Vụ giàn khoan 981: Mỹ có thể làm gì?

Ngay sau khi Trung Quốc đưa giàn khoan Hải Dương-981 (Haiyang Shiyou 981) xuống hoạt động trái phép trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) và thềm lục địa của Việt Nam ở Biển Đông, Mỹ đã liên tiếp lên tiếng tố cáo đó là một hành động khiêu khích và nguy hiểm. Tuy vậy, cho đến nay Mỹ không hề có động thái cụ thể nào để ngăn chặn hành động đó.

Thái độ dè dặt của Mỹ đang khiến cho nhiều nước đồng minh Châu Á sốt ruột, nhất là khi trong chuyến công du Châu Á mới, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã làm dấy lên hy vọng về việc Washington sẵn sàng sát cánh cùng Châu Á trong việc hạn chế tham vọng lãnh thổ của Trung Quốc.

Hãng tin Anh Reuters dẫn lời một nhà ngoại giao Châu Á cho rằng ngành ngoại giao Mỹ cần có một thái độ kiên quyết hơn đối với Trung Quốc. Theo nhà ngoại giao này, các nước Đông Nam Á hiện ngày càng quan ngại trước khả năng Bắc Kinh lấn lướt thêm và cố ý thay đổi cục diện khu vực.

Theo một số nhà phân tích, với tư cách là một cường quốc Thái Bình Dương, Mỹ phải có những phản ứng cụ thể nhằm vào Trung Quốc hơn là những lời tố cáo suông.

Đây chính là ý kiến của hai chuyên gia Mỹ Elizabeth Economy và Michael Levi, thuộc Hội đồng về các quan hệ đối ngoại (Council on Foreign Relations) của Mỹ.

Trong một bài viết, hai chuyên gia này cho rằng việc tăng cường lực lượng hải quân Mỹ ở Biển Đông sẽ “cung cấp cho Washington thêm cơ hội để đánh giá thực lực của Trung Quốc và góp phần làm cho căng thẳng xuống thang”.

Hai chuyên gia này còn đề xuất một biện pháp khác, trực tiếp hơn. Đó là hạn chế các hoạt động tại Mỹ của Tập đoàn Dầu khí Hải dương Trung Quốc (CNOOC), một tập đoàn nhà nước và là chủ sở hữu của giàn khoan Hải Dương-981 (Haiyang Shiyou 981) đang là nguyên nhân gây mất ổn định tại Biển Đông.

hai chuyên gia Mỹ Elizabeth Economy và Michael Levi cảnh báo: “Nếu Mỹ không có khả năng gắn liền hành động với lời nói, thì các cam kết duy trì hòa bình và ổn định trong khu vực từng được Mỹ đưa ra sẽ trở thành rỗng tuếch”.