Phong Thanh Dương là đệ nhất cao nhân trong Tiếu Ngạo Giang Hồ của nhà văn Kim Dung, tuy nhiên hành tung ông thoắt ẩn thoắt hiện. Ngoại trừ khoảng thời gian truyền dạy Độc Cô Cửu Kiếm cho Lệnh Hồ Xung trên Tư Quá Nhai, ông chỉ xuất hiện qua thông qua lời thoại của các nhân vật trong tác phẩm.
30 năm trước thời điểm Phong Thanh Dương thu nhận Lệnh Hồ Xung làm đệ tử, phái Hoa Sơn từng phân thành 2 loại kiếm tông và khí tông. Hai trường phái xảy ra nội chiến chấn động võ lâm, đệ tử kiếm tông người bỏ chạy người thiệt mạng, còn phe khí tông cũng tổn thất nặng nề.
Phe khí tông thất bại nhưng vẫn còn 3 vị cao thủ là Phong Bất Bình, Thành Bất Ưu và Tùng Bất Khi, còn kiếm tông chỉ còn lại Nhạc Bất Quần và Ninh Trung Tắc.
Phong Thanh Dương, một đệ nhất cao thủ kiếm pháp đương thời lại không xuất hiện giúp đỡ hay trấn hưng kiếm tông. Hơn nữa, ông lại còn nhận một đệ tử phe khí tông là Lệnh Hồ Xung làm đệ tử.
Người ta tin chắc rằng nếu Phong Thanh Dương tham gia trận huyết chiến năm đó, phe kiếm tông chắc chắn đánh bại khí tông để giành quyền kiểm soát phái Hoa Sơn.
Tuy nhiên trước trận huyết chiến, Phong Thanh Dương đã bị lừa đến Giang Nam thành thân. Đến khi ông quay lại Hoa Sơn thì phe kiếm tông đại bại biến mất. Kể từ đó, không còn ai thấy tung tích của Phong Thanh Dương trên giang hồ nữa.
Ngay cả khi Nhật Nguyệt Thần Giáo, kẻ thù không đội trời chung với Ngũ Nhạc kiếm phái, bị coi là ma giáo và không ngừng gây hại cho võ lâm, Phong Thanh Dương cũng không một lần ra mặt hỗ trợ Ngũ Nhạc tiêu diệt ma giáo.
Nhiều người nói do Phong Thanh Dương không thể thắng được Đông Phương Bất Bại. Điều này chưa thể khẳng định, bởi 2 tuyệt thế cao thủ này chưa từng một lần chạm chán.
Xét về tuyệt kỹ, Độc Cô Cửu Kiếm là môn võ có thể nhìn thấu sơ hở của các loại võ công khác để tấn công. Trong trận đại chiến tại Hắc Mộc Nhai, Lệnh Hồ Xung đã có thể nhìn ra sơ hở trong bộ chiêu thức Quỳ Hoa Bảo Điển của Đông Phương Bất Bại, chỉ tiếc thân pháp của Lệnh Hồ Xung khi đó chưa đủ nhanh để tấn công vào sơ hở đó.
Nếu là Phong Thanh Dương thì sao, ông thậm chí còn đạt tới cảnh giới cao nhất của Độc Cô Cửu Kiếm là vô kiếm thắng hữu kiếm, thế nên hoàn toàn có thể đánh trả và tấn công vào sơ hở của Đông Phương Bất Bại. Vì vậy, không thể khẳng định Phong lão tiền bối sẽ thất bại nếu đối đấu với Đông Phương Bất Bại.
Dù sao việc nhà văn Kim Dung không cho 2 tuyệt thế cao thủ này một lần giao đấu với nhau là điều nuối tiếc lớn với người hâm mộ võ hiệp. Tuy nhiên, trong phiên bản Tiếu Ngạo Giang Hồ 2014, đạo diễn cải biên đã cho để cho Phong Thanh Dương và Độc Cô Cầu Bại giao đấu hơn 300 chiêu, kết quả bất phân thắng bại.
Quay trở lại thời điểm sau trận huyết chiến giữa 2 phe kiếm tông và khí tông của Hoa Sơn. Có thể nói, với kiếm pháp của mình, Phong Thanh Dương hoàn toàn có thể giết chết Nhạc Bất Quần trong chớp mắt, khôi phục kiếm tông, giúp Hoa Sơn phái phát dương quang đại trên giang hồ. Tuy nhiên, ông lại không làm như vậy.
Phong Thanh Dương trước giờ chỉ coi mình là đệ tử Hoa Sơn phái, chứ không quy thuộc kiếm tông hay khí tông. Ông cho rằng luyện kiếm hay luyện khí đều là căn cơ của võ học Hoa Sơn chính tông. Trong mắt ông, những đám người Phong Bất Bình hay Nhạc Bất Quần đều mưu đoạt quyền lợi không hơn không kém. Thời thế đã vậy, ông cũng không thể thay đổi, nếu giết Nhạc Bất Quần chẳng phải sẽ tái diễn lại thảm kịch ngày xưa sao.
Phong Thanh Dương giam mình trên Tư Quá Nhai là bởi đã không ngăn cản được trận huyết chiến giữa 2 phe cánh, khiến phái Hoa Sơn dần mất đi thanh thế trong giới võ lâm đồng đạo. Con người Phong Thanh Dương một khi đã hối hận thì sẽ tiếc nuối 30 - 40 năm, thậm chí có phải lãng phí cả tuổi trẻ của mình.
Hơn nữa, dưới ngòi bút của Kim Dung, một cao thủ đã ẩn thân coi như không màng ân oán giang hồ và chỉ ngẫm lại thế sự trong cuộc sống tiêu diêu mà ẩn dật.
Ông xuất hiện trước mặt Lệnh Hồ Xung là bởi lo lắng sau khi ông chết, bộ kiếm pháp Độc Cô Cửu Kiếm thất truyền sẽ là điều đáng tiếc với Độc Cô Cầu Bại nói riêng và của võ lâm đương thời nói chung mà thôi.
Hoa Vũ (Theo Sohu)