Quyết định nới lỏng các biện pháp phòng dịch COVID-19 nghiêm ngặt sau 3 năm dự kiến sẽ tiếp thêm "sức sống" cho nền kinh tế lớn thứ hai thế giới trong năm tới 2023. Việc theo đuổi chiến lược Zero COVID-19 trong thời gian qua của Trung Quốc đã gây gián đoạn chuỗi cung ứng và tổn hại đến dòng chảy thương mại và đầu tư.
Trong thời điểm nền kinh tế toàn cầu đang đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm sự thiếu hụt nguồn cung năng lượng, tăng trưởng chậm và lạm phát cao, sự trở lại của Trung Quốc sẽ mang lại một sự thúc đẩy cần thiết và quan trọng.
Tuy nhiên, theo các nhà kinh tế, quá trình mở cửa trở lại hoàn toàn của Trung Quốc có thể thất thường và gặp nhiều khó khăn. Do đó, nền kinh tế Trung Quốc sẽ phải qua một chặng đường gập ghềnh trong vài tháng đầu năm 2023.
Ngoài ra, các nhà kinh tế nhận định cuộc suy thoái bất động sản Trung Quốc và nguy cơ suy thoái toàn cầu cũng có thể gây ra nhiều vấn đề đau đầu hơn với nền kinh tế trong năm mới.
Bo Zhuang, nhà phân tích cấp cao tại Loomis, Sayles & Company, một công ty đầu tư có trụ sở tại Boston (Mỹ), nhận xét: "Trong thời gian ngắn, tôi tin rằng nền kinh tế Trung Quốc nhiều khả năng gặp hỗn loạn hơn là đạt được sự tiến triển vì một lý do đơn giản, nước này chưa chuẩn bị đủ kỹ lưỡng để đương đầu với COVID-19".
Trong gần 3 năm, Trung Quốc vẫn kiên định cách tiếp cận không khoan nhượng đối với virus, mặc dù chính sách này đã gây ra thiệt hại kinh tế chưa từng có và sự thất vọng lan rộng. Vào năm 2022, tốc độ tăng trưởng kinh tế Trung Quốc đã chậm lại đáng kể, lợi nhuận của các công ty sụt giảm và tỷ lệ thất nghiệp ở thanh niên tăng lên mức kỷ lục.
Trong bối cảnh bất ổn công cộng và áp lực tài chính ngày càng gia tăng, vào tháng 12, chính phủ Trung Quốc đã thay đổi hướng đi và từ bỏ phần lớn các biện pháp phòng dịch nghiêm ngặt với COVID-19.
Việc nới lỏng hạn chế là điều mà công chúng mong đợi từ lâu nhưng sự chuyển hướng bất ngờ này vẫn khiến người dân rơi vào cảnh thiếu sự chuẩn bị. Ông Zhuang nói thêm: "Trong giai đoạn đầu, tôi tin rằng việc mở cửa sẽ gây ra một làn sóng COVID-19 nghiêm trọng có thể gây quá tải hệ thống chăm sóc sức khỏe ở Trung Quốc, ảnh hưởng đến cả quá trình sản xuất và thị trường tiêu thụ".
Trên thực tế, sự lây lan nhanh chóng của virus hiện nay đã xảy ra ở nhiều tỉnh, thành phố tại Trung Quốc, khiến người dân lựa chọn ở trong nhà và các cửa hàng trở nên vắng vẻ. Các nhà máy và công ty cũng bị buộc phải đóng cửa hoặc cắt giảm quá trình sản xuất vì ngày càng nhiều công nhân bị ốm.
Các nhà phân tích từ Capital Economics chia sẻ: "Sống chung với COVID-19 có thể sẽ khó khăn hơn tưởng tượng".
