10 điệp viên lừng danh thế giới

Mata Hari (nghệ danh của Margaretha Geertruida 1876 – 1917) là một trong những điệp viên nổi tiếng nhất trong lịch sử, chuyên quyến rũ các khách hàng là sĩ quan cấp cao và những quan chức thế lực khác ở nhiều quốc gia để thu thập thông tin trong Chiến tranh thế giới thứ  I.

Năm 1903, Mata Hari đến Paris. Bằng việc trình diễn những vũ điệu phương đông mà bà đã học ở Java kết hợp với màn thoát y vũ, Mata Hari đã làm rung động cả Châu Âu. Bà đã nhanh chóng nổi tiếng như một vũ nữ huyền thoại của phương đông.

Năm 1914, khi cuộc Chiến tranh thế giới thứ I nổ ra, Mata Hari đến Berlin lưu diễn. Vốn ưa những chuyện phiêu lưu mạo hiểm và để có tiền bạc rủng rỉnh, bà đã nhận lời làm gián điệp cho Cục Tình báo Đức với mật hiệu H.21. Nhiệm vụ của H.21 là thu thập tin tức hoạt động quân sự của Pháp thông báo cho cơ quan tình báo Đức. Tuy nhiên chính Elsa Shragmuyller người phụ trách trực tiếp H.21 cho rằng toàn bộ những tin tức mà H.21 cung cấp không bao giờ được sử dụng cả vì chúng không có ý nghĩa gì về mặt kinh tế, chính trị lẫn quân sự.

Tháng 8/1916, Mata Hari gặp đại úy Ladou, sĩ quan của Cục Phản gián Pháp và đã nhận lời hợp tác với cơ quan tình báo Pháp với nhiệm vụ là đến Brussels đang bị quân Đức chiếm đóng để thu thập những tin tức cho người Pháp.

Ngày 13/2/1917, sau khi trở lại Paris một tháng, Mata Hari bị bắt với lý do là điệp viên của Đức. Đại úy Ladou đã phủ nhận hoàn toàn việc ông đã trao nhiệm vụ cho Mata Hari. Sau 4 tháng thẩm vấn, mặc dù thiếu những bằng chứng có sức thuyết phục, Tòa án quân sự Pháp vẫn tuyên án tử hình Mata Hari với tội danh làm gián điệp cho Đức và đổ lỗi vì cô mà 17 tàu chiến của liên quân bị chìm, gần 1 sư đoàn quân bị thiệt mạng. Ngày 15/10/1917, Mata Hari bị hành quyết.

Có biệt hiệu “gián điệp bậc thầy” và hình mẫu cho điệp viên màn bạc James Bond 007, Sidney được coi là siêu điệp viên đầu tiên của thế kỷ 20.

Mặc dù ông cũng được biết đến với nhiều bí danh như Salomon, Sidney Rosenblaum và Shlomo, tên khai sinh thực sự của ông là Georgi Rosenblaum và ông là một điệp viên bí mật người Nga gốc Do Thái làm việc cho Scotland Yard.

Ông đã nổi tiếng trong những năm 1920 khi bị cáo buộc làm gián điệp cho nhiều quốc gia ở cả Châu Âu và Châu Á,  mặc dù chi tiết về các phi vụ của ông chưa bao giờ được tiết lộ đầy đủ.

Richard Sorge (4/10/1895-7/11/1944) là một người cộng sản Đức và tình báo viên làm việc cho Liên Xô. Ông hoạt động với biệt danh “Ramsay” trước và trong Chiến tranh thế giới thứ II, dưới vỏ bọc một phóng viên ở cả Đức lẫn Nhật Bản.

Richard Sorge nổi tiếng khi hoạt động ở Nhật Bản (1940-1941), khi ông thông báo cho Matxcơva về kế hoạch Đức Quốc xã tấn công Liên Xô năm 1941. Cuối năm 1941, ông thông báo cho Bộ chỉ huy tối cao Liên Xô rằng Nhật Bản sẽ không mở mặt trận phía đông trong tương lai gần. Điều này đã khiến cho Liên Xô chuyển 18 sư đoàn, 1.700 xe tăng và 1.500 máy bay từ Viễn Đông về mặt trận phía Tây chống phát xít Đức, tham gia trận đánh bảo vệ thủ đô Matxcơva.

