Bán hàng đa cấp ngày càng tinh vi

Lợi dụng sự thiếu hiểu biết, nhẹ dạ của nhiều người, nhiều tổ chức, cá nhân bán hàng đa cấp đã tung ra các chiêu thức quảng cáo đường mật như bỏ vốn đầu tư ít, thu về lãi “khủng”, không cần làm việc vẫn có tiền thu về hằng tháng... nhằm dụ dỗ, lôi kéo khách hàng. Thời gian đầu tung hoành ở Thủ đô để lôi kéo sinh viên, người già. Giờ đây hàng đa cấp còn len lỏi về các vùng nông thôn gây nhiều biến động tại các vùng quê nghèo. Có những người nhẹ dạ vay nợ vài trăm triệu đồng để mua hàng chục mã sản phẩm với mong muốn được phần chiết khấu cao và để trở thành những con người....bóng bảy, đi giày tây, thắt cà vạt. Nhưng lúc mất không ít tiền một số người mới phát hiện mình đã bị “sập bẫy” của những tổ chức bán hàng đa cấp mua phải những sản phẩm kém chất lượng, khoản tiền đã đầu tư bỗng trở thành nợ khó đòi hoặc không thể thu lại được... Vậy là lực bất tòng tâm, đành đưa những người thân khác của mình vào vòng xoáy đa cấp nhằm gỡ lại ít vốn.

Nếu như trước đây, bán hàng đa cấp có 1 chiêu duy nhất là trích lợi nhuận cao từ chính sản phẩm họ bán ra để dụ dỗ khách hàng thì nay có một số biến tướng đánh đúng vào tâm lý của người già đó là chăm sóc sức khỏe.

Tại chi nhánh một công ty đa cấp nổi tiếng TNMU ở khu vực ngoại thành Hà Nội, nhân viên tư vấn tên K cho biết: “Muốn làm thành viên của công ty phải đóng một mã hàng trị giá trên 7 triệu đồng. Nhiệm vụ của thành viên là làm sao mời càng nhiều người tham gia càng tốt và lợi nhuận sẽ phát sinh từ việc mời người tham gia như vậy thông qua chế độ trả thưởng của công ty. Công ty có nhiều mức thưởng khác nhau như: thưởng hoa hồng giới thiệu trực tiếp, hoa hồng cân cặp, thưởng quản lý...”. và bằng những con số hoa mắt, bằng những lời lẽ khẳng định như đinh đóng cột rằng chỉ cần xây dựng được mạng lưới vài chục thành viên thì con số thu nhập vài chục triệu đồng/ tháng chỉ là chuyện nhỏ.

Nhân viên tên K còn đưa ra những bằng chứng để thuyết phục thêm như vừa rồi một người làm tại chi nhánh này mới được 3 tháng đã được thưởng hơn 100 triệu đồng.

Thấy khách vẫn còn chần chừ, đánh đúng vào tâm lý người nông thôn, K mới đưa ra gói liệu trình hồi phục sức khỏe, khám và chữa bệnh miễn phí nếu đăng ký mã hàng từ công ty này. Và đòn tâm lý này đánh trúng không ít các cá nhân nhẹ dạ móc hầu bao để mua sức khỏe cho mình.

 Để lấy lại số tiền trên, người dân phải tiếp tục lôi kéo thêm nhiều người khác tham gia như một biến thể của mạng lưới đa cấp.

Chưa dừng lại ở đó, công ty TNMU còn tiếp tục biến tướng và núp bóng dưới các trung tâm, các cơ sở chữa bệnh ở nhiều tỉnh lân cận thành phố Hà Nội. Các cơ sở này thường tồn tại dưới dạng các trung tâm giác hơi. Phương pháp chủ yếu là dùng ống giác hơi trong khoảng 7 phút, "người bệnh" sẽ được nhân viên chẩn đoán đủ thứ bệnh và cuối cùng chào mời gói trị liệu hàng chục triệu đồng. Điều đặc biệt là một người có thể đăng ký thật nhiều liệu trình trị liệu cho người thân, bạn bè để hưởng thêm tiền thưởng và càng môi giới được nhiều người thì số tiền thưởng càng tăng lên. Rõ ràng, đây là một biến tướng của hình thức kinh doanh đa cấp.

Các công ty bán hàng đa cấp mọc lên ngày càng nhiều, phần lớn đều có dấu hiệu bất thường, hoạt động biến tướng. Họ đánh vào tâm lý của người dân, “vẽ” lên những cơn sốt làm giàu một cách phi lý nhưng thực chất chỉ là hình thức “người vào trước ăn “hoa hồng” của người vào sau”, lừa đảo theo dây chuyền. Tuy vậy,dư luận cho rằng, các cơ quan chức năng đang "buông lỏng" quản lý và không quyết liệt khi vào cuộc.

Bán hàng đa cấp là hình thức kinh doanh được pháp luật thừa nhận, trước đây được quản lý bằng Nghị định 110/2005/NĐ-CP. Tuy nhiên, sau mười năm thực hiện, nghị định này đã bộc lộ một số bất cập như hoạt động bán hàng đa cấp xuất hiện nhiều biến tướng tiêu cực, nhiều chủ thể lợi dụng các khe hở của pháp luật để thực hiện các hành vi bất chính khiến cho hoạt động bán hàng đa cấp ngày càng trở nên phức tạp và gây khó khăn cho công tác quản lý. Trước thực tiễn nêu trên, tháng 5-2014, Chính phủ đã thay thế nghị định này bằng Nghị định 42/2014/NĐ-CP với nhiều quy định chặt chẽ hơn về bán hàng đa cấp như: về đối tượng kinh doanh; những hành vi bị cấm trong hoạt động bán hàng đa cấp; trình tự, thủ tục đăng ký; cách thức quản lý; tạm ngừng, chấm dứt hoạt động bán hàng đa cấp; ký quỹ…

Luật sư Lê Hồng Hiển, Trưởng văn phòng luật sư Nay & Mai trả lời báo Nhân dân cho biết, bán hàng đa cấp tại Việt Nam đang nổi lên vấn đề người bán hàng vì lợi nhuận mà quên mất lợi ích khách hàng. Họ đánh trúng vào tâm lý khát khao làm giàu của nhiều người. Khi tiếp xúc với người dân, giới bán hàng đa cấp thường vẽ bức tranh giàu có, những khoản lớn tiền từ “trên trời rơi xuống” ở một tương lai gần. Do đó, người dân nếu thiếu am hiểu pháp luật, nhất là đối tượng học sinh, sinh viên sẽ rất dễ rơi vào “bẫy” mà các công ty bán hàng đa cấp bất chính giăng ra. Cũng theo luật sư Lê Hồng Hiển, nhiều công ty bán hàng đa cấp đang vi phạm nhiều điều pháp luật cấm, chẳng hạn quy định doanh nghiệp không được yêu cầu người tham gia bán hàng đa cấp đóng những khoản tiền hoặc là phải mua những lượng hàng nhất định để được vào hệ thống; hay không được phép dụ dỗ người khác tham gia hệ thống để mình được hưởng hoa hồng và ăn chia lợi nhuận… thế nhưng vẫn chưa bị các cơ quan chức năng xử lý.