Thờ? g?an qua, nh?ều ngườ? dân tạ? Tây Nguyên đã đua nhau chặt bỏ một số loạ? cây công ngh?ệp như ca cao, cao su, đ?ều… để chuyển sang canh tác cây trồng khác. V?ệc trồng, chặt và chuyển đổ? ồ ạt này sẽ phá vỡ quy hoạch nông ngh?ệp và t?ềm ẩn nh?ều rủ? ro…
Cây “thoát nghèo” cũng… chặt
Từng được kỳ vọng là cây mũ? nhọn thoát nghèo cho ngườ? dân Tây Nguyên, nhưng cây ca cao h?ện nay bị nông dân Đắk Lắk, Đắk Nông đua nhau chặt bỏ. Tạ? huyện Ea Kar (Đắk Lắk), mô hình trồng cây ca cao được xem là khá thành công cũng đang đố? mặt vớ? nh?ều thách thức. Từ 1.200ha nay chỉ còn vỏn vẹn 450ha và d?ện tích này cũng đang g?ảm dần. Tương tự, tạ? huyện Lắk, số hộ trồng cây ca cao thành công và thất bạ? là 50 - 50. Cách đây và? năm, d?ện tích ca cao của huyện Lắk cũng lên đến 1.200ha, nay cũng chỉ còn 502ha. Chỉ trong và? năm trở lạ? đây, toàn tỉnh Đắk Lắk đã có hàng ngàn ha ca cao bị phá bỏ và chuyển đổ? cây trồng khác.
Theo đ?ều tra của V?ện Ngh?ên cứu Xã hộ? - K?nh tế và Mô? trường, v?ệc trồng cây cà phê đem lạ? lợ? nhuận gấp đô? so vớ? ca cao trên cùng một d?ện tích. Mặt khác, một số cây ngắn ngày như mì, bắp, đậu… đem lạ? thu nhập khá hơn cây ca cao mà không cầu kỳ về kỹ thuật trồng. Vì thế, ngườ? dân đã chặt bỏ ca cao để thay thế cây trồng khác.
Còn tạ? tỉnh Đắk Nông, tình hình phát tr?ển cây ca cao cũng chung cảnh ngộ. Ở xã Ea Pô, huyện Cư Jút (Đắk Nông), ngườ? dân đã chặt bỏ hơn 100ha ca cao để chuyển sang trồng hồ t?êu, cà phê. Lý do cây này kém phát tr?ển, năng suất thấp, g?á thu mua đã g?ảm nh?ều so vớ? mấy năm trước. Trong kh? v?ệc chăm sóc, thu hoạch bảo quản ca cao cần nh?ều kỹ thuật, đ?ểm thu mua tạ? địa phương lạ? chưa có. Ông Nguyễn Ngọc Hoàn,xã Ea Pô, huyện Cư Jút cho b?ết: Ca cao đã cho thu hoạch 2 năm nay nhưng do g?á quá thấp, nếu tính vớ? v?ệc đầu tư thì vừa không có lã?, g?á lạ? bấp bênh, chỉ 35.000 đồng/kg. Còn v?ệc vận chuyển bán ca cao có kh? phả? lên tận Đắk Lắk mớ? có thể bán được.
Nh?ều nông dân ở huyện Tuy Đức (Đắk Nông) phá bỏ cây cà phê để trồng hồ t?êu kh? cây này đang cho thu nhập cao. Ảnh: V.T
Một loạ? cây khác có g?á trị k?nh tế cao cũng đang bị nông dân Đắk Nông chặt bỏ hàng trăm ha là cao su. Ở huyện Đắk Rlấp, v?ệc chặt bỏ cây cao su là hậu quả từ chọn g?ống không phù hợp, nông dân ít am h?ểu kỹ thuật nên cho năng suất thấp. Còn ở huyện Đắk Song, nguyên nhân còn bở? cây cao su không phù hợp vớ? những vùng đất quá cao ở địa phương.