Ông đã bị bại lộ và bị phản gián Nhật bắt và bị treo cổ ngày 7/11/1944. Mãi đến năm 1964, Richard Sorge mới được truy tặng danh hiệu Anh hùng Liên Xô.  

Nhiều sử gia và chuyên gia tình báo tôn vinh Richard Sorge là một trong những nhà tình báo vĩ đại nhất mọi thời đại và là một trong số ít người đã làm thay đổi cục diện Chiến tranh thế giới thứ II.

Juan Pujol Garcia đã tự tạo nhân thân giả là một quan chức chính phủ Tây Ban Nha thân phát xít Đức và sau đó trở thành một điệp viên thượng hạng của Đức Quốc xã trong Chiến tranh thế giới thứ 2.

Trên thực tế, Juan Pujol Garcia làm việc cho tình báo Anh với biệt danh Garbo. “Garbo” đã cung cấp cho Đức Quốc xã 300 báo cáo đã được “xào xáo vô cùng tinh vi” và được phía Đức coi là một nguồn cung cấp thông tin đáng tin cậy.

“Garbo” đã đánh lừa được các cơ quan tình báo và Bộ chỉ huy tối cao Đức về địa điểm của Chiến dịch đổ bộ  Normandy (D-Day) của quân đồng minh năm 1944. Ông đã khiến cho Bộ chỉ huy tối cao Đức tin rằng quân đồng minh sẽ đổ bộ ở khu vực bãi biển gần Calais, cách địa điểm đổ bộ Normandy khá xa. Kết quả là 3 ngày sau khi quân đồng minh đã đổ bộ vào Normandy, các lực lượng Đức Quốc xã vẫn tập trung phòng thủ khu vực gần Calais. Thậm chí, trùm phát xít Adolf Hitler còn cấm 2 sư đoàn xe tăng chủ lực rời Calais để cứu viện cho Normandy. Đây là quyết định chết người dẫn đến việc quân Đức Quốc xã thua liểng xiểng ở mặt trận phía Tây.

Là người Mỹ từ khi sinh ra, ông chuyển đến Nga khi còn là đứa trẻ và sau đó được tuyển dụng bởi Tổng cục Tình báo Bộ Tổng tham mưu quân đội Liên Xô GRU và đánh trở lại Mỹ để thu thập thông tin về dự án bom hạt nhân với mật danh DELMAR.

Khi ông giành được vị trí một kỹ sư trong Dự án Manhattan sản xuất bom nguyên tử đầu tiên trong Thế chiến II từ năm 1942-1946, ông đã được tự do truy cập dữ liệu mà ông đã chuyển về Liên Xô.

Được truy tặng danh hiệu Anh hùng Liên bang Nga, những đóng góp của Koval đã giúp Liên Xô rút ngắn nhiều thời gian phát triển vũ khí hạt nhân.

 Bộ ngũ Cambridge (Cambridge Five) là một mạng lưới gián điệp được tuyển chọn một phần bởi tình báo viên Liên Xô Arnold Deutsch ở Vương quốc Anh. Mạng lưới này đã cung cấp nhiều thông tin tình báo vô cùng quí giá  cho Liên Xô trong Chiến tranh thế giới thứ II và ít nhất là đến đầu những năm 1950.

Bốn thành viên của “Bộ ngũ Cambridge” đã được xác định, nhưng người thứ 5 đã không bao giờ bị phát hiện.

Tên của nhóm điệp viên này bắt nguồn từ thực tế là tất cả họ đều đã đến với chủ nghĩa cộng sản khi đang học tại Đại học Cambridge.

Được biết đến với mật danh “Điệp viên anh hùng”, Oleg Penkovsky - một đại tá trong cơ quan tình báo quân sự GRU của Liên Xô - đã cung cấp tin tình báo cho chính phủ Mỹ trong thập niên 1950 và 1960.