Các nhà kinh tế dự đoán nền kinh tế Trung Quốc sẽ sụt giảm khoảng 0,8% vào quý đầu năm 2023 trước khi tăng trưởng trở lại vào quý II. Các chuyên gia khác cũng kỳ vọng nền kinh tế sẽ phục hồi sau tháng 3. Trong một báo cáo nghiên cứu gần đây, các nhà kinh tế của HSBC dự đoán kinh tế Trung Quốc sẽ giảm 0,5% trong quý đầu tiên, nhưng mức tăng trưởng chung trong cả năm 2023 sẽ là 5%.
Thị trường bất động sản
Việc mở cửa một cách đột ngột không phải yếu tố duy nhất ảnh hưởng tới nền kinh tế Trung Quốc. Vào năm 2023, các chuyên gia sẽ tiếp tục theo dõi cách khắc phục lĩnh vực bất động sản Trung Quốc, lĩnh vực chiếm gần 30% GDP của quốc gia này.
Cuộc khủng hoảng trong ngành bất động sản - bắt đầu vào cuối năm 2021 khi một số tập đoàn lớn không trả được nợ - đã gây ra sự trì hoãn hoặc tạm dừng thi công những ngôi nhà bán trước trên toàn quốc. Điều đó đã gây ra một làn sóng phản đối hiếm hoi giữa những người mua nhà trong năm nay, những người từ chối trả tiền thế chấp cho những ngôi nhà chưa hoàn thành.
Trong khi Bắc Kinh đã thực hiện một loạt nỗ lực để giải cứu lĩnh vực này - bao gồm cả việc công bố kế hoạch 16 điểm vào tháng 11 để giảm bớt khủng hoảng tín dụng - các số liệu thống kê vẫn cho thấy một bức tranh ảm đạm.
Doanh số bán bất động sản theo giá trị đã giảm hơn 26% trong 11 tháng đầu năm nay. Mức đầu tư vào lĩnh vực này cũng giảm 9,8%.
Tại một cuộc họp chính sách quan trọng vào đầu tháng 12, các nhà lãnh đạo hàng đầu tuyên bố sẽ tập trung thúc đẩy nền kinh tế vào năm tới. Trong đó, Trung Quốc dự kiến đưa ra các biện pháp mới nhằm cải thiện tình hình tài chính của lĩnh vực bất động sản và thúc đẩy niềm tin của thị trường.
Các nhà phân tích của Capital Economics cho biết: "Các biện pháp được công bố cho đến nay là không đủ để thúc đẩy sự thay đổi, nhưng các nhà hoạch định chính sách đã báo hiệu rằng sẽ có nhiều sự hỗ trợ hơn nữa. Điều này sẽ trấn an người mua nhà và có thể nâng doanh số bán hàng vào khoảng giữa năm sau".
Nỗi lo suy thoái toàn cầu
Nguy cơ suy thoái toàn cầu được xem là một mối lo khác, có thể định hình bức tranh kinh tế Trung Quốc vào năm 2023.
Thương mại đã thúc đẩy phần lớn sẽ tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc vào đầu năm2022, khi xuất khẩu được thúc đẩy nhờ giá hàng hóa tăng và đồng tiền suy giảm. Tuy nhiên, trong những tháng gần đây, lĩnh vực thương mại - chiếm khoảng 1/5 GDP của Trung Quốc và cung cấp 180 triệu việc làm - đã bắt đầu xuất hiện những rạn nứt do suy thoái kinh tế toàn cầu.
Tháng trước, các chuyến hàng vận chuyển nước ngoài của Trung Quốc đã giảm 8,7% so với một năm trước đó, thấp hơn nhiều so với mức giảm 0,3% của tháng 10. Đây là hiệu suất tồi tệ nhất kể từ tháng 2/2020, khi nền kinh tế Trung Quốc gần như đi vào bế tắc trong bối cảnh đợt COVID-19 bùng phát lần đầu.
Các quốc gia trên thế giới đang phải đối mặt với suy thoái khi các nhà hoạch định chính sách tiếp tục tăng lãi suất để chống lạm phát gia tăng.
Minh Hạnh(Theo CNN)
