Nồng độ kháng thể trung hòa đối với biến thể Omicron sau khi tiêm liều tăng cường của vắc xin COVID-19 của AstraZeneca gần như tương đương với mức kháng thể đạt được sau hai liều tiêm đối với biến thể Delta
Theo dữ liệu từ một nghiên cứu tiền lâm sàng mới đây, vắc xin COVID-19 của AstraZeneca (ChAdOx1-S [Tái tổ hợp]), còn có tên là Vaxzevria, giúp tăng đáng kể nồng độ kháng thể chống lại biến thể SARS-CoV-2 Omicron (B.1.1.529) sau khi tiêm mũi thứ ba.
Hiệu giá trung hòa biến thể Omicron sau khi tiêm mũi Vaxzevria thứ ba tăng lên so với sau mũi thứ hai. Nồng độ kháng thể sau khi tiêm mũi ba vắc xin này cao hơn so với ở những người từng mắc COVID-19 và đã khỏi bệnh (mắc các biến thể Alpha, Beta, Delta và chủng gốc). Huyết thanh của những người đã tiêm mũi ba sau một tháng cho thấy đã trung hòa được biến thể Omicron với mức độ tương tự như khả năng trung hòa biến thể Delta sau một tháng tiêm liều thứ hai. Trong các nghiên cứu đời thực, hai liều Vaxzevria có hiệu quả bảo vệ trước biến thể Delta.
Nghiên cứu thực hiện phân tích mẫu huyết thanh từ những người đã nhiễm COVID-19; những người đã tiêm 2 mũi vắc xin theo liệu trình và tiêm mũi tăng cường thứ ba; và những người đã từng nhiễm các biến thể đáng lo ngại khác của vi rút SARS-CoV-2 trước đây. Nghiên cứu bao gồm mẫu huyết thanh của 41 người đã từng tiêm mũi thứ ba là Vaxzevria.
Nghiên cứu được thực hiện độc lập bởi các nhà nghiên cứu tại Đại học Oxford và kết quả được đăng tải trực tuyến dưới dạng bản thảo (pre-print) trên kho dữ liệu mở y sinh bioRxiv.
Giáo sư John Bell, Giáo sư Y khoa Regius, Đại học Oxford, Anh và là một trong những nhà nghiên cứu cho biết: “Thật đáng khích lệ khi các loại vắc xin hiện nay có khả năng ngăn ngừa biến thể Omicron sau khi tiêm liều thứ ba. Những kết quả này ủng hộ việc sử dụng liều tăng cường thứ ba trong chiến lược tiêm chủng của các quốc gia, đặc biệt là để hạn chế sự lây lan của các biến thể đáng lo ngại, bao gồm biến thể Omicron”.
Ông Mene Pangalos, Phó Chủ tịch Điều hành, BioPharmaceuticals R&D, AstraZeneca cho biết: “Vaxzevria đóng vai trò quan trọng trong các chương trình tiêm chủng toàn cầu và các dữ liệu trên giúp chúng ta tự tin rằng vắc xin này nên được sử dụng làm mũi tiêm thứ ba tăng cường. Điểm quan trọng là khi xem xét khả năng bảo vệ của các vắc xin trước biến thể Omicron chúng ta không nên giới hạn ở việc đánh giá dựa trên kháng thể. Với hiểu biết ngày một rõ hơn về Omicron, chúng tôi tin rằng phản ứng tế bào T có thể mang lại khả năng bảo vệ lâu dài, phòng ngừa bệnh nặng và nhập viện”.
Dữ liệu từ một nghiên cứu tiền lâm sàng khác xác nhận hiệu quả của vắc xin Vaxzevria trước biến thể Omicron. Trong đó, những cá nhân đã tiêm 2 mũi vắc xin Vaxzevria vẫn duy trì khả năng trung hòa Omicron dù có giảm nhẹ so với biến thể gốc. Các nghiên cứu khác cho thấy Vaxzevria có thể tạo ra nhiều phản ứng đa dạng và bền vững của tế bào T đối với nhiều biến thể, cung cấp phản ứng toàn diện hơn so với kháng thể đơn thuần, góp phần bảo vệ cơ thể chống lại COVID-19.
Cùng với các nhóm nghiên cứu tại khu vực Nam Phi, AstraZeneca đang thu thập bằng chứng đời thực đánh giá về hiệu quả phòng ngừa và ngăn chặn biến thể Omicron. AstraZeneca cũng đang phân tích mẫu máu từ các tình nguyện viên trong thử nghiệm Giai đoạn II/III để đánh giá hoạt động trung hòa sau khi tiêm mũi thứ ba chống lại biến thể Omicron của cả Vaxzevria và vắc xin thế hệ mới của AstraZeneca, AZD2816. Kết quả của các nghiên cứu này sẽ sớm được công bố.
Dữ liệu hiện có về việc phòng ngừa các biến thể đáng lo ngại khác, ngoài Omicron, cũng ủng hộ việc sử dụng Vaxzevria làm mũi tiêm thứ ba tăng cường cho những người đã tiêm liệu trình 2 liều cùng hoặc khác loại vắc xin.
