Tại nước ta, mỗi năm có khoảng 200.000 người mắc mới đột quỵ, khoảng 50% trong số đó tử vong. Căn bệnh này ngày càng trẻ hóa, tấn công cả thế hệ 9X.
Số ca cấp cứu do đột quỵ đang gia tăng trong các năm gần đây, có thời điểm Bệnh viện Bạch Mai tiếp nhận từ 3 đến 5 ca/1 ngày.
“Tình hình đột quỵ não (tai biến mạch máu não) tại Việt Nam hiện nay ngày càng có xu hướng trẻ hoá, không chỉ ở nam mà cả nữ giới”, PGS.TS Lương Tuấn Khanh, Giám đốc TT Phục hồi chức năng, BV Bạch Mai chia sẻ với Vietnamnet bên lề hội nghị Phục hồi chức năng toàn quốc.
Ông cho biết, trung tâm đã điều trị cho rất nhiều bệnh nhân dưới 30 tuổi bị đột quỵ não, trong khi độ tuổi phổ biến từ 50-60. Có một tỉ lệ lớn là học sinh, sinh viên bị vỡ mạch máu não do dị dạng mạch.
“Rất may, với những chẩn đoán hình ảnh hiện đại có thể phát hiện sớm được điểm phình khi chụp CT não. Do đó, những bệnh nhân đau đầu dai dẳng không tìm được nguyên nhân được khuyến cáo chụp kiểm tra mạch não để phát hiện, can thiệp nút mạch sớm”, TS Khanh khuyến cáo.
Hầu hết những trường hợp này chỉ đến khi vỡ mới biết do mạch máu phình bẩm sinh, to dần theo thời gian. Một số bệnh nhân có những dấu hiệu báo trước như đau đầu, nhưng thường bị bỏ qua vì nghĩ đến nguyên nhân khác.
Theo TS Khanh, ngoài yếu tố dị dạng mạch não, nguyên nhân chính khiến đột quỵ trẻ hoá là do xu hướng trẻ hoá của các bệnh mạn tính không lây nhiễm như tiểu đường, tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu... Trong đó tăng huyết áp là nguyên nhân hàng đầu gây đột quỵ.
Nguồn gốc của các bệnh không lây nhiễm là do lối sống hiện đại căng thẳng, bia rượu, hút thuốc, lười thể dục...
Theo thống kê, số bệnh nhân trẻ bị đột quỵ mỗi năm tăng khoảng 2%, trong đó số lượng nam giới cao gấp 4 lần nữ.
Đột quỵ là căn bệnh có nguy cơ tử vong cao thứ 3 sau tim mạch, ung thư và đứng hàng đầu về tỉ lệ tàn tật.
TS Khanh cho biết, đột quỵ não thường xảy ra “bất ngờ” và để lại hậu quả vô cùng nặng nề khi có tới 90% bệnh nhân phải gánh chịu các di chứng sau cơn đột quỵ như liệt nửa người, liệt toàn thân, bại não, biến chứng tâm lý, tâm thần...
“Ngay cả những trường hợp được cứu sống, chỉ có 20-25% hồi phục hoàn toàn, 50% phải phụ thuộc một phần vào người khác, 25% còn lại bị phụ thuộc hoàn toàn”, TS Khanh thông tin.
Do đó, điều quan trọng không chỉ là can thiệp cứu sống người bệnh mà bắt buộc phải phục hồi chức năng để cải thiện di chứng, giúp người bệnh hoà nhập, nâng cao chất lượng cuộc sống.
Hiện mỗi năm TT Phục hồi chức năng, BV Bạch Mai điều trị cho 250-300 bệnh nhân đột quỵ và con số này tăng nhanh hàng năm. Những bệnh nhân lâu nhất điều trị gần 2 tháng.
Theo TS Khanh, hiệu quả của việc điều trị phục hồi chức năng tuỳ thuộc nhiều yếu tố: độ tuổi, mức độ, vị trí cũng như sự liên tục.
“Như mẹ tôi bị xuất huyết não nhưng ở vị trí ít nghiêm trọng hơn nên sau 2 năm điều trị đã có thể đạp xe, đi chợ bình thường”, TS Khanh chia sẻ.
Theo VOV, tiêu chuẩn vàng trong cấp cứu bệnh nhân đột quỵ là thực hiện tiêu sợi huyết dưới 3 tiếng đồng hồ sau khi bệnh nhân có triệu chứng và thời gian cho phép tối đa là sau khoảng 4 giờ. Thời gian từ khi tiếp cận, chẩn đoán đến khi can thiệp điều trị cho bệnh nhân cần đạt tiêu chuẩn không quá 45 phút nhưng tại Bệnh viện Bạch Mai, việc này được thực hiện trước 45 phút với hầu hết các ca cấp cứu đột quỵ.
Các triệu chứng đột quỵ gồm những dấu hiệu bất thường về chức năng ý thức, vận động như: nói khó, nói ngọng, liệt nửa mặt… Khi đó nên cho bệnh nhân nằm với tư thế an toàn: đầu cao nghiêng 1 bên để lưỡi không tụt vào đường thở và bệnh nhân không bị sặc nếu có đờm dãi hoặc nôn. Sau đó, liên lạc trung tâm cấp cứu để đưa bệnh nhân đến bệnh viện. Nếu xử trí không đúng, bệnh nhân có thể tử vong do sặc vào phổi.
Các dấu hiệu của đột quỵ nhẹ có thể thoáng qua rồi tự hết khiến người bệnh chủ quan, cho là bị trúng gió. Do vậy, khi thấy bất thường, cần đến ngay cơ sở y tế. Đặc biệt, không nên cho bệnh nhân uống an cung ngưu hoàng hoàng để cấp cứu đột quỵ vì khi đó bệnh nhân phản xạ kém, có thể bị sặc vào phổi, gây nguy hiểm tính mạng.
Tổng hợp
