Theo báo cáo, dự kiến, Tư lệnh Hải quân Hoàng gia Anh, Đô đốc Tony Radakin sẽ ký thỏa thuận về việc bàn giao hạm đội tàu ngầm hạt nhân cho Australia tại một hội nghị hải quân ở Sydney vào tuần tới, qua đó hoàn thành cam kết của London trong khuôn khổ liên minh an ninh AUKUS gồm Australia, Anh và Mỹ.
Các tàu ngầm này sẽ được đóng tại thành phố Perth ở bờ biển phía Tây của Australia cho đến năm 2024 nhằm thực hiện các hoạt động tuần tra.
Hiện Hải quân Hoàng gia Anh từ chối tiết lộ số lượng tàu ngầm được điều động đến Australia, đồng thời tuyên bố tất cả hoạt động liên quan đến hạm đội tàu ngầm của Anh đều được bảo mật.
Quan hệ đối tác ba bên AUKUS, được thành lập vào tháng 9/2021, nhằm mục đích hỗ trợ Australia xây dựng hạm đội tàu ngầm hạt nhân riêng. Theo đó, Australia sẽ tiếp nhận ít nhất 8 tàu ngầm với sự hỗ trợ công nghệ của Mỹ. Chiếc tàu đầu tiên dự kiến đi vào hoạt động vào năm 2036.
Các tàu này sẽ chạy bằng năng lượng hạt nhân nhưng không được trang bị vũ khí hạt nhân. Thỏa thuận sẽ giúp Australia trở thành quốc gia thứ 7 trên thế giới có tàu ngầm được cấp năng lượng bằng lò phản ứng hạt nhân.
Các quan chức Mỹ nhấn mạnh, AUKUS sẽ được xem là bằng chứng cho thấy ông Joe Biden tiếp tục sẵn lòng đồng hành với các đồng minh nhằm duy trì trật tự tuân thủ theo quy tắc ở châu Á.
Trước diễn biến trên, Nga và Trung Quốc đều bày tỏ quan ngại về những thách thức đối với an ninh khu vực do việc thành lập AUKUS gây ra. Moskva và Bắc Kinh cho rằng động thái này có thể dẫn đến sự sụp đổ của nỗ lực không phổ biến vũ khí hạt nhân.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên cảnh báo, thỏa thuận sẽ "gây tổn hại nghiêm trọng đến hòa bình và ổn định của khu vực, gia tăng nguy cơ chạy đua vũ trang và phá hoại Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân".
Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington, Mỹ cũng phản ứng với thông tin về AUKUS khi kêu gọi các quốc gia tham gia thỏa thuận này "rũ bỏ tâm lý Chiến tranh Lạnh và định kiến ý thức hệ". Phát ngôn viên Đại sứ quán Trung Quốc Liu Pengyu cho rằng các nước "không nên thiết lập nên các khối nhằm mục tiêu hoặc gây tổn hại đến lợi ích của các bên thứ ba".
Mộc Miên (T/h)