Một phân tích phụ từ thử nghiệm COV001 và COV002 đã chỉ ra rằng mũi tiêm Vaxzevria thứ ba, cách mũi tiêm thứ hai ít nhất 6 tháng, giúp tăng cường nồng độ kháng thể lên 6 lần và duy trì đáp ứng tế bào T. So với liệu trình tiêm 2 liều, mũi tiêm thứ ba sẽ tăng hoạt động trung hòa chống lại các biến thể Alpha, Beta và Delta. Trong thử nghiệm, liều Vaxzevria thứ ba ít gây ra phản ứng sau tiêm hơn so với liều đầu tiên.
Ngoài ra, thử nghiệm COV-BOOST cho thấy việc tiêm mũi thứ ba sử dụng vắc xin Vaxzevria, sau khi tiêm hai liều cơ bản là vắc xin Vaxzevria hoặc Pfizer BioNtech (BNT162b2), giúp tăng đáng kể các phản ứng miễn dịch so với nhóm chứng để chống lại biến thể Delta và chủng gốc.
Tại Việt Nam, vắc xin của AstraZeneca là vắc xin COVID-19 đầu tiên được cấp phép và sử dụng trong chương trình tiêm chủng phòng COVID-19. Với tổng các nguồn cung ứng trực tiếp qua hợp tác với Công ty Cổ phần Vacxin Việt Nam VNVC, Cơ chế COVAX cũng như viện trợ giữa các chính phủ, hơn 50 triệu liều vắc xin của AstraZeneca đã được mang về Việt Nam để kịp thời hỗ trợ cuộc chiến chống lại đại dịch. Vào tháng 11/2021, dưới sự chứng kiến của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại Vương quốc Anh, AstraZeneca và VNVC cũng đã ký kết hợp tác giai đoạn hai để cung ứng thêm 25 triệu liều vắc xin cho Việt Nam.
Lưu ý
Nghiên cứu của Đại học Oxford
Nghiên cứu tiền lâm sàng của Đại học Oxford đã đánh giá mức độ trung hòa của Omicron bằng nhiều mẫu huyết thanh thu thập từ những cá nhân đã khỏi bệnh sau khi nhiễm vi rút giai đoạn đầu của đại dịch, biến thể Alpha, Beta, Gamma và Delta, và những cá nhân đã được tiêm ba liều vắc xin Vaxzevria hoặc Pfizer BioNtech (BNT162b2). Tổng cộng 41 mẫu được phân tích là những người đã tiêm mũi thứ ba là vắc xin Vaxzevria, và 20 mẫu đã được tiêm 3 mũi vắc xin Pfizer BioNtech (BNT162b2).
Vaxzevria
Vaxzevria, (ChAdOx1-S [Tái tổ hợp]), trước đây là AZD1222, được đồng phát minh bởi Đại học Oxford và công ty con Vaccitech. Vắc xin sử dụng vectơ vi-rút tinh tinh mất khả năng sao chép (dựa trên phiên bản suy yếu của vi-rút cảm lạnh thông thường (adenovirus) gây nhiễm ở tinh tinh) và chứa vật liệu di truyền mã hóa protein gai của vi-rút SARS-CoV-2. Sau khi tiêm vắc xin, các protein gai bề mặt được tạo ra, tạo mồi cho hệ thống miễn dịch để tấn công vi rút SARS-CoV-2 nếu vi rút này sau đó lây nhiễm vào cơ thể.
Vắc xin đã được cấp phép có điều kiện hoặc sử dụng khẩn cấp ở hơn 90 quốc gia và nằm trong Danh sách Sử dụng Khẩn cấp của Tổ chức Y tế Thế giới, giúp đẩy nhanh tiếp cận cho 142 quốc gia thông qua Cơ chế COVAX.
Theo thỏa thuận cấp phép phụ với AstraZeneca, vắc xin được sản xuất và cung cấp bởi Viện Huyết thanh của Ấn Độ với tên gọi COVISHIELD.
AstraZeneca
AstraZeneca (LSE/STO/Nasdaq: AZN) là công ty dược phẩm sinh học toàn cầu với chuyên môn trong lĩnh vực phát minh, phát triển và thương mại hóa các loại thuốc đặc trị trong ba lĩnh vực chính: Ung thư, Bệnh hiếm gặp và Dược phẩm sinh học, trong đó bao gồm Tim mạch, Thận & Chuyển hóa; và Hô hấp & Miễn dịch. Đặt trụ sở tại Cambridge, Vương quốc Anh, AstraZeneca hoạt động tại hơn 100 quốc gia và các loại thuốc tiên tiến của Công ty hiện được sử dụng bởi hàng triệu bệnh nhân trên toàn thế giới. Để biết thêm thông tin, vui lòng truy cập trang web www.astrazeneca.com và tài khoản Twitter @AstraZeneca.
