Các vitamin và nguyên tố vi lượng đóng vai trò rất quan trọng đối với sức khỏe con người. Một trong những nguyên tố đó là mangan. Trong cơ thể người, mangan hỗ trợ các quá trình sinh học giúp duy trì sức khỏe.
Cùng Bác sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn tìm hiểu những tác dụng quan trọng của mangan đối với cơ thể người.
Giảm các triệu chứng tiền kinh nguyệt
Theo thống kê, nhiều phụ nữ mắc các triệu chứng khác nhau tại một số thời điểm nhất định trong chu kỳ kinh nguyệt. Những triệu chứng này có thể bao gồm lo lắng, chuột rút, đau đớn, thay đổi tâm trạng và thậm chí trầm cảm. Nghiên cứu ban đầu cho thấy dùng mangan và canxi kết hợp có thể giúp cải thiện các triệu chứng tiền kinh nguyệt (PMS). Một nghiên cứu nhỏ ở 10 phụ nữ cho thấy những người có lượng mangan trong máu thấp trải qua nhiều cơn đau và các triệu chứng liên quan đến thay đổi tâm trạng trong thời kỳ tiền kinh nguyệt hơn, mặc dù đã bổ sung canxi. Tuy nhiên, kết quả này không xác minh được liệu tác dụng giúp cải thiện triệu chứng tiền kinh nguyệt này là từ mangan, canxi hay sự kết hợp của cả hai.
Cải thiện chức năng não
Mangan là chất khoáng rất cần thiết để hỗ trợ chức năng não khỏe mạnh và thường được sử dụng để giúp điều trị các rối loạn thần kinh cụ thể. Tác dụng này có được qua các đặc tính chống oxy hóa của khoáng chất Mangan, đặc biệt là vai trò của chất chống oxy hóa superoxide effutase (SOD) mạnh mẽ, có thể giúp bảo vệ chống lại các gốc tự do làm hỏng các tế bào não trong hệ thần kinh. Ngoài ra, mangan có thể liên kết với các chất dẫn truyền thần kinh và kích thích sự di chuyển nhanh hơn hoặc hiệu quả hơn của các xung điện trên khắp cơ thể người. Do đó, chức năng não có thể được cải thiện. Mặc dù duy trì hàm lượng mangan đầy đủ là cần thiết cho hoạt động của bộ não, nhưng ngược lại, hàm lượng khoáng chất quá nhiều có thể có tác động tiêu cực đến não. Hàm lượng mangan vượt quá ngưỡng giới hạn dung nạp trên (UL) là 11 mg mỗi ngày. Việc tiêu thụ hàm lượng vượt ngưỡng như vậy có thể dẫn đến các triệu chứng run rẩy giống Bệnh học Parkinson.
Hỗ trợ sức khỏe tuyến giáp
Mangan là một yếu tố cần thiết cho các loại enzyme khác nhau, giúp các enzyme hoạt động tốt trong cơ thể. Đồng thời đóng một vai trò trong việc sản xuất thyroxine. Thyroxine là một hormone quan trọng đối với chức năng tuyến giáp, giúp cơ thể duy trì sự thèm ăn, trao đổi chất và cân nặng. Chính vì vậy sự thiếu hụt mangan có thể gây ra hoặc góp phần vào tình trạng suy tuyến giáp, có thể góp phần tăng cân và mất cân bằng hormone
Tăng cường sản xuất collagen
Những loại khoáng chất vi lượng, trong đó có mangan, đóng vai trò quan trọng trong quá trình chữa lành vết thương. Mangan là khoáng chất cần thiết để sản xuất axit amin proline, hỗ trợ hình thành collagen và chữa lành vết thương trong các tế bào da người. Nghiên cứu ban đầu cho thấy rằng việc sử dụng mangan, canxi và kẽm vào các vết thương mãn tính trong 12 tuần có thể cải thiện khả năng và tốc độ hồi phục.
Thúc đẩy quá trình trao đổi chất
Mangan giúp kích hoạt nhiều enzym trong quá trình trao đổi chất và đóng vai trò trong nhiều quá trình chuyển hóa của cơ thể. Khoáng chất này giúp tiêu hóa và phân giải protein và axit amin, cũng như chuyển hóa cholesterol và carbohydrate. Mangan giúp cơ thể hấp thụ một số vitamin, chẳng hạn như choline, thiamine và vitamin C và E, và đảm bảo hoạt động của chức năng gan.
Lưu ý khi bổ sung mangan
Theo Bác sĩ Dược Sài Gòn khuyến nghị về lượng tiêu thụ đầy đủ (AI) cho Mangan là từ 1,8 đến 2,3 mg mỗi ngày. Mức AI cho trẻ em giao động tùy theo độ tuổi. Mức dung nạp trên (UL) là 11 mg mỗi ngày cho người lớn từ 19 tuổi trở lên. Giống như kẽm, đồng, selen và sắt, mangan được coi là một kim loại nặng và việc tiêu thụ quá nhiều có thể gây nguy hiểm. Mangan được sử dụng trong điều trị để điều chỉnh sự thiếu hụt và cân bằng kẽm, đồng. Mangan trong điều trị thường được dùng bằng đường uống nhưng cũng có thể tiêm tĩnh mạch (IV) đối với một số người thiếu hụt mạnh. Nhiều loại thực phẩm có nhiều mangan như các loại hạt, ngũ cốc nguyên cám, cũng như với lượng nhỏ hơn trong các loại đậu, rau xanh và trà. Mangan được cho là an toàn cho người lớn để tiêu thụ tới 11 mg mangan mỗi ngày. Lượng an toàn cho thanh thiếu niên từ 19 tuổi trở xuống là 9 mg mỗi ngày hoặc ít hơn. Một người khỏe mạnh với gan và thận hoạt động bình thường có khả năng bài tiết mangan dư thừa. Tuy nhiên, những người mắc bệnh gan hoặc thận cần phải thận trọng với liều lượng mangan tiêu thụ mỗi ngày. Bên cạnh đó, một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những người bị thiếu máu, thiếu sắt có thể hấp thụ nhiều mangan hơn. Mặc dù vậy, các chứng minh đã cho thấy việc tiêu thụ mangan qua thực phẩm là không đáng lo ngại bởi hàm lượng mangan có trong hầu hết thực phẩm đều ở mức an toàn.
Huyền Chi