Oleg Penkovsky chịu trách nhiệm về “cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba” vì ông ta đã báo cho Anh và Mỹ về việc Liên Xô triển khai tên lửa ở Cuba.

Thông tin của Penkovsky đã giúp các nhà phân tích khám phá ra những hầm phóng và xe chở tên lửa bằng cách sử dụng không ảnh độ phân giải thấp chụp từ máy bay do thám.

Người ta cho rằng Oleg Penkovsky đã bị Liên Xô xét xử và kết án tử hình vì tội phản quốc vào năm 1963.

Eliahu (Eli) ben Shaoul Cohen (16/12/1924 – 18/5/1965) là một điệp viên thượng thặng của tình báo Israel. Ông cực kỳ nổi tiếng qua quá trình hoạt động gián điệp ở Syria trong giai đoạn 1961-1965, nơi ông đã gây dựng được mối quan hệ cực kỳ mật thiết với giới lãnh đạo chính trị-quân sự ở Damascus. Thậm chí, Eli Cohen đã leo lên chức Cố vấn trưởng của Bộ trưởng Quốc phòng Syria. Những thông tin mà Eli Cohen thu thập được đã góp phần quan trọng vào chiến thắng vang dội của Israel trong “Cuộc chiến tranh 6 ngày” chống lại liên quân  Arập.

Cuối cùng, cơ quan phản gián Syria cũng đã phát hiện Eli Cohen là một trùm gián điệp của Israel và đã hành quyết ông năm 1965, bất chấp mọi sự đổi chác của phía Israel.

Năm 2005, Eli Cohen được bầu chọn vào danh sách 26 nhân vật vĩ đại nhất trong lịch sử lập quốc và giữ nước của Israel.

Là nhân viên FBI và làm gián điệp cho Liên Xô trong 22 năm kể từ năm 1979, Robert PhilipHanssen bị buộc tội bán tin để lấy hơn 1,4 triêu USD.

Hai trong số ba sĩ quan KGB bị Hanssen tiết lộ đã được Chính quyền Mỹ tuyển dụng làm điệp viên trực sẵn trong Đại sứ quán Liên Xô ở Washington. Khi trở về Mátxcơva, hai người này đã bị kết án và xử tử. Điệp viên thứ ba bị lộ phải lãnh án tù nhưng cuối cùng cũng được thả.

Hoạt động dưới bí danh Ramon, ông giữ bí mật tên và nơi ở của mình với cả phía Nga.

Hanssen bắt đầu bị tình nghi một vài tháng sau khi một cuộc kiểm tra phát hiện có tay trong trong FBI. Mỹ sau đó bí mật giành được các tài liệu của Nga dẫn họ tới nghi ngờ ông.

Được coi là “thảm họa tình báo tồi tệ nhất trong lịch sử nước Mỹ”, Hanssen đã bị phán quyết phạm 13 tội danh gián điệp và hiện đang chịu án chung thân tại nhà tù ở Florence, bang Colorado, Mỹ.

Aldrich Hazen Ames (sinh 26/5/1941) là nhà phân tích phản gián của Cơ quan tình báo trung ương Mỹ (CIA), đã bị kết tội làm gián điệp cho Liên Xô và Nga. Cho đến khi bị phát hiện, Ames đã gây thiệt hại cho CIA nhiều thứ hai, chỉ sau vụ phản bội của Robert Hanssen.

Trong 9 năm làm việc cho CIA, Ames đã khai báo thu nhập hàng năm là 60.000 USD nhưng số chi trong tài khoản thẻ tín dụng của ông lên đến 30.000$/tháng, cho phép ông có một cuộc sống dư dả với một chiếc xe Jaguar mới và một ngôi nhà 540.000 USD (tương đương 810.000 USD, thời giá năm 2012) được mua bằng tiền mặt.

Là điệp viên hai mang của Liên Xô, cựu sĩ quan phản gián CIA Ames đã thông báo cho KGB ít nhất 100 điệp viên CIA và khiến ít nhất 10 điệp viên xử tử.

Aldrich Ames hiện đang chiu án chung thân ở nhà tù Allenwood, Pennsylvania.