"Việc đập Kakhovka bị phá hủy là thảm họa nhân tạo lớn nhất trên thế giới trong những thập niên gần đây, hủy hoại môi trường và ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống của hàng trăm nghìn người trong những năm tới", chánh văn phòng tổng thống Ukraine Andriy Yermak tuyên bố trên Telegram.
Cựu bộ trưởng và Cố vấn của Bộ Nội vụ Ukraine Anton Gerashchenko ước tính khoảng 16.000 người dân có thể bị ảnh hưởng bởi lũ lụt sau vụ vỡ đập Nova Kakhovka. Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal cảnh báo việc đập Nova Kakhovka bị phá hủy có nguy cơ gây ra thảm họa môi trường cho khu vực phía Nam. Các nhà chức trách Ukraine đang chạy đua để sơ tán cư dân khỏi vùng lũ lụt và đánh giá mức độ thiệt hại.
Đập Nova Kakhovka trong ảnh chụp vệ tinh. Ảnh: Reuters
Đập Nova Kakhovka nằm trên sông Dnipro, cách thành phố Kherson (thủ phủ của tỉnh Kherson) khoảng 30 km về hướng thượng nguồn được xây dựng vào năm 1956, cao 30 mét và dài cả trăm mét. Là một phần của nhà máy thủy điện Nova Kakhovka, con đập giúp lưu giữ khoảng 18 km3 nước, cung cấp nước cho nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, các khu vực miền nam Ukraine và bán đảo Crimea.
Một quan chức Ukraine nói với AFP rằng nhiều ngôi làng đã bị ngập một phần hoặc hoàn toàn, khoảng 700 người đã được di chuyển đến nơi an toàn. Công tác sơ tán hiện vẫn đang diễn ra. Trong khi đó, chính quyền Nga cho biết khoảng 300 hộ dân sống ven sông Dnipro tại Nova Kakhovka đang được sơ tán khẩn.
Cả Nga và Ukraine đều cáo buộc nhau làm nổ đập Nova Kakhovka sáng 6/6. Người đứng đầu chính quyền quân sự Kherson do Ukraine bổ nhiệm Oleksandr Prokudin cho biết: "Quân đội Nga đã thực hiện một hành động khủng bố khác. Họ đã cho nổ tung nhà máy thủy điện Kakhovka. Mực nước sẽ lên đến mức nguy hiểm trong 5 giờ nữa. Quá trình sơ tán người dân trong khu vực nguy hiểm đã bắt đầu".
Đáp lại tuyên bố của chính quyền Ukraine, Thị trưởng thành phố Nova Kakhovka do Nga bổ nhiệm Vladimir Leontiev gọi vụ phá hủy đập Kakhovka là cuộc tấn công khủng bố nghiêm trọng: "Vào lúc 2h, các cuộc tấn công liên tục đã nổ ra nhằm vào nhà máy thủy điện Kakhovka, phá hủy các cửa van. Kết quả là, nước từ hồ chứa Kakhovka bắt đầu tràn xuống hạ lưu một cách không kiểm soát".
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố, việc phá hủy đập Nova Kakhovka cho thấy người Nga phải bị trục xuất khỏi mọi ngóc ngách trên lãnh thổ Ukraine. Ông cũng đã triệu tập cuộc họp của Hội đồng Quốc phòng và An ninh Quốc gia Ukraine sau vụ vỡ đập.
Phương Uyên (T/h)
