Vụ việc xảy ra ngày 25/8, gần thành phố Zhytomyr, cách Kiev khoảng 140 km về phía Tây, hai phương tiện gặp nạn là máy bay huấn luyện L-39.
Pilshchykov, khoảng 30 tuổi, là phi công nổi tiếng của Ukraine, điều khiển tiêm kích MiG-29 thuộc phi đội "Bóng ma Kiev" bảo vệ miền Trung và miền Bắc Ukraine kể từ khi chiến sự bùng phát ngày 24/2/2022. Anh được không quân Ukraine đánh giá là "một tài năng lớn".
“Andriy Pilshchykov là sĩ quan Ukraine và là người đã giúp đỡ rất nhiều cho nhà nước của chúng tôi”, Tổng thống UkraineVolodymyr Zelenskiy cho biết trong một tuyên bố.
Các nhà điều tra đã bắt đầu xem xét nguyên nhân vụ tai nạn vì lực lượng không quân cho biết không có dấu hiệu nào cho thấy Nga có liên quan. Tuy nhiên, vụ việc cho thấy những rủi ro lớn đối với phi công Ukraine, những người thường phải điều khiển các khung máy bay đã cũ từ thời Liên Xô.
Thông thạo tiếng Anh, phi công Pilshchykov là một trong hai người đã tới Washington DC vào mùa hè năm ngoái để gặp các thành viên Quốc hội Mỹ, vận động hành lang về việc viện trợ tiêm kích F-16 cho Ukraine. Pilshchyko thường xuyên xuất hiện trên các phương tiện truyền thông.
Nỗ lực vận động hành lang kéo dài cuối cùng đã mang lại kết quả, khi đầu tháng này, Đan Mạch và Hà Lan cam kết sẽ cung cấp “Rắn hổ lục” cho Ukraine. Người phát ngôn của lực lượng không quân Ukraine cho biết họ tin tưởng Ukraine cuối cùng sẽ có 120 chiếc F-16 và chiếc đầu tiên có thể sẽ bay trên bầu trời nước này vào đầu năm tới.
Tuy nhiên, vụ tai nạn đã cướp đi cơ hội của Pilshchykov. “Bạn không thể tưởng tượng được anh ấy muốn lái một chiếc F-16 đến mức nào”, người phát ngôn lực lượng không quân – ông Yury Ihnat viết . “Nhưng bây giờ, khi máy bay Mỹ đã thực sự xuất hiện ở đường chân trời, thì anh ấy lại không còn cơ hội lái chúng nữa”.
Cũng theo ông Inhat, phi công Pilshchykov trước đó thường xuyên thực hiện các nhiệm vụ chiến đấu, đánh chặn tên lửa hành trình và máy bay không người lái, cũng như tìm ra những cải cách đối với lực lượng không quân Ukraine.
Các phi công thiệt mạng khác được lực lượng không quân xác định là hai Thiếu tá Vyacheslav Minka và Sergey Prokazin. “Chúng tôi xin được gửi lời chia buồn tới gia đình các nạn nhân. Đây là một mất mát đau đớn và không thể bù đắp đối với tất cả chúng ta”, lực lượng không quân cho biết.
Cho đến nay, lực lượng không quân của Ukraine vẫn dựa vào các máy bay chiến đấu cũ kỹ thời Liên Xô như MiG-29 mà phi công Pilshchykov đã lái.
Việc đào tạo phi công và phi hành đoàn cho máy bay phản lực F-16 đang được tiến hành. Vài tháng trước, phi công Pilshchykov từng chia sẻ trên CNN rằng các binh sĩ Ukraine đã cố gắng nắm vững những kiến thức cơ bản về F-16, nhờ sử dụng các thiết bị mô phỏng bay và bất kỳ sách hướng dẫn nào mà họ có.
“Tôi tin rằng trong vòng 4 đến 6 tháng, chúng tôi có thể học cách lái nó”, Pilshchykov nói với CNN. “Việc đào tạo chuyển tiếp của chúng tôi sẽ khá dễ dàng”.
Theo thông tin mới nhất, Cục Điều tra Nhà nước Ukraine (SBI) đang kiểm tra hộp đen để làm rõ nguyên nhân vụ tai nạn. Trong tuyên bố ngày 26/7, cơ quan này cho biết sẽ đặc biệt chú ý đến tình trạng kỹ thuật của máy bay và mức độ tuân thủ quy định bay.
Cựu phi công Roman Svitan nhận định vụ tai nạn rất có thể liên quan đến sai sót trong phối hợp đội hình. Khoảng cách tiêu chuẩn giữa hai máy bay là 50-70 mét, song ông Svitan cho hay hai chiếc L-39 có những lúc bay cách nhau khoảng 3-4 mét.
Ngoài vai trò huấn luyện, L-39 có thể làm nhiệm vụ chiến đấu với khả năng mang 1,2 tấn vũ khí trên 4 giá treo gồm tên lửa không đối không K13, súng máy, bom và rocket. Tuy nhiên, khi bay theo đội hình, đặc biệt ở độ cao thấp, phi công "không có thời gian để phóng dù khẩn cấp", ông Svitan cho biết.
Mộc Miên (Theo Guardian)