Ông Hoàng Văn Hùng, Trưởng phòng NN&PTNT huyện Đắk Song cho b?ết: “Định hướng phát tr?ển cao su trên địa bàn huyện chỉ có 2 xã Đắk Mol và Đắk Hòa vớ? độ cao dướ? 700m. Nhưng bây g?ờ hầu như xã nào cũng đổ xô vào trồng cây cao su. Những d?ện tích h?ện nay dân chặt bỏ do vườn đó g?ống không đảm bảo, kỹ thuật chăm sóc g?a? đoạn k?ến th?ết cơ bản không tốt nên cây cao su phát tr?ển rất kém, sản lượng mủ không đảm bảo”. Toàn tỉnh Đắk Nông h?ện có hơn 29.500ha cây cao su, trong đó có khoảng 5.000ha cao su t?ểu đ?ền trồng trước năm 2005, tập trung chủ yếu tạ? các huyện Cư Jút, Đắk Rlấp, Đắk Song, Krông Nô và Tuy Đức. Nhưng trong số 5.000ha cao su t?ểu đ?ền chỉ có khoảng 40\% đạt h?ệu quả.
Ở Đắk Lắk, d?ện tích cây đ?ều l?ên tục g?ảm mấy năm qua và dự báo sẽ t?ếp tục g?ảm. Năm 2008, d?ện tích cây đ?ều đang ở đỉnh cao trên 41.000ha, nhưng nay chỉ còn khoảng 28.000ha. Trong kh? cây cao su từ 24.000ha tăng lên gần 38.000ha. Tạ? huyện Ea Súp, vùng đất vàng của cây đ?ều, d?ện tích g?ảm từ 13.000ha xuống còn hơn 4.000ha. H?ện nh?ều d?ện tích đ?ều tạ? Ea Súp bị bỏ hoang, nh?ều vườn rẫy đ?ều lẫn vớ? cây tạp, chết trụ? hoặc vàng lá.
Phá vỡ quy hoạch
Ông Nguyễn Ngọc Phú, Trưởng phòng NN&PTNT huyện Ea Súp cho b?ết: Trước tình trạng bà con chặt bỏ cây đ?ều nh?ều, phòng đã tổ chức cán bộ đ? xuống tận nhà dân để khuyến cáo nhưng không h?ệu quả. Do g?á cả bấp bênh, khí hậu không thuận lợ? và đầu tư chăm sóc tốn kém nên ngườ? dân không mấy mặn mà, chuyển sang trồng cây ngắn ngày. Vớ? đà này, năm tớ? d?ện tích cây đ?ều trên địa bàn còn chưa đến 3.000ha. Huyện đã có quy hoạch thổ nhưỡng nhưng ngườ? dân thấy lợ? trước mắt nên làm tự phát dẫn tớ? phá vỡ quy hoạch, trong kh? đó d?ện tích cây cao su đã vượt gần 2.000ha.
Tình trạng phá bỏ cây cao su, ca cao để trồng cà phê, hồ t?êu đang góp phần làm d?ện tích 2 loạ? cây trồng này tăng chóng mặt ở Đắk Nông. D?ện tích cà phê ở Đắk Nông h?ện có tớ? 115.000ha (gần gấp đô? quy hoạch của tỉnh), còn hồ t?êu tăng lên gần 8.500ha (cao hơn 500ha so vớ? kế hoạch phấn đấu đến năm 2015). Ông Đỗ Ngọc Duyên, G?ám đốc Sở NN-PTNT Đắk Nông cho b?ết, thờ? g?an qua, ngành Nông ngh?ệp tỉnh đã không ít lần khuyến cáo nông dân không phát tr?ển d?ện tích cao su ồ ạt, nhất là những địa phương có độ cao hơn 700m, đất có độ dốc lớn, thờ? t?ết, khí hậu không phù hợp… Thế nhưng, vào thờ? đ?ểm đó do g?á cao su trên thị trường đang ở mức cao nên bất chấp khuyến cáo của ngành nông ngh?ệp ngườ? dân vẫn đổ xô vào trồng cây cao su theo phong trào. Vì vậy, đến nay nh?ều d?ện tích cao su phát tr?ển kém, năng suất thấp buộc ngườ? dân phả? chặt bỏ là hệ quả tất yếu.
Từ nh?ều năm qua, ngườ? dân Tây Nguyên thường hay ồ ạt chuyển đổ? cây trồng theo g?á cả thị trường, hễ cây nào được g?á là họ đua nhau trồng. Hậu quả, đến kỳ thu hoạch bị rớt g?á và họ lạ? chặt bỏ nó để trồng cây khác. V?ệc làm này đã phá vỡ quy hoạch nông ngh?ệp của nh?ều địa phương trong vùng và t?ềm ẩn nh?ều rủ? ro khó lường.
M.L(Theo CAND Onl?ne)
