Sau 37 năm cống hiến cho ngành giáo dục, khi nghỉ hưu, cô giáo Trương Thị Lan ở trường mầm non Lê Duẩn, huyện Cẩm Xuyên (Hà Tĩnh) bật khóc khi nhận lương 1,3 triệu đồng/tháng.
Trong những ngày gần đây, phụ huynh, giáo viên, người dân tại huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh và cộng đồng mạng xã hội facebook đang xôn xao, bàn tán và tỏ rả khá bất ngờ trước thông tin, một giáo viên mầm non sau 37 năm công tác tại trường mầm non Lê Duẩn, xã Cẩm Duệ, huyện Cẩm Xuyên, khi nghỉ hưu nhận lương 1,3 triệu đồng/tháng.
Ảnh: TL |
Thông tin trên được cô Nguyễn Thị Thu Hà, Hiệu trưởng trường mầm non Lê Duẩn chia sẻ trên facebook cá nhân của mình. Theo nội dung cô Thu Hà chia sẻ: “Tôi là Thu Hà, Hiệu trưởng trường mầm non Lê Duẩn, xã Cẩm Duệ, huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh, xin được các cấp, các ban ngành cùng mọi người tư vấn, chia sẻ thêm. Ở trường tôi có một giáo viên là cô Trương Thị Lan vừa có quyết định nghỉ hưu vào tháng 9/2017. Cô Lan vào ngành ngày 5/9/1980, có 37 năm cống hiến, phục vụ trong bậc học mầm non, 22 năm 8 tháng đóng bảo hiểm xã hội (BHXH), hệ số lương đến ngày nghỉ hưu là 3,46, nhưng đến ngày nghỉ hưu được hưởng số tiền lương hàng tháng theo BHXH là 1.286 nghìn đồng và được Nhà nước bù thêm cho 32.000 đồng để đủ 1,3 triệu".
Trao đổi với PV, cô Thu Hà cho hay, khi cầm tờ quyết định nghỉ hưu trên tay, cô Lan choáng váng, khóc không thành tiếng làm cho cả tập thể giáo viên của nhà trường phải khóc theo. Trước cô Trương Thị Lan, tại trường mầm non Lê Duẩn cũng có một cô giáo, sau hàng chục năm công tác khi có quyết định nghỉ hưu được nhận lương 1,5 triệu đồng/tháng. Theo cô Thu Hà, trường hợp này còn may mắn hơn cô Lan.
Sau khi thông tin trên được chia sẻ đã nhận được hàng nghìn lượt chia sẻ, bình luận của cộng đồng mạng. Phần lớn các ý kiến đều tỏ ra bất ngờ và cảm thấy “chua xót” với đồng lương bèo bọt mà một giáo viên mầm non nhận được sau khi nghỉ hưu.
“Sao bèo bọt vậy mọi người? số tiền 1,3 triệu đồng thì cô Lan sẽ sống làm sao? Số tiền ấy có xứng với 37 năm công tác, cống hiến của người giáo viên mầm non”, tài khoản facebook có tên Trong Thang chia sẻ.
Theo cô Thu Hà, cô Trương Thị Lan đã cống hiến cả tuổi thanh xuân cho cho sự nghiệp giáo dục ở bậc học mầm non; khi về hưu với tấm thân già cỗi, bệnh tật, cộng thêm hoàn cảnh gia đình khó khăn và hết sức éo le thì người giáo viên sẽ làm gì với số tiền 1,3 triệu đồng/tháng?.
Được biết, chồng cô Lan bị bệnh tật, mắt mờ, tai điếc không có khả năng lao động nhiều năm nay. Một cô con gái của cô Lan sau khi tốt nghiệp sự phạm mầm non với ước mơ nối nghiệp mẹ, nhưng do không xin được việc nên đành chấp nhận làm hợp đồng nấu ăn tại trường mầm non Lê Duẩn – nơi cô Lan từng công tác.
Ông Hoàng Văn Minh, Giám đốc BHXH tỉnh Hà Tĩnh cho biết, mức lương hưu phụ thuộc vào quá trình đóng BHXH. Có những trường hợp không đủ mức lương tối thiểu thì theo quy định của Nhà nước vẫn phải đảm bảo lương tối thiếu là hệ số 1, mức 1,3 triệu đồng. Trường hợp về hưu lương như cô Lan trên địa bàn Hà Tĩnh cũng có nhiều người, nhất là giáo viên mầm non.
Theo Vụ Bảo hiểm xã hội (Bộ LĐ-TB&XH), căn nguyên sâu xa của việc quy định lương hưu của giáo viên mầm non, như sau:
Căn cứ theo quy định của pháp luật, trước năm 1999, giáo viên ở các cơ sở giáo dục mầm non ngoài công lập không thuộc diện tham gia BHXH.
