Bạc Liêu, Hậu Giang, Bến Tre, Bình Dương, TP.HCM.
Năm 2023, mức sinh của TP.HCM là 1,27 con/phụ nữ, rất thấp; phụ nữ ở tỉnh Hậu Giang cũng chỉ sinh khoảng 1,5 con/phụ nữ. Hiện chỉ còn 4 tỉnh, TP trong nhóm 9 địa phương đạt mức sinh thay thế trong năm 2020 giữ vững kết quả, gồm: Hà Nội, Lâm Đồng, Phú Yên và Bình Định.
Theo Trưởng phòng Kế hoạch tài chính, Cục Dân số, Bộ Y tế Nguyễn Hồng Quân, số cặp vợ chồng trẻ tuổi có xu hướng chậm sinh con hoặc chỉ sinh một con. Xu hướng kết hôn muộn trở nên phổ biến…
Các chính sách hỗ trợ, khuyến khích người dân sinh đủ hai con và các mô hình can thiệp để nâng mức sinh thuộc vùng mức sinh thấp đang trong quá trình xây dựng, đề xuất nên chưa đủ mạnh.
Vietnamnet cho biết, theo dự báo dân số của Tổng cục Thống kê, ở phương án mức sinh trung bình, đến năm 2069, tỷ lệ tăng dân số bình quân Việt Nam sẽ về 0. Trong khi nếu ở phương án mức sinh thấp, chỉ 35 năm nữa, Việt Nam sẽ đối mặt với thực tế tỷ lệ tăng dân số ở mức âm.
Ông Mai Trung Sơn cho biết, "Trong bối cảnh suy giảm dân số toàn cầu, nếu nước ta duy trì vững chắc mức sinh thay thế sẽ ổn định quy mô dân số trên 100 triệu dân. Nếu không duy trì được và giảm sinh thì Liên Hợp Quốc dự báo năm 2500 dân số Việt Nam chỉ còn 3,6 triệu người, bằng tỉnh Nghệ An bây giờ. Đến năm 2700, Việt Nam chỉ còn vài chục nghìn người".
Theo vị chuyên gia, mức sinh không phải là câu chuyện "đẻ ít đẻ nhiều" mà việc tái sản xuất dân số còn ảnh hưởng đến sự tồn vong của dân tộc.
Về lâu dài, mức sinh thấp làm suy giảm nguồn nhân lực, đặc biệt là lao động trẻ, ảnh hưởng lâu dài đến sự phát triển kinh tế - xã hội. Mức sinh thấp hôm nay sẽ trở thành gánh nặng trách nhiệm cho thế hệ những đứa trẻ là "con một" trong tương lai, khi phải gánh vác an sinh cho một xã hội già, siêu già, đồng nghĩa thiếu hụt nguồn lao động.
Do đó, theo đại diện Cục Dân số, với vùng mức sinh thấp, trước mắt cần rà soát, bãi bỏ các chính sách khuyến khích sinh ít con; Từng bước ban hành, thực hiện các chính sách khuyến khích sinh đủ hai con áp dụng cho các gia đình, cộng đồng...
Việc hỗ trợ tư vấn, cung cấp dịch vụ hôn nhân và gia đình, hỗ trợ phụ nữ khi mang thai và sinh con; hỗ trợ các cặp vợ chồng sinh đủ hai con cũng là nội dung cần thí điểm, theo Cục Dân số.
Như Quỳnh(T/h)
