Trước thực tế không chắc chắn về viện trợ quân sự từ nước ngoài, Ukraine đang nỗ lực hồi sinh ngành công nghiệp tên lửa vốn "ngủ quên". Ngoại trừ một số lượng hạn chế tên lửa ATACMS của Mỹ (tầm bắn khoảng 300 km) và Storm Shadow/Scalps của Anh/Pháp (tầm bắn khoảng 250 km trở lên), Ukraine chủ yếu tấn công các mục tiêu gần tiền tuyến.
Bất lợi này tạo điều kiện để Nga hoạt động tương đối an toàn ở vị trí cách tiền tuyến 30 km và có thể tấn công toàn bộ lãnh thổ Ukraine bằng tên lửa do Nga sản xuất với năng lực vượt trội chỉ đứng sau Mỹ và Trung Quốc. Máy bay không người lái tầm xa từng giúp Ukraine cân bằng lại thế trận, nhưng hiện nay cứ sử dụng 10 cái thì bị bắn hạ 9 cái.
Vào cuối tháng 11, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã tuyên bố chuyển hướng sang các tên lửa khó đánh chặn hơn, đặt mục tiêu sản xuất 3.000 tên lửa vào cuối năm 2025.
Ukraine âm thầm hồi sinh ngành chế tạo tên lửa trong nước. Ảnh: Reuters
Hiện nay có nhiều dự án lớn nhỏ được Ukraine thúc đẩy để đạt được mục tiêu này. Nổi bật là các dự án sản xuất lửa hành trình tầm xa Neptune và tên lửa đạn đạo Hrim-2 (còn được gọi là Sapsan) đang được phát triển tại nhà máy Pivdenmash. Cả hai loại đều được nhà nước hỗ trợ sản xuất, tương đối đắt tiền và chậm đưa vào sử dụng.
Ukraine cũng trông đợi vào sự phát triển của các công ty khởi nghiệp. Phó Thủ tướng Mykhailo Fedorov dự báo rằng, 2025 sẽ là năm của tên lửa hành trình Ukraine. Chi tiết về chương trình tên lửa của nước này được bảo mật nghiêm ngặt trong bối cảnh Nga không ngừng săn lùng các cơ sở sản xuất tên lửa của Ukraine.
Tờ Economist ngày 23/12 dẫn nguồn thạo tin cho hay, Ukraine đang thực hiện hơn 10 dự án tên lửa, một số trong đó đã ở giai đoạn cuối. Một trong những dự án trọng điểm là tên lửa Trembita. Phiên bản cơ bản của tên lửa hành trình này có thể đạt tốc độ lên tới 400 km/h và bắn trúng mục tiêu ở khoảng cách lên tới 200 km.
Một phiên bản cải tiến mạnh mẽ hơn với tầm bắn tăng lên, có khả năng vươn tới Moscow, cũng đang được phát triển. Giới chức nước này cho rằng năm 2025 sẽ là "năm của tên lửa hành trình Ukraine", nhấn mạnh tầm quan trọng của những diễn biến này đối với an ninh quốc gia.
Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Rustem Umerov lưu ý, nước này đang tập trung vào các chương trình tên lửa, máy bay không người lái, và công chúng sẽ sớm biết về quy mô của những sáng kiến đó. Ông nhấn mạnh Ukraine đang tăng cường sản xuất tên lửa, trong đó có tên lửa hành trình Neptune.
Ngoài ra, các tên lửa không người lái mới, như Palyanitsya, đang được phát triển với sự hợp tác của khu vực tư nhân. Các chuyên gia nhận định, việc tạo ra các tên lửa có tầm bay tăng lên sẽ mang lại cho Ukraine cơ hội tấn công các mục tiêu chiến lược, tác động đáng kể đến cục diện chiến sự.
Tham vọng của Ukraine đã rất rõ ràng và muốn lấy lợi thế trong sản xuất tên lửa là "lá bài" đối với cả Nga với phương Tây. Tuy nhiên, đây sẽ là một nhiệm vụ rất khó khăn trong thời gian ngắn.
