“Vỡ trận” hội Phết Hiền Quan vì cả trăm trai làng tranh cướp

Dù đã thắt chặt an ninh và xây dựng hẳn một kịch bản nhiều lớp song màn cướp phết ở lễ hội Phết Hiền Quan vẫn tái diễn các màn tranh cướp bạo lực, giẫm đạp lên nhau.

Hội Phết Hiền Quan được tổ chức từ ngày 12 đến 13 tháng Giêng Âm lịch hàng năm tại xã Tam Nông, huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ. Lễ hội nhằm tôn vinh công lao và tưởng nhớ Thiều Hoa công chúa.

Cướp Phết là phần chính trong lễ hội. Dân làng sẽ cùng nhau tranh cướp 6 quả phết và 3 quả chúi. Hai thứ này đều được người làng đẽo gọt rất kì công từ củ tre rồi đem sơn đỏ. Trong đó, quả phết có đường kính khoảng 6-7cm, còn quả chúi có đường kính nhỏ hơn, khoảng 4-5cm.

Trong ngày 27/2 (12 tháng giêng Âm lịch) xã Hiền Quan khai hội tranh cướp phết. Tại lễ hội, chỉ có người dân các thôn xóm trong làng mới được tham gia tranh cướp 3 quả phết.

Năm nay, bãi đánh Phết được BTC phân định bằng cây nêu và dải băng chạy xung quanh để khoanh vùng khu vực đánh phết và khu vực người xem phết. Số lượng tham gia đánh phết được BTC lựa chọn gồm 200 người từ các khu dân cư, được chia thành hai đội Giáp thượng thắt đai xanh và Giáp hạ thắt đai đỏ. Ngày 12 tháng Giêng đánh 3 bàn phết; ngày 13 tháng Giêng đánh 03 bàn phết, 03 bàn chúi.

Công tác tuyên truyền về thể lệ tranh phết tại lễ hội năm nay được BTC chú trọng tăng cường. Liên tục trên loa, BTC nhắc nhở người chơi tham gia đánh phết phải tuân thủ thể lệ đã được xây dựng. Đặc biệt nghiêm cấm việc ẩu đả, xô đẩy, giẫm đạp gây phản cảm, mất an toàn an ninh trật tự trong bãi đánh Phết.

Tuy nhiên, trong các trận đả cầu cướp phết diễn ra chiều 12 tháng Giêng với ba bàn phết được đánh, chỉ một vài khoảnh khắc ngắn ngủi sau nghi thức tung Phết xuống lò Phết của Cụ Tiên chỉ làng, quả Phết lập tức trở thành mục tiêu “chiến đấu”, tranh giảnh không chỉ của hai đội Giáp thượng, Giáp hạ mà còn của hàng ngàn thanh niên trai tráng của xã Hiền Quan và khu vực lân cận.

Lễ hội cướp Phết lại một lần nữa “vỡ trận” với sự tái diễn nhiều màn tranh cướp quyết liệt, giẫm đạp, xô đẩy đầy tính chất bạo lực để cướp phết cầu may. Nhiều hình ảnh các thanh niên cởi trần, xăm trổ đầy mình lăm lăm tranh đấu, tiếp tục tạo nên những phản cảm như đã từng diễn ra ở các mùa lễ hội trước.

“Mặc dù đã khống chế số lượng người tham gia cũng như sàng lọc không cho các đối tượng quá khích vào khu vực tranh Phết song với tính chất của lễ hội, khó có thể tránh được các màn tranh cướp bạo lực này”, một lãnh đạo của UBND huyện Tam Nông trần tình.

Cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở Ninh Thị Thu Hương cho biết: “Dù đã xây dựng kịch bản cướp Phết với nhiều quy định chặt chẽ nhưng trên thực tế vẫn tái diễn nhiều cảnh tượng tranh cướp, ẩu đả bạo lực, đi ngược với những giá trị truyền thống của một lễ hội văn hóa. Ngay sau khi kết thúc lễ hội năm 2018, Bộ VHTTDL dự kiến sẽ yêu cầu tạm dừng việc tổ chức lễ hội này để rà soát, nghiên cứu, phục dựng lại các nghi thức truyền thống, đúng với hồ sơ gốc trước khi cho phép lễ hội Hiền Quan tổ chức trở lại…”.

Nhân Văn (T/h)