Vì sao Trung Quốc gây sự khi ông Tập thăm Ấn Độ?

Bài viết trên Le Monde mở đầu với nhận xét về thái độ đặc biệt của Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi khi có kế hoạch tiếp đón ông Tập Cận Bình vào đúng ngày sinh nhật của Chủ tịch Trung Quốc tại bang Gurajat, căn cứ địa quê hương ông, trước khi có cuộc hội kiến chính thức tại New Delhi.

Chiến dịch ngoại giao “hết sức nhạy cảm” nhằm thu hút đầu tư Trung Quốc của tân Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã vấp phải một biến cố bất ngờ. Theo báo chí Ấn Độ, “khoảng một nghìn binh sĩ Trung Quốc” đã “xâm nhập” vào vùng lãnh thổ tranh chấp dưới chân Himalaya. Biến cố này một lần nữa nhắc đến “quan hệ khó chịu, thậm chí mang tính xung đột” giữa Ấn Độ và Trung Quốc, khởi sự từ cuộc chiến tranh biên giới 1962 do Trung Quốc phát động nhằm vào nhiều vùng lãnh thổ ở phía bắc và đông bắc Ấn Độ. Tuy nhiên, thông tín viên Le Monde nhấn mạnh đến thái độ “niềm nở và lịch sự” của Thủ tướng Ấn Độ đối với người khách đến từ Bắc Kinh.

Thái độ với Trung Quốc của Thủ tướng Ấn Độ được Le Monde đánh giá là pha lẫn sự ngờ vực “với một phần ngưỡng mộ và đặc biệt là một quan điểm rất thực dụng”. Trong thời gian 13 năm cầm quyền tại bang Gurajat, ông Modi không bao giờ che giấu sự hâm mộ đối với “mô hình Trung Quốc, đặc biệt sự thành công trong việc xây dựng các trung tâm chế xuất”. Ông Modi từng muốn biến Gurajat thành một “tiểu Trung Quốc tại Ấn Độ”. Hiện tại, trên cương vị Thủ tướng, ông Modi muốn thu hút đầu tư Trung Quốc, cũng như các đối tác khác, vào “các cơ sở hạ tầng cổ lỗ” của Ấn Độ.

Báo Le Monde viết: “Thái độ ngọt ngào của Thủ tướng Ấn Độ lọt tai chính quyền Bắc Kinh, vốn luôn tìm cách khỏa lấp sự lo ngại của các nước láng giềng trước ‘mối đe dọa’ Trung Quốc với các biện pháp quyến rũ qua hợp tác kinh tế”.

Theo Le Monde, Chủ tịch Trung Quốc buộc phải tỏ ra rất hào phóng để hãm lại quá trình sáp lại gần nhau giữa Ấn Độ và Nhật Bản. Đầu tháng 9, trở về từ Tokyo, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã mang về theo 35 tỷ USD hứa hẹn đầu tư.

Đằng sau “những biểu hiện ân cần” được tới tấp đưa ra từ Tokyo và Bắc Kinh là những ý đồ chiến lược rõ ràng. Ngay từ thời chính phủ tiền nhiệm Ấn Độ, New Delhi và Tokyo (đều có các xung đột lãnh thổ với Trung Quốc) đã siết chặt quan hệ, kể cả về mặt quốc phòng.

Trong khi đó, Trung Quốc đã thâm nhập vào “sân sau” của Ấn Độ với việc thiết lập quan hệ hợp tác chặt chẽ với các quốc đảo Nam Á như Maldives và Sri Lanka. Đây là điều mà nhiều chuyên gia đặt tên là chiến lược “chuỗi ngọc trai” của Bắc Kinh nhằm khẳng định sự hiện diện của Trung Quốc ngay sát các bờ biển phía nam của bán đảo Ấn Độ.

Bài phân tích của Le Monde kết luận: “Chuyến công du của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Ấn Độ in đậm dấu ấn của tính chất nước đôi này. Căng thẳng tại vùng biên giới Ladakh đã chứng minh điều đó”.

Cũng về chủ đề này, hai tờ báo Pháp khác là Le Figaro và Les Echos đều nhấn mạnh đến những ý đồ ngầm ẩn đằng sau hành động đưa quân vào vùng tranh chấp biên giới ngay trong thời gian ông Tập Cận Bình đang ở thăm chính thức Ấn Độ.

Trong bài “Chuyến công du của Chủ tịch Trung Quốc đến Ấn Độ làm căng thẳng biên giới trở lại”, Le Figaro đưa ra nhận xét đầy nghi ngờ về thái độ thực sự của lãnh đạo Trung Quốc đang công du Ấn Độ. Le Figaro viết: “Khó mà tưởng tượng được các hoạt động của binh sĩ Trung Quốc lại không có được sự tán đồng, ít nhất là ngầm ẩn, của Chủ tịch Tập Cận Bình vào một thời điểm nhạy cảm như vậy”.

“Ấn-Trung: ngay trong không khí vui vẻ, căng thẳng tiếp tục” là tựa đề bài báo trên nhật báo Pháp Les Echos. Les Echos nhấn mạnh đến sự tương phản giữa không khí ngày hội mà Ấn Độ tạo ra để đón tiếp Chủ tịch Trung Quốc với biến cố biên giới diễn ra cùng lúc, khiến lãnh đạo hai bên buộc phải phát biểu về các tranh chấp biên giới vào thời điểm lẽ ra phải tập trung cho “các quan hệ thương mại song phương đầy tiềm năng”. Thông tín viên Les Echos từ New Delhi cho biết, tại thủ đô Ấn Độ ngày 18/9, một câu hỏi mà mọi người đều đặt ra là “Lẽ nào Trung Quốc không thể ghìm chân các đội quân (ở vùng biên giới) trong vài ngày, để không làm hỏng ngày hội?”