Từ năm 1999 trở lại đây, Nhà nước có chính sách quy định giáo viên mầm non ngoài công lập có ký hợp đồng lao động thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc. Tuy nhiên, trong thực tế, phải vài năm sau đó, giáo viên mầm non ngoài công lập mới chính thức đăng ký tham gia và đóng BHXH cho cơ quan BHXH.
Tới thời điểm hiện nay, có 2 điều đã thay đổi so với thời điểm lần đầu xuất bản bài viết “Lương hưu giáo viên mầm non: Vì sao thấp hơn lương cơ sở?”, đó là: Giáo viên mầm non có thời gian làm việc trong cơ sở giáo dục mầm non trước ngày 1/1/1995 có mức lương hưu thấp hơn mức lương cơ sở đã được điều chỉnh lên bằng mức lương cơ sở (theo Điều 4 Thông tư 23/2016/TT- BLĐTBXH) và mức lương cơ sở hiện tại là 1.300.000 đồng.
Để tạo điều kiện cho những giáo viên mầm non nói trên có đủ điều kiện hưởng lương hưu hàng tháng, năm 2004, Bộ Giáo dục - Đào tạo và Bảo hiểm xã hội VN đã có văn bản hướng dẫn giáo viên mầm non được truy đóng BHXH trong khoảng thời gian từ năm 1995 đến khi họ thực sự tham gia BHXH.
Do đó, những giáo viên mầm non hết tuổi lao động vào giai đoạn 2011-2014 thực tế chỉ từ 10-15 năm đóng BHXH. Lúc này, họ chỉ đủ điều kiện hưởng BHXH một lần chứ không đủ điều kiện hưởng lương hưu hàng tháng.
Với những giáo viên nghỉ hưu vào giai đoạn 2011-2014, họ sẽ có từ 16-20 năm đóng BHXH bắt buộc. Tuy nhiên, phần lớn trong số họ vẫn không đủ điều kiện để hưởng lương hưu hàng tháng.
Đến năm 2011, Nhà nước tiếp tục có chính sách hỗ trợ một phần kinh phí đóng BHXH tự nguyện cho giáo viên mầm non chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu háng tháng.
Trên cơ sở đó, giáo viên mầm non tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện từ năm 2011; đến hết năm 2014, họ có vừa đủ 20 năm đóng BHXH, đủ điều kiện hưởng lương hưu hàng tháng.
Như vậy, với các chính sách và việc tạo nguồn hỗ trợ của Nhà nước cũng như quá trình tham gia đóng góp của bản thân người lao động, giáo viên mầm non ngoài công lập từ chỗ không thuộc đối tượng tham gia BHXH đã thuộc diện tham gia BHXH, từ chỗ chỉ đủ điều kiện hưởng BHXH một lần đã tích lũy đủ điều kiện hưởng lương hưu hàng tháng.
Vậy, nguyên nhân nào khiến mức lương hưu của nhóm giáo viên mầm non lại thấp?
Theo Vụ Bảo hiểm xã hội (Bộ LĐ-TB&XH): Nguyên nhân đầu tiên là do tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của giáo viên mầm non thấp, dẫn đến lương hưu được tính trên nền tiền lương này cũng bị kéo theo ở mức không cao.
Thứ hai, do thời gian đóng BHXH của giáo viên mầm non ngắn, khiến tỷ lệ hưởng lương hưu thấp. Theo quy định, đối với nữ giới thì sau 20 năm đóng BHXH tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu là 60% tiền lương đóng BHXH…
Xin được nói thêm, theo quy định, tiền lương làm căn cứ đóng BHXH đối với giáo viên mầm non là tiền lương ghi trên hợp đồng lao động, do người lao động và người sử dụng lao động chủ động thỏa thuận.
Trên thực tế, điều kiện về kinh tế của các cơ sở giáo dục mầm non ngoài công lập ở nông thôn chỉ bảo đảm trả lương cho giáo viên ở mức ngang hoặc trên một chút so với mức lương tối thiểu.
Đối với thời gian truy đóng BHXH thì theo hướng dẫn, mức truy đóng là 15% mức lương tối thiểu tại thời điểm truy đóng. Ví dụ, một giáo viên mầm non truy đóng BHXH 10 năm từ năm 1995 đến năm 2004, thì mức lương làm căn cứ đóng là mức lương tối thiểu chung năm 2004: 290.000 đồng/tháng…
Theo Vụ Bảo hiểm xã hội, nguyên nhân mấu chốt dẫn đến lương hưu của giáo viên mầm non thấp là tiền lương làm căn cứ đóng thấp và thời gian đóng BHXH ngắn. Xét trên tổng thể chung thì số tiền mà giáo viên mầm non đóng vào quỹ BHXH trong vòng 20 năm chỉ đủ chi trả lương hưu cho họ trong vòng chưa đầy 6 năm (Do tỷ lệ đóng góp hàng tháng chỉ là từ 15% đến 22% tiền lương, còn tỷ lệ hưởng lương hưu là 60% tiền lương).
Hằng Thanh(T/h)
